Bernard Boller, Gottschalk d'Orbais de Fulda à Hautvillers
Bernard Boller, Gottschalk d'Orbais de Fulda à Hautvillers
Bernard Boller, Gottschalk d'Orbais de Fulda à Hautvillers
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Gottschalk</strong> d’Orbais<br />
<strong>de</strong> <strong>Fulda</strong> <strong>à</strong> <strong>Hautvillers</strong> :<br />
une dissi<strong>de</strong>nce<br />
88<br />
III. l’œuvre<br />
”Si talis, inquit beatus Augustinus, factus esset, inculpabilis<br />
”esset et <strong>de</strong>i opificio reputaretur, non Iudae. Iniuste<br />
etiam ”in eo praelata damnatio esset. Item Petrus : Quibus<br />
iudi-”cium iam olim non cessat et perditio eorum non dormitat.<br />
”Et Iudas : Subintroierunt quidam homines qui olim<br />
praes-”cripti sunt in hoc iudicium impii.<br />
”Cuius caecitas non tantum admiranda quantum<br />
<strong>de</strong>mons-”tranda ui<strong>de</strong>tur quia <strong>de</strong>relictis manifestissimis…<br />
exemplis ”quae ex eo<strong>de</strong>m libro posuimus, haec tantum tria<br />
exempla ”<strong>de</strong>curtauit et ad suum sensum impu<strong>de</strong>nter<br />
inflexit…» 203<br />
Il accuse notre moine d’avoir interpolé les textes <strong>de</strong> saint<br />
augustin et, poursuivant sur le libre arbitre :<br />
«… Gothescalcus mo<strong>de</strong>rnus prae<strong>de</strong>stinatianus in libello<br />
”ad Rabanum archiepiscopum Moguntinum dicit ad<br />
locum :<br />
”De quo ui<strong>de</strong>licet libero arbitrio quid ecclesiae<br />
Christi ”tenendum sit atque cre<strong>de</strong>ndum, cum a ceteris<br />
catholicis ”patribus eui<strong>de</strong>nter sit <strong>de</strong>o gratias disputatum,<br />
tum praeci- ”pue contra pelagianos et caelestianos a beato<br />
Augustino ”plenius et uberius diuersis in opusculis et maxime<br />
in ”Hypomnesticon esse cognoscitur inculcatum. Vn<strong>de</strong><br />
te ”potius eius<strong>de</strong>m catholicissimi doctoris fructuosissimis<br />
”assertionibus incomparabiliter in<strong>de</strong> quoque malueram<br />
(203) «le réprouvé <strong>Gottschalk</strong> a critiqué ce<br />
grand homme au cours du syno<strong>de</strong> et même<br />
dans ses écrits.»<br />
«<strong>Gottschalk</strong> au sujet du livre d’augustin<br />
(l’Hypomnesticon), entre autres, pour confirmer<br />
son avis que les réprouvés seraient pré<strong>de</strong>stinés<br />
par dieu au châtiment, donne cet<br />
exemple en disant <strong>de</strong> Judas » :<br />
«S’il avait été fait tel,» dit saint augustin, «il<br />
n’eût pas été coupable et la faute en serait<br />
imputée <strong>à</strong> l’œuvre <strong>de</strong> dieu, non <strong>de</strong> Judas.<br />
C’est donc injustement que la damnation lui<br />
aurait été infligée». <strong>de</strong> même Pierre : «Pour<br />
eux, <strong>de</strong>puis longtemps le jugement ne cesse<br />
pas et leur perdition n’a pas <strong>de</strong> répit.» et<br />
Judas : «Il s’est infiltré <strong>de</strong>s hommes qui ont été<br />
jadis condamnés d’avance pour ce jugement<br />
comme impies…»<br />
«Son aveuglement ne paraît pas tant étonnant<br />
que remarquable car, abandonnant les<br />
exemples les plus manifestes que nous avons<br />
pris dans le même livre, il a seulement tronqué<br />
ces trois exemples et les a sans vergogne infléchis<br />
en son sens.»<br />
Fragment XV, d. C. lambot, p. 39.<br />
(204) <strong>Gottschalk</strong>, pré<strong>de</strong>stinatien mo<strong>de</strong>rne,<br />
dans son ouvrage adressé <strong>à</strong> l’archevêque <strong>de</strong><br />
Mayence, raban, dit <strong>à</strong> cet endroit :