Euskal Literatura III

me-aiabak. Asmo ederra, bein ! Urietako zeietan giza-gurenefl
gomutaz jasoten diran irudiak, gomutald illak izan oi dira. Agoa
bai ta itzik ez dagie». Lau idaztitan agertzeko asmoa zeukaten,
baiña lenengoa baiño etzuten atera.
8) Olerkiak (Bilbao, 1956). Asmo berdiñez su-garturik,
neronek egiña duzu argitalpen au. 688 orrialdeko iiburu eder
baten, aren iru olerki-idaztietako danak batu ta sartu genitun.
Baiña baditu oraindiño geiago ere «Euskal-ferriag-a eta «Ibaizabal»-en;
azkenengo ontan ogei bat ba-dagoz beintzat oraindik
liburuetan bildumatu gabe. 1903'an, Arana il zanean, ari
unkitua lez du Gure Eguxkia amatau da!, deritzan 19 ahapaldiko
poesi arnas aundikoa.
Bederatzi zatitan banatu nitun nik Arrese'ren olerki-sorta
gertatzerakoan. Ona: I. Kantu ewikoiak: ederrenak nunbait, askoren
ustez. II. Lirika kantuak: bere lira zuen aldean, eta onen
ariai atzez ikuturik egiñak ditu Arrese'k bere neurtitz mazalak.
IIL Gora kantuak: eder zaigu gizaseme gurenak txalotzea.
IV. Amalaukoak: Lope de Vega, Quevedo, Shakespeare ta olakoen
maillara ezta iritxiko bear bada, baiña poliki egiñak ditu
35 bat. V. Eliz kantak: erromantikuen bidez ibillia dugu Arrese,
ta goitar gaiak abestean ere, oparo askatzen ditu irudimenaren
egoak. VI. Alegiak: alegi ta ipuietarako etzan iñoren arrobira
gai billa joan; otxandioarrak, geienak beintzat, bere-bereak ditu
azal ta mami. VII. Ipuiñak: errian bazan trakets edo griña txardunen
bat, santugilleak laster jipoia berotuko zion. VIII. Irakurgaiak:
askotariko gaia dute auek. IX. Erderatik euskeratuak:
Zorrila, Karo, Herrera, Valbuena ta olakoen lanak itzuli zitun.
Augatik edo, Fray Luis de León, Becquer efa antzekoak barik,
beste oiek itzuli zitulako, L. Mitxelena'k au dio: «Egia esan,
poesirako baiño retorikarako ixuri geiago zuen. Ezta ikusi besterik
zein olerkari euskeratu zituen». Baiña, beti bezela, aren
olerkiz iritzia ematekoj obe litzakigu garai artako poesi-tira ta
joera aurrez gogotan artzea. Ta orduan ezingo duzu esan Arrese
egiazko lirikua eztanik. Poesi lirikua, zer ote dugu? Alan nai
31