lineament a latin itatis regni hungarle mediae et

1. "fyrannizar^ Ugalandum 681
ges. p. 184: Haereticus Posonii typoteta cantilenam
B. V. M. injuriam, deprompta, nescio
quo pacto, e caede Nadasdii occasione vulgarat.
Kat. Hist. VIII. 493. apparet errorem chroriologicum
vel scribarum vel typothetarum...
irrepsisse.
\. Typus, imago, exemplar, species (Du C.
al. s.) ; kep. It. tipo. Gall. lype. Ger. Ur-Vorbild,
Typus. Patr. Const. 206. Urtica voluptatis
typus. Batty. Ger. 25. coelestis denunciatio
. . . sine typo sestimata a potentibus.
2. Typus, nota, signum, quodpercutiendo
imprimitur. Regalis typus Croatiae est
pcena, mulcta (Du C. al. s.) ; Batty. Leg. T. II.
77. an. 1059 : lege Christiana careat, Regali
Typo Croatiae subjaceat.
Tyrannic, onis, (ap. Fin. alio sensu),
tyrannus. Probst. Comitiol. Praef. Hinc fasci-
Bartal A.: Gloss. Ltf.
nala rudior plebs, minutis tyrannionibus ,
qui in turbido capturam exercent, lubenlius
quam legitimo Imperio adhseret.
Tyrannizare, (DuC.) dominatum superbum,
tyrannidem exercere; zsarnokoskodni.
Knauz. M. E. Sir. II. 59., 77.
Tyriaca, (DuC) antidotum quoddam ;
ellenmereg. Pel. Serm. Omnes fructus arboris
erunt venenati, ideo ex ilia comedere sine
tyriaca esse periculum. Hiem. 41. f.
Proinde contra peccata sumere debemus tyriacam
verbi dei. Hiem. 41. g. V. Theriaca.
Tyrolaganum, artotyra, placenta caseata
; turos beles. Ger. Kase-Kuchen. Par.
Pap. Tyrones fabri, tirones fabri ; tanulo
legenyek. Juriev. Jur. Met. 47. sub directione
. . . Magistri Malleaturae . . . sequentes
u
sunl operarii . . . 7-o 'lyrones Fabri (Le.hrknechte)
qui arteni ferrum tractandi discunt.
Tyronuni collectacula, Werbung.
V. Collectacuium. Torvt. Msz.
Tyronuni statutio, inquisitio novorum
niilitum; ujonczdllitds. Ger. Rekrulstellung,
Rekrutirung. Kass. Prax. I. 25. ad
2-dum: commissariatica v. g. statutio tyronum,
dislocatio militiee, eiusque alimentatio
etc. [turos &ek. Par. Pap.
Tyrotarichus, cibus caseo conditus;
Tytirus, i, opilio, ovium pastor; juhpdsztor.
Tag. Erd. II. 69. an. 1749 : tytiri...
silvas non succidant. (per metonymiam e
persona bucolicorum Vergilii).
Tzuckercanthum, saccharum crystallinum
; sdrgaczukor. Ger. Zucker-Candis.
Mity. 230.
Uarnagio, onis, praefectus arcis, castri, p. 46 : Corpus Christi non aliter esse in Eu-
civitatis ; vdrnagy. Ger. Burgvogt. Tor. Tar. charistia, quam in aliis rebus. Idem admittere
1893.
debent Ubiquitarii Lutheran!, qui Corpus
Ubech, servus vagus, (ex Slavico, ubi fu- Christi sive ejusdem humanitatem ubique esse
gitivum significat) szokeveny szolga. Zsigm. dicunt. Szentiv. Cur. Misc. Dec. II. P. II. 438.
Hist. 72. Nefas fuit servum vagum i. e. ab Ubiquitarius, 3., ad omnipraesen-
illis gentiliciis servis, qui Ubech dicebantur, tiam pertinens V. Ubiquietisticus. Cod.
genus trahentem, sed iam Christianum emere. •evang.T. I. p. 96: Magno nobis obstaculo sunt
p. 40. Servi gentiles, qui Ubech dicebantur, ubiquitariae Harpise.
dominorum suorum arbitrio erant relicti. Ubiquitas, V. Ubiquietas; mindenutt
Uhertiffer, 3., copiis abundans; gaz- jelenvalosdg. Br. Resp. p. 17: Ubiquitadag.
Rac. Mon. SI. XIII. 77. an. 1349: protis Assertores ipsi etiam Pontificii... in hoc
videant, quo modo . . . haberi possit bladum, articulo conveniunt. Kaprin. Eloq. II. Praef.
ut civitas... sit magis ubertiffera. Ubrassarus, V. Ubrusar. Fejer. 1.,
1. Ubicatio, commoratio, habitatio; hoi- 462. His actis et constitutis testesinterfuerunt
let, tartozkoddsi hely. P. P. an. 1793. primum regina Lepa... Andreas Presbiter...
Besztb. Levt. Nro. 1370. in ubicationem Mosica Postelnicus, Dragolubus Sacellarius,
N. N. tixorem perflde deserentis personae Vissa Ubrassarus.
descriptio.
Ubrusar, mensae prsefectus, (a Slavo
2. Ubicatio, status, habitus, conditio, obrus, quod mappam signiflcat); asztalnok.
locus; hollet, hogylet, helyzet, sors, al- It. ubrussaro. Luc. Regn. Dalm. 96. nam in
ias. It. ubicazione. Kass. Prax. I. p. 15. Par- supradictis Privil. inveniuntur subscripti Cates
respectivas de cursu et ubicatione negomerarius 2., 3. Pincernarius . . . Ubrusar
tiorum suorum informare.
sive mensae praefeclus.
Ubidum, alicubi; talahol. Dip. Alv. Ubrusarus, i, V. Ubrusar. Rac. Mon.
II. 56.
SI. VII. 140. an. 1083. Tor. Tar. 1893. p. 12.
Ubiquietas, ubique prasentia; min- Udrum, genus vasis gr. idgta ; veder.
denutt jelenvalosdg. Bod. Hist. Eccl. II. Han. Mon. Jur. P. I. 70. an. 1214 : si esset...
298. qui haberet nisi solum unum udrum vel ba-
Ubiquietisticus, ad doctrinam ubirile cuiuscunque mercancie.
quietatis i. e. ubique prsesentiae pertinens; Udvarista, V. Udvornici. Tor. Tar.
mindenutt jelenvalosdg tandhoz tartozo. 1887. p. 98.
Bod. Hist. Eccl. I. 311. dogma ubiquietisti- Udvarnicalis, ad udvarnicos pertinens;
cum.
az udvarnokhoz tartozo. Fej. X. 4., 491.
Ubiquista, 33, qui ubiquitatem Chrisli quae quidem possessiones udvarnicales prse-
credit; ki Krisztus mindenutt valo jelen- fuerunt.
Utet hiszi. Brezny. 264. obteslamur et fla- Udvarnicus, V. Udvornici. Fej. IV.
gitamus te, ne deflcias et flas Apostata et Ubi- 3. 159. terras ad dictos udvarnicos nostros
quista. Ego respond!: Intelligis frater, ego perlinentes dedimus.
votum vovi Deo meo et crucifixo Christo mihi Udvornicalis, V. Udvarnicalis. Fej.
nunc et ubique praesenti corporaliter reali- X. I. 271. quasdam portiones nostras possester,
substantialiter.
sionarias Udvornicales.
Ubiquistiacus, 3., V. Ubiquietisti- Udvornici, Aulici; udvarnokok. Ker.
cus. Otia. Bachm. 95. De modo praesentiae Inst. Mil. 20: Alteram classem subditorum
Christi, quantum bellum Ubiquistiacum di- efficiebant Udvornici (Aulici) sive Condictum
— inter Giesenses et Tubingenses Theotionarii vel Conditionales. Hi agros cum
logos.
conditione certi ac determinati ministerii Regi
Ubiquisticus, 3., V. Ubiquietisticus. aut Reginse Statuive publico prasstandi sibi
Hor. Mem. 480. Encomium ubiquisticum perpetua legeimposita possidebant. Horum alii
contra Brentianos.
erant Curriferi (vulgo szekeresek), alii Cur-
Ubiquitarii, V. Ubiquista. Per. Scr. sores, alii Pistores, alii Venatores, uti in- 1
colae Possessionis Sz. Gal, alii Cod, uti incolae
possessionum Szakdcsi et Vyt, alii
talconarii (falcatores), alii Custodes silvarum
etc. Omnes hi variis servitiorum conditionibus
aulae Regiae obnoxii, jurisdiclioni
Comitis Castri parebant. Pfahl. Jus. Georg.
XXXI. In lege S. Stephani Udvornici dicuntur
a voce Hungarica Udvar, aula, quae a slavica
dwor derivata est, ac si diceres aulici.
Udvornici castrenses; szabadosok.
Prise. Serv. p. 30: Udvornici Castrenses
erant Conditionarii libertini. K6za Chron.
Hung, in Appendice §. 11. p. 141. de Udvornicis.
Udvornici dominales, qui dominis
tributum pendebant V. Udvornici regales.
Udvornici regales. Tor. Tar. 1893.
p. 8. Udvornici a) regales udvornici cseh
okmanyokban dvora"ci (Hofbauer), kik sajat
gazdasaggal birtak es csak a kiralynak vagy
kiralynenak adoztak, b) dominales udvornici
kik foldesuruknak adoztak, c) servi udvornici
talan beresek, kik a folclesur foldjet mi'ivelt^k.
Udvornici Regis, (DuC.); udvartelkes
(nemes). Prise. Serv. p. 30 : Udvornici
Regis nobiles erant Praediales, unius Sessionis
in Villis Regiis Beneflcii nomine Regi
obslricti, qua de causa dicuntur ii etiam Servi
distinct! a liberis. Bel. appar. Dec. I. Mon. V.
p. 215.
Udhwornicalis, V. Udvarnicalis.
Tor. Tar. 1893. p. 8. qui conditionarii sive
udvornici sunt nostri, ut eis in quadam terra
nostra udvornicali Wsol vocata, super qua olim
datores sculellarum Udhwornicalium dicebantur
residere.
Udwornyek,Udwornici (DuC.) V. Udvormci.S.Stephanus
Rex HungariaeDecret. cap.
55: Si quis illorum, qui vulgo Udwornyek
vocantur, furtum commiserit, lege liberorum
tliiudicetur. Cf. Decret. S. Ladislai Regis I. 3.
c. 5. et Decret. Ludovici Regis cap. 5. qua? ad
Udwornicos spectant.
Uhlanus ,i. (Heyse: [polnisch ulan,hulan
v. turk. oghlan, junger Mensch, Bursche.]
der Lanzenreiter, Lanzner; eine zuerst
in Polen eingefuhrte Art leichter Reiter mil
Pistolen, Sabel und Lanzen etc. talarischen
Ursprungs) dzsidds. Torvt. Msz.
Ugatandurn, ab Hung. Ugatni, quod