07.01.2013 Views

lineament a latin itatis regni hungarle mediae et

lineament a latin itatis regni hungarle mediae et

lineament a latin itatis regni hungarle mediae et

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Acuarius<br />

Acuarius, i, opifex, artifex qui acus facit;<br />

tukeszito, tumives. Nadler. Tab. Conscr.<br />

Acuate, acutis armis; dies fegyverrel.<br />

Tor. Tar. 1887. p. 556. universisque christianorum<br />

armis in nostram protectionem semper<br />

parate <strong>et</strong> acuale stantibus.<br />

Acuatio, actus acuendi; elesites. Fr.<br />

Lib. Ration. 224. Item fabro solvimus pro<br />

acuatione ferreamentorum.<br />

Acucies (Du C.) acumen, cuspis; elesseg.<br />

Gyon. 278. [elesites. Gyon. 290.<br />

Acucio (Du C.) actio vel passio acuendi;<br />

Acuenus 3., acutus, acie munitus; meghegyez<strong>et</strong>t.<br />

Ljub. Mon. SI. III. 294 : baliste<br />

duo acueno cum ver<strong>et</strong>onibus.<br />

Aculeate, aculeo pungendo; szuron,<br />

hegyesen, elesen. Verancs. III. 292. Verum<br />

dum ad eius insolentias respondemus, non<br />

audemus aculeatius agere, sed quanto modestius<br />

possumus,rem commissamnobisgerimus.<br />

Aculeolus, i, dimin. ab aculeo; kis<br />

fuldnk. Pair. Const. 18. Gestat aculeolos<br />

apis herba3 provida.<br />

Acuncula, dem. ab acu. (Du C. acucula);<br />

kis tu, tucske. Gyon. 320.<br />

Acunula, se, parva acus comaloria; kis<br />

hajtu. Mon. Com. Trans. V. 480 an. 1607.<br />

Ut neque Saxonicarum puellarum inaures in<br />

auribus, neque acunulas in capitis velamine<br />

mulierum reliquerit (Turca).<br />

Acupedius, i. Castor: acupedis, (oxtirtovq;<br />

hod. Schla'g. 2161.<br />

Acupictor, artifex, qui acu pingit, acupicturas<br />

facit; aranyhimzo. Goldsticker. Tor.<br />

Tar. XX. 165. Tab. Conser. Gyon. 317.<br />

Acupita, &, vestis acu intexla vel ornata.<br />

(Cath: Acupicta veslis acu intexta vel ornata<br />

vel picta.) — (Du C.acupicta, acupita) himz<strong>et</strong>t<br />

ruha. Gyon. 285.<br />

Acus, i, piscis; vdgohal. Szentiv. Cur.<br />

Misc. Dec. III. P. If. 152. Acus sic dictus piscis<br />

ab acu sutoria (eo quod sit longus ac tenuis).<br />

Acus contentiva, acus; varrdtu.<br />

Heftnadel. Poor. Zsebsz. 189.<br />

Acus Magn<strong>et</strong>ico-Nautica, pyxis<br />

nautica acu magn<strong>et</strong>ica instructa; hajo-mdgnestu.<br />

Szentiv. Cur. Misc. Dec. II. P. I. p. 253.<br />

Cur. Misc. Oct. Synops. Chron. X. acus magn<strong>et</strong>ico-Nauticaper<br />

Flavium a Gloria Melfensem<br />

adinventa an. 1303.<br />

Acus muscata (Dief. Kranicli, Storchschnabel.)<br />

Arch. Ver. Sieb. XXVI. 94.<br />

Acus oneratoria; urtu. Ger. Raumnadel.<br />

Besztb. Levt.<br />

Acus polaris,Acws magn<strong>et</strong>ica; mdgnestu,<br />

It. ago calamitato, compasso. Pair.<br />

Const. 197. Tua mens, acus sit polaris. Mens<br />

tua dum vivis sit acus magn<strong>et</strong>ica.<br />

Acus probatica, acus exploratoria;<br />

probatu. Probirnadel. Thok. Diar. II. 250.<br />

Joannes Frangus fat<strong>et</strong>ur esse apud se 4 marcas<br />

cum 15 lotonibus argenti <strong>et</strong> acu probatica,<br />

item bilances duas de cupro, 12 circiter<br />

libras.<br />

Acus sutoria, subula; hegyes szerszdm,<br />

dr. Szentiv. Cur. Misc. Dec. III. P. II.<br />

152. Acuta, febris acuta; forro Idz. Gal. fievre<br />

aigue. Vita S. Margar<strong>et</strong>s Hungaricae num. 53.<br />

Rex Ladislaus cum pluribus diebus acutam<br />

continue passus fuiss<strong>et</strong>.<br />

Acutare, acuere; elesiteni. Georg. Sirm.<br />

I. 24. equos foverent <strong>et</strong> gladios acutare facerent.<br />

Acutela<br />

Acutela, 33, (Du C.) acumen; el. Cath.<br />

Gyon. 288.<br />

Acutim, (Du C.) acute; elesen. Gyon.<br />

289.<br />

Acutor, qui acuit; elesitd mester. Gyon.<br />

291.<br />

Acutus 3, eminens; kimagaslo. Urk.<br />

Sieb. II. 475. an. 1377. in collo cuiusdam<br />

acuti mentis.<br />

Ad pro: adversus V. s. Devotio; irdnt.<br />

Ad pro: cum; -val, -vel. Tkal. Mon. Civ.<br />

Zag, I. 173. an. 1344 : Quicumque . .. vulneraverit<br />

ad periculum alicuius membri.<br />

Ad pro : in ; (Du C.) -ban, -ben. Batty<br />

Ger. 48. Cecidit refuga cum suis de ccelo ...<br />

remanentes vero flrmati ad statum suum.<br />

Ad pro : iuxta; szerint. Batty Ger. 50. ad<br />

rationem considerationis.<br />

Ad pro Dativo, more Italorum; -nak -nek.<br />

Cod. Dip. Arp. Cont. VII. 205. Et si aliquod<br />

homo de Almissio fecerit dampnum ad aliquem<br />

Raguseum. God. Dip. Arp. Cont. VI. 8. Ad sacerdotes<br />

d<strong>et</strong>ur pro anima mea centum capita<br />

de peculio.<br />

Ad pro : in; -on, -en. Han. Mon. Jur. P.<br />

I. 86 : si non habuerit unde solvere frust<strong>et</strong>ur<br />

palam ad equum super platea.<br />

Ad cum Accus. fpro simplici Accus. Pel.<br />

Hiem. 17. f. Christus exemplo suo in omnibus<br />

nos ad salutem felic<strong>itatis</strong> sternse edocuit (salutem<br />

edocuit).<br />

Ad cum Accus, pro simplici genitivo ; Pel.<br />

Hiem. 31. d.: Cur Cristus voluit in navi periculi<br />

tempore dormire ? Ad quod secundum<br />

doctores dantur rationes (cuius <strong>et</strong>c.)<br />

Ad acta, per literas; Apud acta,<br />

verbo; irdsban, szoval. Nagy. Jus.Trans,<br />

Sax. 90. Judiciale est, quod fit apud acta idest<br />

ore ten us coram iudice aut coram eius deputatis;<br />

vel ad acta idest, quod in scripturam<br />

redactum <strong>et</strong> a testatore subscriptum offertur<br />

iudici aut eius deputato,<br />

Ad alia vota transire, dcnuo nubere<br />

; Text v. s. Caduca bona.<br />

Ad animam meam, ne vivam, ne<br />

sim salvus, male mihi sit, si; lelkemre, bei<br />

meiner Seele. Wagn.<br />

Ad assem privare, omni argentospoliare<br />

; utolso fillerig megfosztani. Verancs.<br />

VI. 144. <strong>et</strong> jam omnibus bonis ad assem privatum,<br />

facilius progressum proposito facinori<br />

compare!.<br />

Ad coram, prsesenle aliquo; negyszem<br />

kozt. Arch. Rak. II. 145. Ezekrfil plura ad<br />

coram.<br />

Ad dextram <strong>et</strong> sinistram sedere,<br />

accumbere supra, infra ;jobbrol es balrol,<br />

jobb es bal felol ulni. Wagn.<br />

Ad diem prsefixum, ad diem, ad<br />

diem dictum, ad statum diem; kituzotl napra.<br />

Wagn.<br />

Ad laciem stare, oppositum esse;<br />

szemben dllni. It. in faccia. Georg. Sirm. 1.<br />

69. ex utraque parte ad faciem st<strong>et</strong>erunt <strong>et</strong><br />

imp<strong>et</strong>um habuerunt.<br />

Ad instantiam, alterius gratia, altero<br />

urgente, postulante, deprecante; kerelmere.<br />

Wagn.<br />

Ad inter, intra ; -ba, -be, koze. Georg.<br />

Sirm. 1, 3. Mox parvulus Ladislai fugit ad inter<br />

ianuas satrapis.<br />

Ad interim, interim, inlerea; egy idore.<br />

Arch. Rak. IX. 635.<br />

Adinvicem, inter se, invicem; viszont.<br />

Ad primum 11<br />

Cod. Dip. Briiss. IV. 156. haec cum literarum<br />

ad invicem scriptarum <strong>et</strong> interceptarum testi<br />

monijs.... Wagn.<br />

Ad iactum sagittse V. ictus Sagittae;<br />

nyil lovesnyire. Cod. Dipl. And. V. IV.<br />

p. 509.<br />

Ad limina, dicebantur servi, qui ad<br />

atrium <strong>et</strong> aditum excubabant; kilszobdr. Gj on.<br />

413.<br />

Ad longius, summum ; legfolebb, legkeso'bb.<br />

V. s. Fallum.<br />

Ad longum, diffuse, copiose, uberrime ;<br />

hosszadalmasan. Wagn.<br />

Ad maius, summum, ad summum; legfolebb.<br />

Wagn.<br />

Ad meam fortunam, forte, fortuna;<br />

szerencsemre. Wagn.<br />

Ad men tern, e sententia; ertelmeben.<br />

Germ, im Sinne, zufolge. Kass. P. P. I. 171. ul<br />

ad mentem Resolutions... in naulis, trajectibus,<br />

furibus severe invigilari faciant.<br />

Ad minimum, minimum'. legaldbb.<br />

Wagn. [lev. 437.<br />

Ad minus, saltern ; legaldbb. B<strong>et</strong>h. G.<br />

Ad minutum, minutim; kicsinyben.<br />

Ljub. Mon. SI. XI. 148. <strong>et</strong> passim.<br />

Ad multos annos, in annos nmltos;<br />

sok evig. Wagn.<br />

1. Ad oculum, (Hungarismus) in speciem;<br />

szemre ne'zve. It. in apparenza. Germ,<br />

nur zum Schein. Nill. Symb. p. 263 : Unionem<br />

esse factam tantum ad oculum.<br />

2. Ad oculum, oculorum indieio; szemmertek<br />

szerint. Ger. nach Augenmass, Han.<br />

Mon. Jur. II. 272: non audeant... vendere...<br />

edos, agnos ad oculum /scilic<strong>et</strong> vendant ad<br />

pondus.<br />

Ad oculum demonstrare, apertissime<br />

demonstrare; szemmel lathatolag<br />

kimutatni. Wagn.<br />

Ad ordinem, iussu, aliquo iubente; parancs<br />

szora. Han. Mon. Jur. II. 282: habentes<br />

boves aratorios... veniant ad ordinem.<br />

Ad parolam loqui, signo dato loqui,<br />

hadi jelszora beszelni. Szilady Tor. Magy.<br />

Tort. Eml. VIII. 287. quidam miles mihi relulit<br />

in confidentia se in Porta cum quodam<br />

Transylvanorum ad Parolam locutum fuisse.<br />

Szaz. VI. 239.<br />

Ad partem, ad partem, gradatim ;<br />

lepesrol lepesre. Ljub. Mon. SI. IX. 98. an.<br />

1410; si... non possent ambasciatores concludere<br />

cum ipsa summa, vadant postea ad<br />

partem ad partem... usque ad sum mam<br />

ducatorum C.<br />

Ad pensum, pondere; suly szerinl.<br />

Han. Mon. Jur. P. I. 200: amittendi totum<br />

panem, qui non ess<strong>et</strong> ad pensum.<br />

Ad pilum (Hungarismus) hajszdlig,<br />

liaarklein. Austr. Aust. p. B. 3: omnia ad<br />

pilum usque verissima invenies.<br />

Ad placitum (in Camb.) It. a piacere;<br />

t<strong>et</strong>szesre. Art. D. 1840. p. 69.<br />

Ad plenum, perfecte. plene; Wagn.<br />

Ad pondus, pondere; mertekszerint.<br />

V. s. ad oculum. 2.<br />

Ad prsesentiam alicuius venire,<br />

in conspectum venire ; vkiszine ele jdrulni.<br />

Verancs. VI. 104. Quum <strong>et</strong> Mailadus difflsus<br />

innocentiaB suse,ad praesentiam regis venire<br />

noluerit.<br />

Ad primum, ad secundum, ad<br />

tertium <strong>et</strong>c.: primum <strong>et</strong>c. eldszor. stb.<br />

B<strong>et</strong>h. G. lev, 173.<br />

2*

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!