Przerażony kameleon - eseje o przyszłości zarządzania - E-mentor

194
Janusz Niwiński, Marek Solak, Rafał Szysz
Mirosław Wilczyński, Agata Woszczyk
WEMBA 10, 2005
Hierarchia czy heterarchia?
Wprowadzenie
Niniejszy esej poświęcony jest jednemu z tematów prezentowanych w ramach wykładu Management
Challenges and Organizational Behavior, a mianowicie kwestii struktury heterarchicznej
jako alternatywy dla „przestarzałej” struktury hierarchicznej.
Rozważania eseju stoją w pewnym sensie w konflikcie z proponowanym podejściem
do hierarchii/heterarchii. Preferowana w nim hierarchiczność nie powinna, w gruncie rzeczy,
pozwolić na przedstawione w ramach eseju argumentowanie. Instytucja szkoły jako
takiej jest w zasadzie oparta na ścisłej hierarchii składającej się w swej podstawowej formie
z wykładowcy i słuchającej go (uczącej się) „dziatwy”. W takiej sytuacji esej powinien
podejmować dyskusję proponowanego tematu w sposób hierarchicznie właściwy. Zatem
rozwinąć przedstawioną koncepcję, wesprzeć ją dodatkowymi argumentami oraz ewentualnie
doszukać się sytuacji marginalnych, w przypadku których podana zasada traci swoją
moc. Wyjątki są właściwie potwierdzeniem nauczanej reguły, bo każda z reguł powinna
mieć określony obszar ważności.
Wysunięte przez prowadzącego już w ramach pierwszego wykładu żądanie samodzielnego
myślenia i krytycznego spojrzenia na proponowane tematy, pozwala na wyłamanie się ze
schematu i zaproponowanie innego spojrzenia na kwestię hierarchiczności/heterarchiczności
organizacji.
Hierarchiczność a heterarchiczność
Przyspieszenie, w jakim funkcjonują współczesne przedsiębiorstwa, powoduje iż czas podjęcia
decyzji staje się jednym z podstawowych kryteriów oceny ich prawidłowości i celowości.
W instytucji o strukturze hierarchicznej, jednym z powodów długiego czasu trwania procesu
decyzyjnego jest hierarchiczna odległość między decydentem a podmiotem oczekującym decyzji.
Zazwyczaj pierwszy z nich jest ulokowany na szczycie piramidy, podczas gdy drugi znajduje się
w jej dolnych partiach. Przy wystarczającym poziomie informacji, sama decyzja podejmowana
jest stosunkowo szybko. Straty czasu natomiast wynikają z drogi, jaką musi przebyć w jedną