Euskal Literatura III

a) Kontuak.—«Auspoa» bertso-bildumak (1962) ager-azi
zuen B. Iraola'ren Oroitzak eta beste ipui asko. 27 ipui dira
guztiz, eta 1906'tik 1908'ra Donostia'n atera zan «Baserritarra»
aidizkaritik artuta daude denak. Onela dasa sarreran: «Ipuiak
ere asmatu oi zitun. Par-eragitekoak denak edo geienak. Artara
zun bere joera. Emengo denak ere alakoal; dira».
Ementxe jarri genitzake, baita, aren izkirimiri sail aderra
ere, ateraldi zorrotz eta beste milla gauza alaiekin. Ona Katea
deritzaion igarkizuna, polito biribilduta:
Igarkizun guzia
ezta ez, aria,
ezta kordela, soka,
ezta listaría,
baña katea dala
somatzen banazu,
orduantxean ederki
amolatu (?) nazu.
b) Olerkiak.—Iraola'ren olerki asko dauzkagu garai artako
agerkarietan. Batzuk baiño ez aipatzeko, ona «Euskalzale»-n
eta «Ibaizabal»-en datozenak. Euskalzale (1898-1899): Nekazaria,
ogei aapaldiko lana, 1898'garren urtean Zestua'n ospatu
ziren euskal festetan 80 pezeta ta bitezarra (diploma) irabazi
zituna; Ama baten negawa —geroago Buenos Aires'ko «La
Baskonía»-n ere azaldua— 80 makur ta bitezarra Zumarraga'n
(1899) irabazitako rnoldaera. Ibaizabal (1902-03): «arrantzalea»,
«Kejak», «Dendan»; «Konsejari on bat», «Nexka ta periak»,
«Lore lotsati bati», «Nere kabien oñean», «Itsasoan», «Bide
onez», «Ala ote da?», «Nere txakurra», «Bapo ziok!», «Sardiñ
saltzallia», «Utsa», «Anjelatxo», «Aritzaldeko alaba», «Elurtea»,
«Ama aurrari siaskan luak artzen», «Amaren naitasuna»,
«Gipuzkoatarren eta Erromakoen antziñako kondaira», «Uso
gaxoa!», «Aita semiak», «Erretxinola», «Gaisuak!», «Amatití»,
«Ama baten penak», «Juana eta Martin», «G».
!»•