Zbornik radova Koridor 10 - Kirilo Savić

3rd International Scientific and Professional Conference
CORRIDOR 10 - a sustainable way of integrations
3. BALKAN KAO GEOPOLITIČKI LIMES
Prostor Balkana je geopolitički limes već hiljadama godina. Istorijski, ali i materijalni dokaz toga je
izgradnja rimskog limesa na Dunavu i Raniji u 1.veku n.e. Da bi se pristupilo izgradnji, za ono vreme
kolosalnog sistema fortifikacija unutar ovog limesa, problem je morao postojati bar nekoliko stotina
godina pre toga. Na teritoriji Balkana razgraničavale su se administrativne jedinice Rimskog carstva u
vreme tetrarhije, preko Balkana su se razgraničili istočno i zapadno Rimsko carstvo, pravoslavlje i
katolicizam itd.
U dve hiljade godina, Balkanom su vladale četiri imperije – Rim, Vizantija, Osmanska Turska i Austrija,
a aspiracije na prostor Blkana iskazivale su i na njemu se privremeno bazirale Rusija i Sovjetski
Savez, Britanja, Francuska, Nemačka, SAD, pa čak i Kina u vreme razlaza Albanije i SSSR-a.
Istovremeno sa vlašću velikih imperija na Blakanu su se formirale mnoge države i razne druge
političke teritorije, u raznim statusima u odnosu na četiri imperije koje su vladale prostorom Balkana i
imperija koje su imale aspiracije na prostor Balkana.
Narodi Balkana su izmešani rasno, kulturološki, verski, jezički i na mnoge druge načine.
Razgraničenje među balkanskim narodima su od najmanje dve vrste. Nekom vrstom funkcionalnih
razgraničenja mogli bi da nazovemo etnička, jezička i verska razgraničenja. Nekom vrstom interesnih
razgraničenja mogli bi da nazovemo razgraničenja koja se dešavaju uglavnom pod uticajem spoljnih
faktora, jer stvaranje država i nacija na Balkanu ni danas nije završeno. Balkan je u poslednjih oko tri
stotine godina mesto imperijalnog i etničkog inženjeringa koji traje i danas. Ovde iznosim samo jedan
primer.
U Maloj enciklopediji Prosvete odrednica o rumunskom jeziku sadrži dva fragmenta koja navodim:
„Rumunski jezik je po poreklu romanski, strukturi i rečniku, jedini direktni potomak govornog latinskog
koji se sačuvao u balkanskim provincijama Rimske Imperije. U procesu formiranja asimilirao je
slovenske i druge leksičke elemente. Slovenski uticaj prisutan je u toponimici i jednom delu
poljoprivredne i crkvene terminologije.“
„U pisanoj književnosti, crkvenoslovenski jezik, pored toga što se upotrebljavao u crkvi, bio je i
književni jezik do 18. veka. Ćirilsko pismo održalo se sve do 1860., kad je umesto njega uvedena
latinica; najstariji pisani spomenik je iz XV v. Štamparsku veštinu doneo je srpski štampar kaluđer
Makarije, koji je posle gubitka nezavisnosti Crne Gore i prestanka rada štamparije na Obodu, odn.
Cetinju, otišao u Rumuniju. U XVI v. Štampane su crkvene knjige.“
Ova dva citata otvaraju mnogo pitanja – navodim samo dva - tri. Kakav je to direktan potomak
govornog latinskgo jezika koji je asmimilirao slovenske leksičke elementa, a pisao se ćirilicom. Zar nije
logičnije predpostaviti da se na prostoru današnje Rumunije govorila neka varijanta staroslovenskog
jezika sa puno romanizama. Kako je moguće da je crkveno-slovenski jezik potisnuo sasvim izvesno
superioran latinski jezik i njegovog direktnog ptomka rumunski jezik, itd. Očito, radi se o kolonijalnom i
imperijalnom inženjeringu iz druge polovineXIX veka, kada je formirana izmišljena rumunska nacija i
kada je uveden očigledno izmišljeni rumunski jezik. Da je tako potvrđuje jedna bitna činjenica iz istorije
Srbije. Naime, bliske veze Obrenovića i rumunskog plemstva, sve negde do Berlinskog kongresa,
očigledno su se zasnivale ne samo na materijalnim interesima, već i na lakoj jezičkoj komunikaciji.
Ono što je izneto napred potvrđuje i bezbroj drugih činjenica. Veliki rumunski teniser Cirijak, čovek koji
je doživeo veliku međunarodnu reputaciju i čovek koji je omogućio uspon svom prijatelju našem Bobi
Živonijoviću, stvarno se sa starinom prezivao Kirijakos.
Cilj ovakvog etničkog inženjeringa ostvaren je. Velika slovenska masa od Vladivostoka do Jadrana,
prekinuta je stvaranjem rumunske nacije i države, a tvorci tog imperijalnog inženjeringa time su u
stvari dobili odrešene ruke u odnosu na slovenski elemenat na Balkanu, pre svega slovenski elemenat
pravoslavne vere.
Belgrade, 2012 4