Ub'ee Ch'ateem Maya' Achi. pdf
Ub'ee Ch'ateem Maya' Achi. pdf
Ub'ee Ch'ateem Maya' Achi. pdf
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
136<br />
6<br />
&<br />
Trompeta Jitz’itz’i<br />
Ri jitz’itz’i lik choom.<br />
La trompeta es muy bonita.<br />
Unidad Junib’al<br />
Jun = uno<br />
i = vocal epentética<br />
-b’al = instrumentalizador<br />
Ri junib’al jun ajilanik.<br />
La unidad es un número.<br />
Universidad Nimana’ooj<br />
Nim = grande<br />
a = vocal epentética<br />
Na’ooj = conocimiento<br />
Ri alii k’o pa nimana’ooj.<br />
La muchacha está en la universidad.<br />
Universo Kajuleew<br />
Kaaj = cielo<br />
Uleew = tierra<br />
Pa kajuleew k’o taq awaj, chee’ jay tikaweex.<br />
En el universo están los animales, árboles y gente.<br />
Utilidad Kajawaxik<br />
Ri pa tikoj ab’iix lik kajawaxik ri b’oye’x.<br />
En la siembra de maíz es de gran utilidad el buey.<br />
Vasija de barro Laquleew ®<br />
Laq = plato<br />
Uleew = tierra<br />
Ri laquleew kajawax pa tijob’al wa.<br />
La vasija de barro sirve en la cocina.<br />
Velocidad Jich’ich’ich’<br />
Jich’iich’ = velocidad<br />
Ch’iich’ = metal<br />
Ri achi u jich’ich’ich’ ch’eem.<br />
Actualización Lexical <strong>Achi</strong>