Zbornik radova Koridor 10 - Kirilo Savić

3rd International Scientific and Professional Conference
CORRIDOR 10 - a sustainable way of integrations
Na osnovu podataka iz dosadašnjih transportnih studija i informacija o aktuelnim tokovima robe za
privredu Bosne i Hercegovine (BiH) u ovome radu je difinisano nekoliko (potencijalnih) multimodalnih
pravaca koji se oslanjaju na koridore VII, X i Vc. S obzirom da u industriji multimodalnog transporta
postoji tendencija koncentrisanja na transportne tokove (posebno kontejnerski transport) na glavnim
pravcima koji povezuju glavne centre, definisanje potencijalnih lanaca je obuhvatio veliki dio
postojećih i budućih transportnih tokova ITU-a u BiH. Na slici 1 su prikazani glavni intermodalni centri i
glavne riječne i morske luke u regiji, kao i riječne luke u BiH koje su dio jednog ili više definisanih
lanaca snabdijevanja.
U nastavku rada će se posmatrati nastale promjene u tokovima robe za i iz BiH i posledice koje iste
mogu imati na prioritete u investiranju na definisanim koridorima a posebno koridora X.
Wien
W
Trst Koper Rijeka
Zagreb
Bratisla
va
Banja Luka
Budimpešta
va
Vukovar
Šamac
Brčko
Tuzla
Sarajevo
Beograd
Konstanza
Ploče
Bar
Slika1. Glavni intermodalni centri od značaja za BiH
2. DEFINISANJE MULTIMODALNIH KORIDORA ZA BiH I PROMJENE KOJE DONOSE
Uspostavljanjem transportnih koridora integrišu se transportne mreže država u jedinstvenu mrežu
Evropske transportne infrastrukture, poboljšavaju se veze između zemalja, regiona i kontinenata,
eliminišu uska grla i podiže nivo kvaliteta prevoza.
Multimodalni koridori se mogu posmatrati i kao skup suštinski paralelnih transportnih kapaciteta koji
nude alternative pri izboru mjesta. 8 Drugim riječima, koridori međusobno postaju konkurentni na
jedinstvenoj mreži gdje se takmiče operatori sa svojim transportnim modelima. Transportni koridori se
ponekada upoređuju sa glavnim arterijama (npr. aorta) ljudskog kardiovaskularnog sistema preko kojih
se krv prenosi do znatno manjih arteriola (“sporedne i povezujuće” linije sistema) i do kapilara (“mjesta
pretovara” sistema), gdje se događaju sve važne promjene u sistemu cirkulacije.
Koncept transporta “od vrata do vrata” sve više prelazi u koncept nabavnih lanaca za koje je zadužen
jedan ponuđač usluge koji je svo vrijeme transporta od vrata do vrata pravno odgovoran. Transport
robe se povjerava preduzećima koja pružaju sve neophodne logističke usluge, takozvanim
multimodalnim transportnim operatorima (MTO).
8 DB International GmbH, Vienna Consult: Studija intermodalnog transporta u Bosni i Hercegovini,
Berlin-Viena, 2006
Belgrade, 2012 91