lineament a latin itatis regni hungarle mediae et

6b8 Tormentum cUrrulo tWneametotiiiii tourista
Tormentum currule, Macliina, qua
globes plumbeos in moenia arcis iaciebant;
dgyutalpokon nyngvo vetdgep. Isthv. III.
p. 35.
Tormentum humerale, sclopetum,
quod in humeris gestabant; rdllpuska.
Szamosk. I. 77. Ita cum oppidanis suisque
omnibus, qui ad duccntos et quinquaginta ferebantur,
partim equites hastis et gladijs armati,
partim pedites tormentis humerali-
1ms instruct! etc.
Tormentum iaculamentarium,
balista ; veto hadi gep. Szek. Okl. IV. 288.
Tormentum murale, tormentum
bellicum maximi modi ad muros evertendos;
dreg dgyu, faltoro dgyu. Ger. Karthaune.
Fal. Arcb. Mil. 141. Isthv. XI. 186.
Tormentum sutorium, Varga
mozsdr. Schneider-Kanone. Szerdah. Celebr.
p. 20: Mathias Rex . . . postquam machinis
belli aeneis Buda atque imprimis una inusitate
magnitudinis afferri jussa, quam Varga mosar,
tormentum sutorium dicebant, ut in
quo sutor opificium peragere posset suum ...
arcem Hamburgensem ... in clientelam aecepit.
Tormimen, inis, tormina, chordapsus;
hascsikards. Bene Pol. m. 48. diversitas
lactis infanti displicet et tormimina causal.
Tornamentalis, ad tornamentum pertinens;
harczjdteki. Chr. Dubn. 147., 132.
Cum armis tornamentalibus.
Tornamentum, i, (DuC.) proelium
hastile ; tornajdtek, harczjdtek. It. torneamento,
torniamento. Ger. Turnier. Anonym, et
passim.
Tornare, (Du C.) divertere, deflectere,
abscedere; reverti, redire ; visszafordulni,
visszamenni. It. tornare. Prot. inq. 173:
dixit: «Vade ad pausandum, quia tu eris cito
liberata» et turn ipsa testis tornavit ad lectum
suum.
Tornari, verti, flecti; fordulni. Fej.
V. 1. 243. aqua tornatur ad dextram.
Tornatilis, (a tornando) quod altolli
potest, (Du C. al. s.); mozoghato, feltolhato.
Szentiv. Cur. Misc. 402. In fine pontis
ponantur repagula, quae tomatilibus trabibus
occluduntur; sic accomodatis, ut facile
attolli ac demitti valeant.
Tornator, fors. torneator, qui hastiludio
decertat; harczjdtekos. Fej. I. 297. et Abbati
regalem visitants praesentiam duodecim
equites servitium studeant exhibere; ministris,
qui serviunt cum equis 156 ... tornatoribus
12.
Tornatorius, ad tornatorem pertinens,
a.rs tornatoria, ars tornatoris; esztergdlyos
mesterseg. Chr. Dubn. 135., 115. Fecit illam
includi per artem tornatoriam in flasconem.
Marc. Chr. II. 94.
Torneamen, ludus equester, Judicrum
equitum certamen, (DuC. Torneamenlum);
lovagjdtek. It. torniamento. Ger. Turnier.
Szentiv. Cur. Misc. III. Oct. Synops. Chron.XI.
De initiis Scientiarum Torneamina primo
usurpala ab Henrico Imperatore 938.
Torneameiitalis, e, ad ludos equestres
pertinens; lovagjdteki. Ger. Tourniers...
Verancs. V. 369. Supra scutum a u tern posita
esl galea, aurea corona regia redimita et ea,
quaa faciei objicilur, parle, cancellata ac clatrata,
quam. torneamentalem vocant, teniis
aureo et caesio colore diglinctis.
Torneamentum, (DuC.); torna, lovagjdtek.
It. lorneamcnto. Ger. Turnier. Cher.
Jus. Eccl. 11.291. Torneamenta et Hastiludia
Equestres ludos, quos Jus Ecclesiasticum Torneamenta
nuncupat, iuxta aliquos Troiani,
post urbis suae excidium a Greeds effecluatum
in Itatiam commigrantes, iuxla alios vero Galli
invenere et a voce tourner, in orbem circumduci,
y'owamett/anuncupavere. Szentiv. Cur.
Misc. Dec. II. P. I. p. 231. Henricus I. cognomento
auceps Imperator 87. primus exhibuit
Torneamenta nationi Germanicae Magdeburgi
Anno post Christum 930. ad excitandum
in Nobilibus Studium Virtutis et Laudis.
Torneamentum equestre, (Du C.)
ludicra equestris pugna; lovagjdtek.
Tor. Tar. 1891. p. 466.
1. Tornearius, i, qui decertat in hastiludiis;
czimeres vitez, lovagjdtekos. Arch.
Ver. Sieb. XXIV. 344. sacri imperii Nobilium
torneariorum seu sculariorum, armigerorum
more.
2. Tornearius, 3., ad ludum equestrem
tortatis. Cf. Kohary: szepen melegeben hozzanak
e!6nkben meleg tortdkat.
Tortizare, cruciare; kinozni. Ljub.
Mon. SI. IV. 312. an. 1393: subdili nostri
non tortizentur.
Tortofer, i. faces, candelas ferens. Gall.
torse, torche. (Du C).; fdklyavivo. Ger.
Fackeltrager. Szer. Nol. p. 151: Hem duo baculi
alii, sive candelabra argentea pro tortoferis
renovata.
Tortula, te, (Du C. 2.) panis dulciarius;
sutemeny. Pr. Pr. 93. an. 1754. Beszlb.
Levt.
1. Tortura,a«, pars viliala (Du C.al. s.);
hibds resz. Tor. Tar. 1886. p. 569. item
fracture, minutie el torture peciarum argenli.
2. Tortura, ae, (Du C. 1.) lormenlum ;
kinzds. Rak. On. 50. Cf. Veg. Vet. 1, 40 fin.;
2, 55.
Torturalis, ad torturam pertinens;
kinzo. Vuch. Leg. Grim. 115. (Deer. I. Leop.
II. imp. an. 1790. art. 42.) Torturalia exa-
mina . . . (kinzo vallatasok) interdicla erunl.
Tortus, i, (Du C. 1.) iniuria ; jogtalan-
pertinens; lovagjdteki. Tor. Tar. 1887. p.
731. galcam torneariam.
sag. Gall. tort. Vjeslnik II. 16. an. 1289. su-
Torneator, (Du C. tornator) artis lorstinet magnum tortum et dampnum.
nandi peritus; esztergdlyos. Ger. Drechsler. Tosicare, (DuC. tossicare) V. Tossi-
Kronst. I. 307. Tab. Conscr. Pest. Var. Levt. carc et Protoplaustrus; megmergezni.
Egri Levt.
Tosicum, toxicum. V. s. Facere mori;
Tornecus, 3., (Thorni poszlo). Estpanni mereg. Ljub. Mon. SI. XVII. 2. an. 1419. el
genus, quod in oppido Thorn conficiebatur. 8. an. 1420.
Mercatores nostri pra3cipue Saxones ex Sce- Tossicare, veneno necare, inlercipere;
pusio et Transsilvania frequentem commeatum megmergezni. It. tossicare, venenare. Fej.
in oppido Thorn habebant, in quo industria et X. 4. 76. Eva . . . posteritalem noslram guslu
ars texendi pra3 ceteris florebat. Fej. VIII. 3., consimili tossicavit.
509. pro pecia panni torneci quatuor marcas. Tolale, summa ; egesz somma. It. tota-
Tornessellus, i, (Du C. tornesius) molilii. Tisztb. Ir.
netae species. Gall, tournois. Ljub. Mon. SI. Totalis, (DuC.) tolus; egesz, teljes,
IV. 254. an. 1388. moneta tornessellorum, tokeletes. Rak. On. 145.1.23—24. (24.):...
que cst bona moneta.
advenil tristis nuncius de totali clade plebis.
Torniamentum, (DuC. torneamen- 1. Totalitas, lotum; Totalitas possestum)
ludus equester; harczjdtek. It. torneasionis: tola possessio; az egesz birtok.
mento. Ljub. Mon. SI. IV. 35. an. 1361. Cod. Dip. And. I. 41., 44. cuius quidem iota-
Tornus fornicus, rulabulum. V. s. litas possessions a Bokod . . . pignori obli-
Assamaza; szenvono, azsag. Germ. Ofengata esl.
gabel.
2. Totalitas, abundantia (Du C.); bo-
Torquerium, torques; nyakldncz. seg, teljesseg. Pel. De s. Adalb. s. c. 5 : Se-
Haz. Okl. 412. an. 1447: quatuor torquecundus gradus est diligere Deum non quidem
ria .. . de puro auro.
secundum totalitatem diligibilis, sed dili-
Torsicare, pro: toxicare, veneno inflgenlis.cere; megmergezni. Szaz. II. 595. fuit pro- Totaliter, (Du C.) omnino, prorsus,
ditorie torsicatus, veneno finivit vitam. plane, omni ralione; egeszen. Andr. Pan. 10.
Torsio, actus torquendi; csavards. Totalitius, 3., lolus ; minden. Nill.
Abelsb. 35. Torsio arteriarum ligaturae non Symb. p. 524: ut totalitium templi aes in
praeferenda quidem, ast aequiparanda est. securiori fundo locaretur.
1. Torta, ae, panis siligineus, (Du C.); Totiesfatus, lolies memoralus; annyi-
pogdcsa, kaldcs. Schwart. Scull. 123. duas szor emlitett. Bek. Pil. II. 486. an. 1670 :
tortas (Kalats, Kuchen) el unum pullum de totiesfato domino. Art. Jaz. 14.
singulis laneis. End. 1. 463. (Alberti Praepos. Tottuplex, tol vel lantus ; annyi, ak-
Libertas an. 1243.) de qualibel curia integra kora. Pel. Serm. Quanta resultabit in cunclis
unam tortam dare lenebuntur. Cod. Dip. el singulis letilie communicalio pro tottuplici
Arp. Cont. XI. 278. Schlag. 1840.
charilale. Pasch. 26. e.
2. Torta, ae, (Du C. placenta) panis circu- Tottupliciter, totiens; annyiszor.
laris; egesz kenyer. Ger. Laibbrod. Pfahl. Pel. Serm. Tottupliciter mulliplicala, quol
Jus. Georg. 134. millere duo fercula, duos erunl damnali el demones. Aesl. 60. h.
cubulos aul duo quarlalia Budensia avenas, Tottus, 3., pro: lotus (more Italorum :
duas tortas, sive duos panes circulares el tulto, dupliealum). Sz^k. Okl. II. p. 223. el
duas pinlas vini. Kal. Hisl. IX. 166. Torta passim.
panis. Schwarl. Scult. 122.
Totumiac, V. Factotum. Torvl. Msz.
Tortata,ae, placenla (Diez: it. Torta, sp. Totus, 3., verus; igazi, teljes. Bally.
fr. tourte, \val. turte, ein backwerk vom lal. Ger. 53. ab incessabili totius sapienliae pe-
lorta also elvvas gewundenes wegen seiner clore non abnego descendisse.
form); siitemeny. Arch. Rak. VIII. 345. Una Tourista, ae, animi recreandi causa via-
cnprea autepsa vulgo tebszi pro pinsendis tor ; turista, gyaiogutazo. Szaz. XVIII. 75.