Euskal Literatura III

EUSKAL LANA.—ütxe ta eliz apainketari lagarik, biotzak eta
etxe-barneko gorabera biziak pintatzen eman zituen astiune ta
txolarte atsegiñak. Iru opera ondu zizkigun. Ona:
1) Maitena (Bilbao, 1909). Partitura osoa. Ekitaldi bitan.
Itz neurtuz eta larriz. Ikusi RIEV, 1910, 151 orrialdean. Charles
Collin'ek ezarri zion musikea, ta Bilbao'n antzeztu zan
aurrenik Campos Eliseos deritzan teatruan, 1909-5-29'an, ondoren
Gazteiz'en, Iruña'n eta Donostia'n ere emanik. Gero ere
maiz aurkeztua: Endaia'n (1913), Madrid'en, Melilla'n zauritutakoen
alde (1928), Hossegor'en (1930) eta Donibane-Garazi'n
(1931).
2) Amatchi (RIEV, 1914, 84 orr.). Pastorala, bi ekitalditan,
itz lauz eta bertsoz. Collin'ek eresitua. Bilbao'ko Koraia
zan 1936'an emateko, baiña etzan antzeztu guda4skanbillak
zio.
3) Semetchia (1921). Au ere Collin'ek eresitua. Donibane
Lohitzun'en eman zan lenengo aldiz. Baiña etzuen izan Maitena'k
bizkaitar uriburuan eta beste tokietan izan zuen antzeko
txalo joterik. Bigarren zatiak ez omen dira egundo ere onak, eta
Semetchia'k, egia esateko, azken txarra izan zuela aitortu bear.
Alan eta guzti ere, ez daude gaizki iru opera auek. Jarrai'tzaille
askorik ez dute izan, zoritxarrez, baiña eurok izan ziran
euskai opera asi-berriari bultzada ederra eman ziotenak: ondoren
etorri zitzaizkigun J. M. Usandizaga'ren Mendi-mendiyan,
Azkue'ren Ortzuri ta Urlo, Guridi'ren Mirentxu ta Amaya. E.
Mokoroa'ren Leidor, F. Escudero'ren Zigor,..
Idazle bigun, sentibera zenun.
IRITZIAK.—«Maitena» operari buruz batez ere, ainitzek
idazkortza aizatu zuten: F. Gascue, G. Lakonbe, G. Muxika,
Aita Lhande ortan ari izan zitzaizkizun. Bego, guztion ordez,
G, Mwika'k dioskuna: «Maitena antzerkitza (libretua) euskeraz
pentsatu ta idatzia izan zan, au da, euskal operai dago-
Men izkera bakarrean, baiña adierazi-naiak beartuta edo, esan-