Euskal Literatura III

Apaiztasuna 1853-12-17'an artu zuen. Artez Larresoro'ko
Ikastetxe txikira bialdu zuten maixu. Emen urte bete eginda,
Hazparren'go bikario izendatua izan zan 1854'an; alai ta langille,
ainbat mesede egin zion errixka oni. 1858'an batez ere
sukar-ustela (tifusa) agertu zan Azparren'en, fanúK batzutan
iru ta lau ere galdu zituztelarik: Zaldubi'k, ezen beldur gabe,
lan izugarria burutu zuen izurrite artan. Jendeari poza ekartzeko,
pilota partidak eratzen omen zituen; eta gaitz-aldi artan
il zan Gaskoina pelotariak iltzeko ari-arian aurkitzen zala, ospatu
zan jokuaren gorabera guztiak zeazki eraman omen zituen. Dana
dala, erriari biotzez lagundu ziolalra, izen aundiko biurtu ^
tzaigun.
Lacroix apezpikuak, 1860-5-26'an, Baigorri'ko erretore izendatu
zuen. Eta an ere, eguneroko lanari lotua, zein elizan zein
apaiz-etxean, bere egitekoa zeatz betatu zuen. Lumaz ere ez
zegoen geldi. Antxe ezagutu zuen Otxalde bertsularia, ta onekin
batera osotu zuen 1867'an Xuriko kantu abrea, ezeuHan
bizi ta bein bakarrik ongi janagatik il zan zakur gaxoaren kondaira
kupigarria. 1872'an Atarratze'ko apaiz-buru aukeratu zuten,
eta onela idazten digu P. Lafitte'k: «Zuberotarren artean
—enda alai, gozo ta kartsua-, Zaldubi oso pozik aurldtzen zan:
lenengotan, bear bada, ango izkelgiaren musika tartaiñak naasi
ta lardaskatu zion lapurtar joskeraren aunditasun belaskara oitutako
belarria; baiña gutxi iraungo zuen onek, eta atsegingarri
biurtu zitzaion ango erretxiñol izkeran moldaturiko euskal pentsamentuak
aditzea».
Baiona'ko ohore-kalonje egin zuten 1875'an, eta azkenez,
tituluzkoa 1890-7-10'tik ara, katedralean. Len ospe aundiko
zana gero ta errikotasun indartsuagoa ardietsiaz zioan. Euskaltzale
amorratu zanez, ementxe asi zan, asti geiago bait zuen,
bere euskerazko lanik ederrenak antolatzen. ere. Ta onek, aren
entzute-izpiak mugaz onantza ere bialtzen zitun, eta, ain zuzen
ere, 1892'an, Azpeitia'n ospatu ziran euskai jaietan omenaldi
ederra eskeiñi zitzaion.
,