Euskal Literatura III

2) Aphurka zakar eta herri, ahurtara bat eskuararen alde
(Baiona, 1905). Liburuxka, Antonio d'Abbadie'k eraturiko batzaldietan
saritu zizkioten lanakin eta or-emengo eguneroko ta
aldizkarietan azaldu zituenakin osotua. Danetik duzu berton,
naiz liburu-azterketak naiz izkuntza-gaiak.
3) RIEV agerkarian ba-dira zenbait lan, Landerretxe'k
1907 tik asita egiñak, «Euskera»-n berdin, 1925'ean eta urrengo
aleetan, artikulu mordoa agertu zuen, erriz erri batu zituen
esaera, atsotitz eta zuur-itzez.
4) Baita idatzi zuen Baiona'ko «Eskualduna» ta «Courrier
de Bayonne» agerkarietan ere.
5) Grammaire basque. Argitara gabe. 1860'an irakasle zala
egiña, argitaratzekotan zeukan, baiña Landerretxe'k zoritxarrez
—^Lakonbe'k diosku— etzuen egungo ere bere iritzi atzeratuak
utzi ta linguistikari buruz bereziki bide berririk artu nai izan,
eta bere bizi-atzenerantza etzuen gaztetako lan ura interesgarri
ilzusten argitara emateko.
Olerki batzuk ere osotu zizkigun.
Nor bakoitzak du bere jit berezia, ta orixe agertu oi dugu
geure izakera ta idazlanetan. Gaztetan artutako eskolak ere ez
digu gutxi laguntzen. Dana dala, P. Lafitte'k, M. Landerretxe'ren
lanari, batez ere «Fedearen Hedamentua» deritzaionari
gain-giroki begiratuz, au dio: «Euskaltzain zaharra urteetan ari
izan zitzaigun itzez-itzezko biurpenak burutzen, Jainkoaren ononak
zalantzik gabe, baiña euskal jeniotik aski urrutiratuak»
(Le Basque et la Littérature, 61 orr.).
Ona, adibidez, nolako euskera zeukan jakin dezazun, Kastilláko
Blanka erregiña deritzan lana, 1909'eko azaroan Donibane-
Lohitzun'en egiña:
«Blanka, Kastillako alaba, Frantziako erregiña zen. Artha
handiz altxatu zuen Luis bere semea. Ez zuen aldiz batez ere
onhetsi haren haurrari bertze emazteki batek bularraren ematea.
Nola behin nekatuxe zelarik, lo on batean baitzegoen eta printzea
kexatua baitzen, gortheko andre handi batek eman zioen
32Í