Euskal Literatura III

at bidar urreratu zitzaion bere ezpaiñetatik euskal urre-pitxiak
jaso gura-ta. Beste batzuetan idatzi eragiten zion, «Euskalzale»tik
atera dezakegunez.
Ona zer idatzi zuen Erkiaga'k «Euskalzale» albistarian.
1897: Eskutitz eder bat, 85; Gomutagarriak, 291, ta Gurasoen
soñekoak, 390. 1898: Zoro jantziak, 162; Batzaülen Banatzaillák,
270, 298 eta 319. 1899: Zaar baten esangurak, 198; Eleizako
egoerea gaur egunean, 364.
Mintzatzen ez-ezik, idazteko aifiean ere ongi zekien euskeraz.
Eta argitara eman zituen lan auek, egoki biribilduta dagoz
bai mamiñez bai azalez. Bere baserri-inguruan ikasiaz gaiñ, irakurri
egiten zuen itxuraz, eta gogotik iralairri ere berezko etorriari
lagunduaz. Ona «Zaar baten esangurak» deritzanetilz zatitxo
bat ao-goxogarri bezela:
«Entzun daioguzan, ba, zaar bati bere esangurak.. . Amaitu
iat nire gorputzaren aldetik euki dodan izate guztia. Badaroat
zelanbait eskua burura, ta eztot billatuten ulerik, azal-tximurtu
ta azur utsa baiño. Bakat esku ori neure arpegi, lenago bere
edertasunagaiti ainbestelz begiratuten eutsanera, eta eztago berton,
azal-ikoldu ta ormaza ursak baiño: gizonaren edergarri
Iaunak emoniko bizarrak eurak be, alde dabe; bakarrik billatuten
ditut euretati geldua lez indarkatuta dagozan zarama zuritu
batzuk. Gogoratuten baiataz onetan, arako nire agin sendo,
arriak txikituko zituenak, neure ortz eder, ezpan ta aoaren iantzigarriak,
eztago euretatik kondo gogaikarriren bat ezpada: ta
sartuten badot ogi ainkaren bat aoan, an darabilt ezin bigundurik
ordu betean, begira dagoan bati begitanduteko beti iaten
nagoala, edo zoratu ete iatan, ardi zarrak ausnar lez, beti alan
ekiteko. Surra iarri iat okotza ioten; eriona beragaz dau geienean.
Begiak eztakuste ezer; gauzarik andienak begitanduten
iataz, lanbro artean dagozan gauza txiki eziñ ikusi batzuk. Belarriak
eztantzue ezer, eurenezko durimdi iñoz amaituten eztan
1 1