Przerażony kameleon - eseje o przyszłości zarządzania - E-mentor

148
Jarosław Grzybowski, Adam Jac, Dariusz Łukasiewicz, Teresa Mielechow, Paweł Piasecki, Daniel Walczuk
Życie przemysłowe wiedzie dzisiaj ponad miliard ludzi. Energię pobiera się tu z nieodnawialnych
paliw kopalnych, trzebiąc lasy, zanieczyszczając środowisko, siejąc zniszczenie. Polityka
kolonizacyjna wzbogaciła wiele państw europejskich. Przyspieszyło to rozwój, ale zakłóciło
środowisko naturalne, często w nieodwracalny sposób. Nowe technologie otworzyły drogę do
produkcji masowej. Społecznie akceptowalną normą stała się rodzina ,,nuklearna”, czyli rodzina
bez krewnych – rodzice i dzieci, mobilna i bez zobowiązań w stosunku do otoczenia.
Masowa edukacja miała „ukryty program”, tzn. uczyła trzech rzeczy: punktualności,
posłuszeństwa i wykonywania rutynowej powtarzalnej pracy, przygotowując masy do pracy
w trybie fabryki.
Powstała tu nieśmiertelna korporacja, czyli instytucja o dłuższym życiu niż jej właściciele.
Koordynacja produkcji była jednym z głównych założeń sukcesu. Popyt był praktycznie
nieograniczony. Technosfera przysparzała bogactw i je rozdzielała. Socjosfera przydzielała
jednostkom różne role do odegrania w systemie. Infosfera zarządzała informacją niezbędną
do prawidłowego funkcjonowania systemu, tworząc architekturę społeczeństwa przemysłowego.
Jednostki przestały być samowystarczalne, większość produkowanych towarów była
przeznaczona na sprzedaż. Rynek był nastawiony na zysk za wszelką cenę. Nastąpił wzrost
efektywności pracy. Zachowanie człowieka zaczęło być naznaczone cechą ,,serii transakcji”.
Słowa ,,standaryzacja’” i ,,specjalizacja” nabrały znaczenia. Najmniejszy szczegół produkcyjny
został rozpracowany na poszczególne czynności, a dzień roboczy trwa dla większości od 9.00
do 17. 00.
Sukces zaczął zależeć od kolektywnego wysiłku. Siła maszyn i mięśni była wynoszona przez
poetów. Edukacja, o ile nie przystosowywała do konkretnego zawodu mogła oznaczać stratę
czasu. Wiedza humanistyczna wręcz przeszkadzała w interesach. Liczyło się to, co przeliczalne.
„Prężące się muskuły na tle kół zębatych były symbolem epoki”. Jednostkowe koszty wytwarzania
zmniejszały się wraz z wydłużaniem serii identycznych produktów, co dało początek
teorii ekonomii skali.
,,Koncentracja’’ społeczeństwa w miastach i koncentracja kapitału w elitach biznesu.
Maksymalizacja stworzyła pojęcie „makrofili”, czyli duże jest piękne. Powstała potężna biurokracja.
Przesyłanie energii i surowców – drutami, rurami, statkami. Chociaż znacjonalizowane
przedsiębiorstwa stoją ostatnie w kolejce po nowinki techniczne, drugiej fali daleko jeszcze do
wyczerpania swojej siły.
Trzecia fala. Fabryka ze swoimi technologicznymi rozwiązaniami przestała być symbolem
nowoczesności. Dla kogoś ze średniozamożnego domu, kto zetknął się z Platonem i T.S.
Eliotem, z historią sztuki czy naukami socjologicznymi świat przemysłowy reprezentowany
przez fabrykę jest egzotyczny. Nowa epoka ma wnieść znaczące zmiany do istniejących różnic
społecznych – demokrację i odpowiedzialność za przyszłość. Zagrozi to interesom najpotężniejszych
elit politycznych i gospodarczych, wyzwoli pragnienie wyrównania bolesnych różnic
społecznych i kulturowych, wyzwoli wiele skrywanych emocji.
A wszystko to z powodu efektu naczyń połączonych.
Sukces zależy od wzajemnych powiązań, a kompetencja i wydajność stają się normą.
Niezużywalne, odnawialne i zróżnicowane źródła energii, biotechnologie, energia słoneczna,
wiatr, woda, ciepło ziemi, paliwa wodorowe, fale Tesla są dostępne niezależnie od miejsca.
Produkty wytwarzane w trzeciej fali potrzebują mniej energii do ich wytworzenia.
Eksploracja oceanów, „górnictwo oceaniczne i aqua-wioski”; kosmosu – platformy kosmiczne,
produkcja w kosmosie, genetyki (tworzenie żywych materiałów).
Technika prześciga fantazję – tworzy nowe obszary wiedzy i świadomości.