13.05.2013 Views

Ub'ee Ch'ateem Maya' Achi. pdf

Ub'ee Ch'ateem Maya' Achi. pdf

Ub'ee Ch'ateem Maya' Achi. pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

168<br />

8<br />

Bata Saqq’uq<br />

Saq = blanco<br />

Q’uq = ropa<br />

Ri saqq’uq kuchapab’eej ri ajkun.<br />

La bata lo usa el médico.<br />

Biberón K’extz’uum<br />

K’ex = copia<br />

Tz’uum = pecho de mujer<br />

Ri k’extz’uum kachapab’ex chike ri nee’.<br />

Los niños usan el biberón.<br />

Bisturí Q’atb’al<br />

Q’at = rayar<br />

-b’al = instrumentalizador<br />

Ri q’atb’al kuchab’eej ri ajkun.<br />

El bisturí lo usa el doctor.<br />

Blanqueador Saqib’al<br />

Saq = blanco<br />

i = vocal epentética<br />

-b’al = instrumentalizador<br />

Ri saqib’al lik kachapab’exik.<br />

El blanqueador está muy usado.<br />

Botiquín K’olkunb’al<br />

K’ol = guardar<br />

Kun = remedio<br />

-b’al = instrumentalizador<br />

Ri k’olkunb’al kakichapab’eej pa tijob’al.<br />

El botiquín lo usan en las escuelas.<br />

Bronquitis Jiq’iq’i<br />

Jiq’ = ahogarse<br />

i = vocal epentética<br />

Q’i = sonido de ahogamiento<br />

Ri jiq’iq’i kuya chike taq ri k’o’maab’.<br />

Actualización Lexical <strong>Achi</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!