Euskal Literatura III

at, 271; Eskutitz-erantzukida nhere modukoa», 279; Berarizko
senitaldea, 280; Asto igarlea, 368; Burutsua la buru-eritxia,
375; Artzaiñen ikustaldia, 402.
Geroztik ez zuen bide zer aundirik idatzi. Aiurriz bestelakoak
gara geienik, seta berdiñeko bi aurkitzea zail izateraiño izan
ere. Xemeindarra lotsati zan, itxura danez; lanak argitaratzekoan,
beinik bein, gutxitan erabilli zuen bere abizena, deitura;
izen-ordeak, berriz, txit ugari: «Txintxorta», «Egi-zale», «Baserri»,
«Txipristin», «Anton Berezi», «Txolintxu», «Txikia»,
«Txistular». Azkue zanak, iru urtetkn atera zuen Euskalxale asterokoari
aurkibidea jartean, ondo zekien nor ixiltzen zan ezizen
guztion azpian eta J. J. Maguregi ezafri zizkien.
Denbora aietako joerari atxikia, begiko zitzaizkion garbizaleen
lanak, eta berak idazten zuenean beti zebiUdgun arduraz
nola adierazi zezakean taiu oneko euskeraz erriak naiz liburuak
arrotz-kutsuz zerabilzkien itzak eta esaerak. Ba-ditu Larramendi'k
bere Iztegian dakazkin itzak, «Dierondea» (republika), «jakinde»
ta beste, esaterako. Geroago, baita,, erakutsi zitun Arana-
Goiri'ren eskolakoenak ere, «bazkide» ta antzekoak.
EUSKAL LIBURURIK? Ktaiieñ libururik argitaratu. T a zer?
Liburu mardulak atera bear ote idazle izateko? Arrotz izkuntzetan
ba-dira bertso mordoxka ondu zuelako, olerkarien Parnasoan
gorenengo daudenak; Donibane Gurutzeko ta Teresa Deuna,
adibidez, gaztelar poesi-landan goi-goi daudenik ezin dezakegu
ezpaian jarri. Xemeindarraren idazlan osoakaz, ortara jo
ezkero, liburu bikaiña, elerti-bitxiz josia, osotu genezake. Gaur
ez dugu n¿ irakurteko luzerik, ez dugu astirik, eta gaiñera, astoaren
arima bezela gaiñik-gaiñ iñun geratu gabe ibilten oitu
gara. Maguregi'k, ia beti, lan motzak eskeintzen dizkigu. Aren
idazkortza, ordea, bai lan jatorretan bai itzulpenetan, beti igitzen
zaigu bizkor-bizkor; amaren magalean ikasitako euskeraz
ari da, izkera mamitsu ta jario aundikoan, jakiña.