Euskal Literatura III

naren bidez, besoen indarrakin, bekokien izerdiaz eta buruko
zentzuna pizkortuaz, nobleki irabazten dan ondasuna. Jainkoak
bedeinkatzen du, egiñik ondasun ori lana bezin iraunkorra.
Orregatik zintzoen etxeak, gauza gitxireldn bada ere, beti txutik
ikusiko dira. Nagienak berriz eroriko dira ezereztasunean»
(Euskalzale, 1897, 90 orr.).
(Ikus Euskalzale, 1897, 90 ta 99 orr., ta 1899, 14 ta abar; J. Urkixo,
RIEV, XV, 380 orr.; Itzaldiak, 1922, 111 orr.; L. Mitxelena ta A. Rodríguez
Herrero, BAP, 1959, 371 orr.; L. Mitxelena, Textos arcaicos
vascos, 66 orrialdetik aurrera; L. Villasante, HLV, 355 orr.; G. Mujika,
Juan Carlos Guerra, «Euzkadi» egunerokoan; S. Onaindia,
MEOE, 403 orr.: Euskera, 1953, 35 orr.; Auñamendi Literatura, III,
233 orr.).
19.-JOSE MANUEL LUXANBIQ «TXIRRITA»
(1860-1936)
Bertsolari askoren aita bezela dugun ezkero, merezi du Txirrika'k
aipamen goxo bat. Ernani'n, Urumea ibaiaren sakonean
datzan Latze baserrian jaioa zan, 1860-8-14'an. Ementxe bizi
izan zan amairu bat urterarte. Zazpi neba-arreba ziran. Geroago,
Errenteri aldeko Txirrita baserrira joan zan bizi izaten famili
osoa. Etxe ortatik datorkio ospetsu egin zuen izena,
Etzan orduan nolanaiko basetxea. Aita Zabaia'k onan: «Txirrita
antziñako baserria da. Baserria ez ezik, antziñako jauregi
zarra ere bai. Zabala ta aundia da, eta euskaldun etxe bezela,
guztizko tankera jatorrekoa. Lendabizi bere egutera aideko alderdia
agertzen da. Alderdi ontan bi arkuzko ate dauzka, bata
dana borobiiia, bestea puntaduna. Oien gañean alde batetik besterañoj
etxeari aurre guztia artzen dion balkoia^ bere zurezko
baranda zarrarekin. Baikoi-peko pareta guztia arrizkoa da, goikoa
berriz ladrilluz ta abe zarrez egiña. Goien, tellatuaren ertzaren
parean uxoentzako zuloak ageri dira. Ipar aidean, atzeko
aldean, beste arkuzko atea du, ta San Markos aidean ere bes-