lineament a latin itatis regni hungarle mediae et

Narsalcus Natalities Naturallsta 435
omnes, a curribus vino, pane vel alia venali
annona oneratis nee non a singulis navibus littori
annexis fl. 0., inio a maiusculis fl. 10.
poscant, praHerea a quibusvis mercaloribus
sua tenloria expandentibus fl. 10. extorqueant,
ita, ut nee pharmacopeias intactos relinquant
et sedulo vitent, ne lucrum et reditus mea;
narsalchalis provincial vilescant vel negligantur.
Narsalcus, i, pro: Marsalcus, mareschallus
q. v. Illesh. Dialog. 305. Interlocutores
sunt: David Ungnad, Prases Consilii
Bellici, Comes Hardek, Praefectus Jaurinensis
et Narsalcus_,Praun, Praefectus Comaromiensis,
Gall, magister artelariorum bellicorum.
Nasada, se, navigii genus; naszdd. V.
Nasadum. F. Forg. Comm. 311. sed ex omnibus
bellicae naves, quas nasadas vocant,
ternis et tricenis militibus et tormentis a3neis
bene instructse numero ducenlae. Isthv. VIII.
121. Nasatus, 3., nasutus; orros. It. nasato.
in Gloss. Gr. Lat. inde Gall: noel.
Hung, kardcsony. Marc. Chr. II. 61.
Natalities, (litterse) die natali gratulationem
continentes lit.; szilletesi koszonto.
Kov. Form. St. CVIII. Natalitiae Jacobi Chrtstophori
Natalitiarum formula.
1. Natatoria, (Du C.) piscina pecorum ;
usztato. Kronst. III. 579. natotortaequorum.
Cf. Sidon. Ep. 2, 2; Vulg. Interpr. Johan. 9,
7; 11.
hostem Christiani nominis. . . continuis vigiliis
et periculis vitaa excubantium . . . occupare.
Natragulya, se, Belladonna; nadragulya.
It. belladonna, mandragola. Gall,
mandragore. Ger. Tollkirsche, Alraun. M. Bel.
Prodr. 194., 195. Historia Natragulyae.
Ha3C sunt, qua? de Natragulya nostra memoria3
prodita leguntur. Et ad nomen quidem plantae
quod adtinet, depravatum id omnino est ex
2. Natatoria, ars natandi; uszo mes- vocabulo Mandragorae more Hungaris famiterseg.
Ger. Schwimmkunst. Chr. Monac c. liari, ut ex M. labiaii N. faciant.
38: tune hungari, qui in castro erant, nata- 1. Natural e, producta naturaa, uti: cotorie
prudentissimum invenerunt hominem rium, sebum; termesztmeny. Arch. Rak.
nomine Zothmund.
VIII. 51. es ha szegenyseg p6nzul nem ad-
Natatorius, 3., ad natandum aptus; hatna, tehat naturalekat szedjen toliik. IX.
uszo. Hist. Nat. 64. pedes . . . sunt vel ambu- 548. Tor. Tar. 1881. p. 372.
latorii vel cursorii vel sallalorii vel natatorii 2. Naturale, nota, pars naturalis, pro-
vel fossorii. Cf. Isid. Orig. 17, 7, 27. . prietas naturalis; termeszetes tulajdonsdg.
Nationalis character, ingenium ali- Vern. Phil. Mor. 389. Naturale autem huius
cuius nalionis proprium; populi alicuius mo- contractus est evictio seu satisfactio emtori
res ; nemzeti jellem, sajdtsdg. Torvt. Msz. preestanda, si verus dominus rem emtam iure
Schlag. 327.
Nationalis garda, cives ad custodias, vindicaret, quia naturale est onerosorum
Nascentia, se, fructus; termek. Gall, vigilias agendas evocati: nemzeti orseg, contractuum, ul nihil detur gratis.
fruit, fruits. Pfahl. Jus. Georg. XCIX. sed No- nemzeti orsereg. Torvt. Msz.
Naturales jobagiones, V. Liberi
nam, qua3 hactenus tantum de speciebus Deci- Nationalisare, aliquem in numerum Sancti regis.
mae obnoxiis pendebatur de omnibus terras civium adsciscere ; nemzetisitni, honositni. Naturales liberi, liberi non legitimo
nascentiis (phrasis hsecprimum hie in legibus It. nazionalizzare. Gall, nationaliser. Kass. P. coniugio orti; termeszetes, torvenytelen
occurrit nostris) sive metantur sive falcentur P. I. 230. an extranei ius concivilitalis conse- gyermekek. Nagy. Jus. Trans. Sax. 103. Pra-
adeoque etiam de foeno Coloni pracslare obliculi pro nationalisatis considerandi et imter spurios s. vulgo quaasitos sunt adhuc alii,
gabantur.petrandorum
bonorum capaces sint. Pest Var. qui nomine liberorum naturalium insi-
Nascevicus, 3., fors. legendum : as- Levt.
gniuntur, sunlque ii, qui ex concubina nascunsuescivis,
ab assuetus; szokott. Batty. Ger. Nalionalismus, i, mores atque ingetur, adeoque patrem cerium habent. Georch.
77. nisi a nascevitis obitionibus irretiemur. nium civitatis, proprietas nalionis; nemzeti H. T. II. 355.
Nasfa, 33, Naspha q. v. Magy. Tor. Tar. tulajdonsdg, nemzetiseg. Ger. Nationalis- 1. Naturalia, ium, V. Naturale 1.;
XI. 134.
mus, Nationalita't. Torvt. Msz.
termek. It. prodotti natural!. Ger. Naturalien.
Nasfum, iocalia, res pretiosse. V. s. La- Nationalitas, V. Nationalisms. Kass. Prax. I. 22. circa alias praeslaliones midiza;
ndsfa.
Torvt. Msz.
litise in vecluris, naturalibus et parato sere
Nasibundus, 3., nasutus ; nagyorru, Nativalis, natalis; sziilo . . . szule- faciendas.
orros. Schlag. 328.
tesi. .. Kat. Hist. VIII. 96. qui ... ad terram 2. Naturalia, ium, pudibunda; szeme-
Naspha, a?, insigne ; compendium ; ek- redierunt nativalem.
remtest. Text. v. s. semicentenarius. Cf.
szer, nyakldncz. Magy. Tor. Tar. XII. 151. 1. Nativitas, (Du C. 7.) ortus, origo. It. Gels. 7, 21. Colum. 6, 27. Just. 4, 2.
diadema in wlgo Naspha.
nativitd; szdrmazds, eredet. S. de Kz. Naturalia feudi, a huber termesze-
Nastales, (DuC.) cingulum vel fibula, Chr. II. 5., 1 : cuius constellatio conception! tes folyomdnyai. Vuch. Jur. Feud. 32. Na-
qua3 restringit pallium circa collum. h. 1. res pre- nativitatique eius diei in audacia et ceteris turalia feudi ilia audiunt, qua? in notione et
tiosaa; ndsfa. Cod. Dip. Arp. Cont. XI. 29. virtutibus naturalibus vim et incrementum sub- essentia feudi absolute non continentur, sed
par bourn sibi tribuens cum suis culturis, ministrat. Cf. Ulp. Dig. 50, 1, 1; Tertull. ex natura feudi consequi videntur, tanquam
aureosque nastales, quin etiam suam vineam. Anim. 39.
media ad finem.
Nastrucium, pro : Nasturtium, co- 2. Nativitas, (Du C. 3.) sinceritas, inge- Naturalis, (Du C. 2.) proprius domeslichlearia
Armoracia (Linn.); forma. Schlag. nuitas; oszinteseg. Ger. das Naive. Batty. cus, legitimus; torvenyes. Marc. Chr. II. 9.
946. Ger. 152. Animarum inquinatio, nativitatis in regem Hungarias Iradidit naturalem.
Nasturtium naribus contun- immutatio.
Naturalis dominus, (DuC.) legitidere,
exprobrare alicui aliquid; tormdt Nativum, naiv. Gall, naif Ger. naiv. mus dominus, qui iure dominium obtinet;
torni orra aid. Verancs. IX. 58. nunc tamen Vern. Psych. 294. Nativum (Naiv) consistit termeszetes, torvenyes ur. Szaz. XIII. 226.
et ipse (inquit) profecto nasturtium eius in naturali ilia simplicitate, quas conventionali ante coronationem filii sui domini noslri
naribus contundam.
cogitandi et agendi rationi adversatur v. g. naturalis.
Nasus, 1. summa pars, 2. promonto- cum parvulus in societate naturaa se necessi- 1. Naturalisare, naturaliler explicarc
rium; i. hegye, vege valaminek, 2. elotate urged palam pronunciat, de quo ei, si (miracola); termeszetes okokbol magyafok.
1. Cod. Dip. Arp. Cont. IX. 341. XI. 496. consuetas urbanitati semet accomodare voluisrdzni. Imre Phil. 135.
deinde autem iret ad nasum insule, ubi simiset, tacendum erat; aut cum puella voluntatem 2. Naturalisare, ascribere aliquem nuliter
essent due mete. 2. Batty. Leg. II. 212. nubendi imprudens aperit, occultura earn promero indigenarum; iura indigene alicui de-
an. 1217 : etdescendit per vallem ad nasum cul dubio, si civilitatis rationem observasset. ferre, concedere; polgdrrd tenni. Torvl. Msz.
montis. Tkal. Mon. Ep. I. 4. an. 1181. Nativus, (DuC.) oriundus; szdrmazd. Naturalisatio, onis, actus iura indi-
Nassyncz, pannus spissiore bombyce It. native. Gall, nativ. S. de Kz. Chr. A. 1., 7 ; genaB alicui deferendi; honosulds, honositds.
texlus et auro argentove pictus fors. ab urbe tres fratres ex gente suevorum de castello Torvl. Msz.
Nassovia, quas textilibus operibus Celebris erat Stof sunt nativi,
Naturalismus, doctrina, qua duce ad
ita diclus; aranybrokdt. Ger. vielleicht Gold- Nalivus miles, (ap. Fin. alio sensu) cognoscendas veritates religiosas non esse
brokat. Kronst. I. 38.
miles[gentis alicuius proprius; nemzeti ka- opus supernaluralibus ita dictis revelalionibus,
Nasutulus, dim. a «nasutus»; tuddtona. Ger. National Soldat. Ac. Com. Sopr. sed tantum ratione; in arte vero naluram
kos. It. nasuto. Ger. naseweis, Otia Bachm. p. 182.
sequendam el imilandam esse; termeszetes-
17. posteaquam Apostolorum veneranda aucto- Nativus prsesidiarius, unus e civiseg. Hist. Eccl. Ev. 98. Postulanl nos inelinaritas
a nasutulis, sciolis, sanctulis contemni bus ad custodiam finium evocatus; nemzeti lionis ad Deismum, Naturalismum, Ratio-
coepisset.
hatdror. Ac. Com. Sopr. p. 65 : domos . . . nalismum.
Natale domini, (Du C. 2.) natale, ye- Praesidiariorum nativorum, alias contra Naturalista, se, genus recentiorum phi-
55*