07.01.2013 Views

lineament a latin itatis regni hungarle mediae et

lineament a latin itatis regni hungarle mediae et

lineament a latin itatis regni hungarle mediae et

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Edoctio Kfformare<br />

Edoctio, actus edocendi, notum fadendi,<br />

explicatio; tanitds, megismert<strong>et</strong>e's, kifejtes,<br />

megmagyardzds. Rak. On. p. 65. 1.<br />

34—36. (35.): Compellantur proinde Magnates<br />

<strong>et</strong> Nobiles ad productionem documentorum<br />

<strong>et</strong> edoctionem jurium coram foro incomp<strong>et</strong>ent!.<br />

Eclocumare, documentis probare; tanusdggal<br />

bizonyitani. Fabo. Monm. Evang.<br />

II. 157. Audiamus Thuanum in prsefatione operis<br />

sui historic} insignis cssaris edocumatum<br />

indicium his verbis conflrmantem.<br />

Edomavit,domuil,sedavit; megfekezni,<br />

kibekiteni. Georg. Sirm. I. 65. Et P<strong>et</strong>ronit<br />

blanda sua verba iecor suum edomavit.<br />

Edria, apud Du C. idria, hydria: m<strong>et</strong>r<strong>et</strong>a<br />

frumentaria, interdum liquidorum; mero.<br />

Cod. Com. Zichy Vol. V. 609 : dare . . . sedecim<br />

edrias milii . . . octo edrias tritici.<br />

Educatorium institutum, ludus,<br />

pffidagogium ; nevelo intez<strong>et</strong>. Torvt. Msz,<br />

Educatus, us_, educatio, disciplina ; neveles.<br />

S. Steph. vita p. 16 : Crevit infans regali<br />

nutritus educatu. Cf. Terlull. Resur.<br />

earn. 60.<br />

Educcio, actus educendi, mittendi; ki.lldes.<br />

Sz6k. Okl. I. 339. eversione scilic<strong>et</strong> sue<br />

domus ac ablacione Rerum suarum, aut educcione<br />

ad exilium puniri. Cf. Cato ap. Festum.<br />

Pallad. Jun. 7, 6.<br />

Educillare, (Du C.) vinum particulatim<br />

vendere ; bort himerni. It. misurare e vendere.<br />

Kass. P. P. II. 283. Et quia commercium<br />

civile in educillando <strong>et</strong> macellando nemini<br />

in civitate aut eius territorio comp<strong>et</strong>it. Art.<br />

Dis<strong>et</strong>. Pos. 95.<br />

Educillare f rumentum,vendere fr.;<br />

gabndt drulni. Magy. Tort. Tar. XVII. 211.<br />

Educillaris domus, taberna vinaria,<br />

caupona ; csapszek. Torvt. Msz.<br />

Educillatio, vini sub signo venditio;<br />

italmeres, italdrulds, korcsmdltatds, bormeres.<br />

Torvt. Msz. Pfahl. Jus. Georg. 103.<br />

Educillatio (Educillum) est facultas Colonis<br />

(urbarialibus) comp<strong>et</strong>ens vinum in minutis<br />

legalibus mensuris certo <strong>et</strong> d<strong>et</strong>erminato<br />

tempore ac modo distrahendi. G. Fej. I. 285.<br />

Educillator, caupo ; qui vinum particulatim<br />

vendit; csapos. Egri leveltar. Kuk. Jur.<br />

II. 186. pro immunitando item gratuito Educillatore<br />

consu<strong>et</strong>os Sexerios 90 annualim<br />

pendere.<br />

Educilluin, i, caupona, venditio vini,<br />

taberna vinaria ; korcsma, csapszek, csaphdz.<br />

Torvt. Msz. Kass. P. P. I. 196. Art. Dis<strong>et</strong>.<br />

Pos. 64. Rak. On. p. 65.1. 12—14.<br />

Educillum sine hsedera, ed. sine<br />

signo ; czeger nelkul valo bormeres. Reg.<br />

Mil. an. 1726. p. 19: a qua tamen regula Superiores<br />

Rei TormentariaB Officiales, quibus<br />

antique ex jure... educillasine haedera...<br />

comp<strong>et</strong>unt, exempti habentur.<br />

Eductio, actus exportandi; kivitel. Ger.<br />

Export. Vect. Ref. p. E. 1.<br />

Eductionale portorium,rerum exportandarum<br />

portorium ; kiviteli vdm. Opin.<br />

P. III. Sec. V. §. 4. (o).<br />

Eductor, qui exportat merces; kivivd,<br />

kiszdllitd. Monm. Comit. IV. 79. Supplicant<br />

<strong>et</strong>iam, ut sua sacratissima maiestas<br />

eiusmodi cupri emptoribus <strong>et</strong> eductoribus extraneis<br />

committal.<br />

Edulcerare, Edulcorare, (Du C.)<br />

dulcem reddere, dulcem saporem admiscere;<br />

megedesiteni. Bene Med. IV. 171. expressa<br />

flltrantur <strong>et</strong> saccharo edulcoratum hauriatur<br />

mane per tres quatuorve dies. S. Benko Top.<br />

Misk. 57. Szaz. XIII. 442.<br />

Edumatus,3.edomatus. Sa>pelegitur«u»<br />

littera pro «o» : Cusmontistor (Kolozsmonostor)<br />

Tiburchtelke (Tiborctelek) Wgud (Ugod),<br />

Zaluch (Szalok) tunella (Tonella) <strong>et</strong> alia ; szeliditelt.<br />

Cod. Dip. Hung. And. V.554. 11. ad<br />

domtim suam venientes quamdam feram suam<br />

mansu<strong>et</strong>am <strong>et</strong> edumatam interim} <strong>et</strong> quendam<br />

unum bovem eiusdem ibidem per canes<br />

ipsorum devorari fecissent.<br />

Edus, luedus; bak. Arch. Ver. Sieb.<br />

XXVI. 116. Schlag. 1430.<br />

Eiemineus, 3., effeminatus; gydva,<br />

elpuhult. Georg. Sirm. I. 115. <strong>et</strong> sic solvebant<br />

militibus efemineis.<br />

Efendi, V. Effendi. Szilady Tor. Magy.<br />

Eml. II. Fiigg. Efendi. A polgari vallasos tisz-<br />

tek czime, ellent<strong>et</strong>iilaz «aga» katonai czimmel.<br />

Effabricare, fabricare, fabricari; feldolgozni,<br />

kesziteni. Opin. P. I. Sec. II. §. 21.<br />

Eifabricatio, fabricatio; feldolgozds,<br />

keszites. Opin. P. I. Sec. II. §. 21.<br />

Effascinator, quieffascinat; magus, incantator;<br />

megige'zo. Verancs VII. 100. distracta<br />

in diversum nobilitas, populique, quocunque<br />

contendentibus libebat, in effascinatorum<br />

modum circumducti.<br />

Effective, prasens, pncsto^ revera;<br />

tenyleg, valoban, keszen, voltakepen,<br />

valosdggal, valojdban. It. eff<strong>et</strong>tivo. Torvt.<br />

Msz. Arch. Rak. VIII. 206. ut summa ilia effective<br />

levatur. Rozsny. D. 182. Most Kanizsa<br />

alatt 30.000 ember vagyon effective es mind<br />

e §y re gyulnek effectuose minden felol.<br />

1. Effectivus, (Du C.) efflciens, creans;<br />

eszkozld, l<strong>et</strong>rehozo. Andr. Pan. 10. virtus<br />

creaturarum omnium effectiva, omnium contentiva<br />

<strong>et</strong> conservativa.<br />

2. Effectivus, 3., praBsens, verus, certus<br />

(Du C. al. s.); valo, tenyleges, valosdgos,<br />

valodi. It. eff<strong>et</strong>tivo. Arch. Rak. 1.3. Status<br />

effectivus regiminis Rothiani. Torvt. Msz.<br />

Torvt. Msz.<br />

Effectua, uum, supellex, instrumentum,<br />

res mobiles; ingosdgok. It. eff<strong>et</strong>ti. Kass. P.<br />

P. I. 199. Publicatio effectuum apud furem<br />

repertorum.<br />

Effectuabilis, qui effici potest; kivih<strong>et</strong>d.<br />

Opinio Deput. 12. nee sine ambagibus<br />

effectuabile sit, ut alter iudic<strong>et</strong>.<br />

Effectuabiliter, (Du C. effectualiter)<br />

efflcienter, reipsa; foganatosan, tenyleg.<br />

Gall, en eff<strong>et</strong>. An. Sc. I. 8. an. 1412: promittimus<br />

inviolabiter<strong>et</strong> effectuabiliter altendere.<br />

Effectualis, certus, prsesens; ad effectum<br />

spectans ; tenyleges, valo, hathatos.<br />

Cod. Dip. Briiss. Burg. p. 95. aliaque <strong>et</strong> Imperij<br />

ac reliquorum Regum <strong>et</strong> Principum Christianorum<br />

auxilia coniuncta magno seu comp<strong>et</strong>enti<br />

numero nobis accedant eaque certa <strong>et</strong><br />

effectualia fore contingat.. .<br />

Effectualiter, (DuC.) reipsa; valosdggal,<br />

tenyleg. Tor. Tar. 1892. p. 389. ad<br />

hoc, ut citius comode fieri poterit, effectualiter<br />

te disponas. Szek. Okl. III. 41. Batty. Leg.<br />

I. 488. an. 1444.<br />

Effectuare, efficere (Du C. al. s.), eszkozleni,<br />

l<strong>et</strong>esitni, vegrehajtani, elvegezni,<br />

valositni, foganatositni. Torvt. Msz. Rak.<br />

On. p. 14. 1. 5—9. Szaz. XIII. 137.<br />

Effectuatio, effectus, peractio, execu-<br />

tio, perfectio ; foganatositds, eszkozle's, teljesite's,<br />

vegrehajtds. Torv. Msz. Rdk. On.<br />

p. 287. 1. 33—36. Dip. Alv. I. 336., 381. Vect.<br />

Ref. j. F. Batty. Leg. I. 682.<br />

Effectuatio iudiciaria, executio;<br />

vegrehajtds. Cod. Com. Zichy Vol. V. 299.<br />

Effectum, i, 1. res cffecta vel 2. quod<br />

ex causa consequitur ; i. ke'sz dolog, 2. kov<strong>et</strong>kezmeny.<br />

Pa"zm. Dial. 501.<br />

Effectuose, efficienter (Du C. al. s.);<br />

hathatosan. Rozsny 182. Cf. Effective.<br />

Effectuosus, effectus plenus ; hatdsos,<br />

foganatos. Szentiv. Cur. Misc. Dec. II. P. II.<br />

p. 2. Amor Dei verus non est verbalis sed<br />

realis, non tantum affectuosus sed <strong>et</strong> effectuosus.<br />

Effendi, Effendius, i, nomen, titulus<br />

magistratuum civilium <strong>et</strong> sacerdolalium apud<br />

Turcas, quibus opponunturmilitares ; ur. Tok.<br />

Diar. 212. Szilady Tor. Magy. Eml. IV. 428.<br />

Ad Vezirium Budensem, Passam,Temesvarien-<br />

'sem similiter ad Kihaja Mehem<strong>et</strong> <strong>et</strong> Csauszlar<br />

Kihaja Ismael ac Cancellarium Haszon Effendi<br />

mutatis mutandis legatis datarum literarum<br />

parminuta. Instr. Pac. Praf. Mustapha<br />

Effendi.<br />

Efferatus, 3., fervens, fervidus; izzo.<br />

Kol. Cod. 41. Collecto iterum ex cineribus<br />

auro, dum rursus fund<strong>et</strong>ur <strong>et</strong> in virgas duc<strong>et</strong>ur,<br />

adeo efferatum erat, ut cudi nihilominus<br />

possit.<br />

Effervescentia, ardor; folhevilles.<br />

Bene Med. II. 226. stadium febrile seu invasion<br />

is s. effervescentiae.<br />

Effestucare feudum, (Du C.) re future<br />

feudum; a hubert visszautasitani.<br />

Vuch. Jur. Feud. 228. Feudum refutare vocant<br />

Feudistse <strong>et</strong>iam effestucare feudum, quod<br />

olim in traditione rerum immobilium moris<br />

ess<strong>et</strong>, festucam, veluti signum possessionis,<br />

tradere.<br />

Efficacius, 3., efflcax ; hathatos. Fej.<br />

VTH. 3., 249.<br />

Efficanter, efflcaciter. Dip. Alv. I. 36.<br />

ut ab infestationibus Turcarum possit efficanter<br />

protegere.<br />

Efficativus, 3., efficax; ervenyes. Cod.<br />

Com. Zichy Vol. V. 597 : huius confessio propter<br />

eius puerilem <strong>et</strong>atem robur non haber<strong>et</strong><br />

efficativum.<br />

Efficere, occidere ; (Hungaricismus) ad<br />

amu?sim respond<strong>et</strong> nostro : kivegezni. Chr.<br />

Dubn. 139., 121. Quasi quoddam monstrum<br />

gladys effecerunt.<br />

1. Effigiare, (DuC.) effingere, exprimere;<br />

ledbrdzolni. It. effigiare. Wagn.<br />

2. Effigiare,imaginibus ornare (DuC. al.<br />

s.); megfesteni.Ger. mitBildern schmiicken.<br />

Kronst. I. 505.<br />

Efflorescentia, se, flos, laBtiora incrementa<br />

capere, facere ut efflorescat; kivirdgzds,<br />

felvirdgzds. Ger. das Aufbluhen. Vern.<br />

Psych. 40. cerebrum efflorescentia nervorum.<br />

Opin. Deput. 38. quantum igitur intersit,<br />

de nundinantium omnimoda securitate prospicere,<br />

hacque ratione illarum efflorescentiam<br />

promovere, facile pat<strong>et</strong>.<br />

1. Effluxus, us, emanatio. Textum v.<br />

sub 'Decidentia.<br />

2. Effluxus, us, proventus; jovedelem.<br />

D. Raczk. p. 198. cum effluxu arendse . . .<br />

octodecim milia ducentos quindecim florenos...<br />

constituente valore.<br />

Efformare, componere (DuC. al. s.);

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!