Euskal Literatura III

TRUEBAJ ETxEGARAi.—íiarai artako euskaltzaierik geienakin
artu-emana izan zuen. ^H^isk^Hircia», {(Revista Euskara»,
«Euskalzale» eta «Ibaizabal» ziran orduko aldizkariak;
guztiotan idazten zuen Arrese'k. Eta oien artezkariak
ezagun eta maite zitun: Manterola, Arzak, M. Soroa,
Lopez-Alen, Artolatarrak, Azkue, Kirikiño, Txomin
Agirre, Kanpion... Menéndez y Pelayo'k ere iñoiz aguría
zuen eskutitz ederrez, baita Pardo Bazan andereiño idazleak
zorionak eman zizkion. Bidasoa'z andik ere ba-zuen adiskide
on euskaltzale jator bat: Duvoisin kapitaina. Ederki alkar
artzen zuten idazkiz, eta askotxo dira kapitainak Arrese'ri egindakoak.
Berak itzuli Utun prantsesera Arrese'ren olerki sarituak;
onela dio 1879-8-25'an izenpetutako idazki batean: «Guziagatik
zure eresia atera da mila kopiatan eta gero «La Semaine»
Baionakoan 1500 kopiatan, frantsesezko biurtzerakin batean».
Beste izkuntza askotara ere itzuli nai izan zuen Ama euskeriari
azken agurrak olerkia; ona bere itzak: «Nahi ginduke
ezarri elkarri bekoz beko Eskera, Española, Frantsesa eta Angelesa,
goan dadin Europa guziko gizon argituetara». Ta gerora,
iñun olerki gudurik bazan, beingoan iragarten zion, bertarako
zerbait idatzi zezan Arrese bizkorturik. 189ran, Ziburu'n
il zan Duvoisin kapitaina, ta Arrese'k, adiskide samur antzo,
amalauko gozo bat idatzi zuen aren azken-omenez.
1909-1-16'an il zan Arrese, 65 urtekin. Bertso bipil berotan
euskal erriari arnasa ematen lerrenak egin zitun oleskariaren
gomuta etzan bertatik griñik-ezaren zuloan erori. Aren poesilanak,
gaur ere, irakurriak dira. Omenaldiak, ordea, maiz izan
ditu; oietariko bat, euskal erriko idazlerik oberenak esku arturik,
1930'an, Otxandio'n bertan egin zitzaiona dugu.
ZERK EGIN ZUEN ARRESE EUSKAL OL ESKARI .—Lendik
ere esana gelditu da: erneretzigarren gizaldiaren erdirantza
ba-zan euskal lurrean liskar, azantz eta ezin-aiturik!
Ez zijoazten nasaiki Espaiña'ko barne-arazo ta auziak, eta pi-