Euskal Literatura III

1.—GRAZIAN ADEMA, «ZALDUBI» (1828-1907)
Au naiz ura zein-nolakoa dan jakitea, nork ez ote du eder?
Adema'z onatx zer dioskun Orixe'k: «1907'garrenean aldegina .
dugu mundu ontatik euskaldun begi-begiko au. Ezinutzia da
naski poetaetan, eta Lafontaine euskalduna izendatua; baino
edozein aritarako ere biguina duzu: irakasteko, beroarazteko,
irri eginarazteko. Lau zatitara ditezke aren poesiak: Katiximako
kantak; alegiak; beste gisako poesi batzuk... badakit idatzi zuela
gainera itz-neurketaz edo bertsoetaz, eliz-himnoen neurriaren
kin euskal neurtitzena bekaldetzen zuela. Berak agitz yaicki
egoki zuen Asklepiade-neurtitza gure izkuntzara. Ikus Jesusen
azken-afañay> (Euskal Esnalea 1927, 214 orr.).
Bizi-ZEAZTASUNAK.—Lapuídi'ko Senpere errixka txanbeliñean
munduratu zitzaigun Adema, 1828-4-14'an. Arrotz-deitura
zeraman bere aitak, Leen-Agintaldia jaustean, Goi-Garona'tik
Lapurdi'ko errixka ortara bait zan etorri. Bere amagandik ikasi
zuen euskera. Larresoro'n osatu zituen lendabiziko ikasketak,
eta Baiona'ko apaiz-ikastetxe nagusian gaiñerakoak. Elizanburu
olerkaria izan zuen ikaskide Larresoro'n, eta onekin egin oi
zitun bertso-saioak jolasaldietan batez ere; saio auetatik jalgitakoa
omen du Boltijurrak deritzan abesti ospetsua, eztenkada
zulagarríak alkarri emanik. Elizanburu'k utzi zuen ikastetxea
azkenik. Adema'k ordea Baiona'n bukatu zitun bere ikastaldi
nausiak, euskal musari agur egin gaberikan bukatu ere: ISSl'an,
an egiña du Martin eta Katalin.