Euskal Literatura III

dion itzaurrean, au dasa : «Izkera erraza eta garbia darabil. Gutxitan
ikusten dana, ezta egia, irakurle? Erdalitzik ezta agiri,
bear bearrekoren bat izan ezik. Euskera garbi ta txukunean idatzia
dago, eta gainera ulerterrezean. Loretegi berri oni usain
ederra dario. Izanak eztu izena gezurtatzen. Gai asko darabiltzki,
yakingarri eta onurakorrak geienak, eta bakoitza ederki azaldu
ondoren, amaitzat, irakaspen egoki bat ateratzen du.. . Norbaitek
esan dezake: loretegi oni main onik darion eztakit, baina
itzaurlariak liburu egilea goratu nai duela ageri du beintzat.
Olakorik balitz, ona zer erantzungo nioken. Akats bat edo beste,
nun ezta arkitzen? Gizonen egintza guztietan. Beraz emen ere
bat edo bestetxo izan bear, baina ainbeste egokitasun eta edertasun
artean akats txiki oriek ezkutatuak gelditzen dira».
Zergatik derizkio iiburu oni «Loretegi berria» ? «Lore usaidun
mamitsuak»-en antza duelako. Ez dituzu berdiñak, baiña
lenengoan dakarzkin irakurgaiak ba-daude berri ontan ere; luzaturik
datoz, ala ere, ba-ditu berri-berriak ez gutxi, ta ipiññak
eta iruzkiñak., Beraz, argitaraldi berriztu ta geitua duzu.
Guztiz arretaz egiñiko lanak dira. Ona «Txarrak bai? Onak
geyago...» deritzaionetik zatitxo bat. IIois nola edesten duen
antziñako gure erüjio senaren ezaugarri eder bat.
«Elizakoak eraman bear diranean --idazten du— gauz ederbikañak
ikusten dira. Ura begirapena! Bai arreta aundia! Elizakoak
daramazkian apaiza topoz-topo arkitzen badute, beiak,
astoa, txerriak, dakazkiten abereak gelditu erazi, baztartu, badaezpadan
eutsi, ta bereala belaunikatzen dira. Ori guztia giza-semeak
txapela erantzi-ta, emakumeak berriz sudur-zapiaz, edo
bestela, burua estalirikan.
Soro, larre, baratz, etxe baztarretan daudenak oartu ditezen,
eliz-mutillak txilintxa jotzen du, ta etxekoandre edo etxekoalaba
bereala kutxara joango dira, Kandelera egunean bedeinkatu erazi
zuten kandela leiora aterako dute, piztuta. Al dutenak, dijoan
etxeraño lagunduko diote, al badute argiaz, gañerakoan argirik