Euskal Literatura III

Euskaltzaindia sortu zanean, Lapurdi'ko izkelgiaren urgazle
lez. Martin Landerretxe izendatu zuten, 1919-10-5'an. Iraillaren
2l'an Eusko Ikaskuntza'k, Julian Elorza Gipuzkoa'ko Aldundiko
bur~alarik, batzarra euki zuen euskaltzain berriak
aukeratzeko. Besteak beste, J. Blaise Adema apaiza, Baiona'ko
kalonjea ere aukeratu zuten, baiña onek, ango eliz nagusian
naiko lan zuela-ta, etzuen onartu izendatze ura. Eta, 1919'eko
urrillaren 7'ko batzarrean, «orren ordez Broussain eta Lhande'k
eskatu zuten —dio Euskera'k, 1919, 50 orr.—Martin Landerretxe,
lapurtar apaiz, ta Eskualzaleen Biltzarra'tko idazkizaiñ
jauna izendatua izan zedilla. Ta guziak, autarkiz, onetsi zuten».
Eta urrillaren 26'ko batzarrean, Donostia'n, Gipuzkoa'ko Aldun-jauregian
ospatutakoan, «Azkue'k Landerretxe'ri ongi-etorrizko
agurrak eman ondorean, onek, Lapurdi'ko euskera garbiz,
Euskaltzaindia'ri eskerrak biurtu zizkion».
Arrezkero, zintzo zintzo, agertu oi zan atkargu onen batzarretara,
beronen lan eta txostenetan esku eragikorra izanik. Eginegiñean,
Euskaltzaindiak Bilbao'n ospatu zuen billera baten ondo-ezak
eman, garai artan bizi zan errixka Ezpeleta'ra eraman
eta antxe, andik egun gutxiren buruan itzali zan, 1930-1-29'an.
88 urte zeuzkan, etengabeko lanean eralgiak.
EUSKAL LAhfA.—Asteroko ta agerkarietan daude, sakabanaturik
alegia. Martin Landerretxe'ren idazlanak. Bildu ta zabaltzea,
merezi lukete. Lan auetan dager aren biotza: gizaseme on,
-apaiz jator, euskaltzale zintzo, langille aspergaitz. Mende betea
doi-doi egin zigun euskal erriari ta beronen izkuntza beneragarriari
lotua. 1891'tik asi zitzaigun batez ere euskal sailleko beargin
zoli ta antsiduna. Ona bere lan batzuk:
1) Fedearen Hedameneko Urtekaña —^Ármales de la propagation
de la Foi- (Baiona, 1891-1930). Bi iUabetetik bein,
urtez urte, atera zuen 50 bat orrialdeko ingurraztia. Laburdieraz
idazten zuen, euskera «zaharxean». Eta, G. Lakonbe'k dioanez,
«Landerretxe'k lan awe besterik burutu ezpalu ere, euskaltzaleen
aldetiko esker-erakutsiaren duin eskubidez dukegu».