Euskal Literatura III

Egoki derizkiogUj izan ere, Urruzuno lakoxe idazleak ezagunazi
nai izatea. Euskaldunok, beraz, zerbait zor diegu gisa ontako
gizaseme gurenai.
EUSKAL IDAZLE.—Aitortu dugu gorago: beste iñor ez dugula
izan euskal alorrean Urruzuno'k aiña ipui —bertsoz ta
itz-lauz- mamitu duenik. Indar berezia omen zuen ipuiak asmatzeko,
ta garai artako aldizkariak aren ipui ta olerkitxoz beterik
dagoz: «Euskal-Erria», «Euskalzale», «Ibaizabal», «Euskal-Esnalea»,
«Baserritarra», «Jesus'en Biotzaren Deya», «Zeruko
Argia», «Argia», ta abar. «Urruzuno», «P. M.», «Urzale»
ta olakoak ziran bere, lanen azpian jartzen zitun izenabizenak.
Ona lan oietako batzuk:
1) Meza Santua zer dan (Durango, 1915), Florentino Elosu'ren
pentzura aterea. Martin Cochem'ek álemanez jarri ta
beste izkuntza batzuetara ere itzulitako liburua, Urruzuno'k
euskerara biurtu zuen.
2) Anima ondo damutua eternidadeko gauzak konsideratzen.
«Zeruko argiya edo Ondo pentsatu!» berriya (Tolosa,
1921). Aita Baudranek atera zuena Urruzuno'k euskeraz.
3) Gramatika parda ta Pilosopia (Euskal Esnalea, 1921).
4) Urruzuno'tar P. M.'en Ipuiak (Iruña, 1930). Neketako
Ama Birjiñaren irarkolan. 147 orrialde. 49 ipui.
5) Euskalerritik zerura ia beste ipui batzuk (Auspoa liburutegiak,
1961). 144 orrialde. 14 ipui.
6) Iru ziri (ipui ta bertso) (Auspoa, 1965). 144 orriaide.
21 ipui. Jose Mari Etxaniz Urruzuno, gure apaiz idazlearen
illobaren itzaurrea dakar, ipuilariaren bizitzari buruz mojatxoak,
apaizak, sakristauak, baserritarrak, argiñak, ijitoak diotena azalduaz.
7) Ur-zale baten ipuiak (Auspoa, 1965). 129 orrialde. 19
ipui. «Ur-zale batek» izenpetu zitun lanok «Euskal-Erria» aldizkarian
datoz, 1890 urteaz lendik. Au irakur dezakezu itzaurrean:
«Urruzuno'ren asi-berri garaiko lanak dira, eta bai one-