Soendaneesch-Hollandsch woordenboek - upload.wikimedia....

112 DAPON—DASAR.
pisang* of padistoel; taja dapoer, overdr.
voor : zonder voorbeeld, zonder handleiding;
nffieun toeioer taja dapoer, een opstel maken
zonder handleiding of voorafgaanden
arbeid van anderen (d. i. de stof uit zichzelven
putten); dapoeran, stronk boven
den grond.
DAPON, maar meestal darapon,, opdat,
opdat maar, als maar, zoo maar, indien
slechts (te vergelijken met soepaja); dapon
reja kart, opdat er veel overbiyve; kadjeun
dapon seubeuh njatoe, 't doet er niet
toe, als ik m\j maar zat kan eten; ngan
darapon papak, slechts opdat er gelijkheid
zjj; oelah darapon sok bae, (geef niet) alleen
maar om te geven ; - ook z. v. a. gagabah
iets onoplettend-, zonder attentie of zoo
maar in het wilde doen.
DAPTAR (Ferz., daftar), ïyst, rol, tabel,
register, inhoudsopgave; daptar barangbarang,
een ïyst van de goederen.
DAR, nab. van den knal van een geweerschot,
van een donderslag, en derg. (vgl.
doer); dor-dar, knal op knal, slag op slag.
DARA (Skr.), een jonge vrouw die haar
eerste kind heeft; ook: een wyfjesdier
dat voor 't eerst gelegd of haar eerste
jong heeft; hajam dara, kip die voor de
eerste maal gelegd heeft; ngadjoeroe dara,
voor het eerst gebaard-, voor het eerst
gejongd hebben (vgl. dantën); dadara, coll.
mv. van dara.
DARADAD, I. geschaafd (b. v. de hand), ruw.
II. Werkw. tusschenw. voor ngomong
enz., spreken; ook werkw. tusschenw.
voor: aanpakken en derg., = pek.
DARADJAT (Ar.), trap, graad, rang, stand
verder: geluk, welstand, bezitting, dat
wat iemand krijgt of heeft; ook: stijging
van welstand, in eer, enz.; soeda daradjat,
vermindering van waardigheid, stand of
welstand; geus bejak daradjat, hopeloos
staan, alle geluk verspeeld hebben.
DARAQËM, donkerbruin, kastanjebruin
(beureum sëmoe hidevng).
DARAJ, ngbr.; ngadaraj, uit elkander
liggen, uiteenliggen, uitgespreid liggen;
ook: liggen op den rug, met armen en
boenen uitgespreid; ngadarajkeun, uit
elkander doen, uiteendoen (b. v. koffleboonen,
om ze beter te kunnen drogen),
uitspreiden; didarajkeun.
DARANA (Skr. dharana), z. v. a. sareh,
zachtmoedig, geduldig; sabardarana, ljjdzaam,
zachtmoedig, geduldig, geheel onderworpen;
hiroep soteh ngan manggih radja
darana, h$J leefde alleen omdat hy een
zachtmoedig vorst vond, d. i. hij leefde
*>y de genade van den koning.
DARANQDAN, I. naam van een soort
vtyg; tangkal darangdan, naam van den
boom die deze vijgen draagt.
II. Hetzelfde als mangandeuh; zieald.P.
III. (Kraw.), bladerlooze boom. P.
IV. (Kad.), paal of palen voor een dam.
DARAPON, zie dapon.
DARAT (Skr. dara), het droge, de aardbodem,
land (in tegenoverst. van water),
de vaste grond; djalan darat, over land
gaan of reizen; leniah darat, land bloedzuiger,
overdr. voor: woekeraar; daratan, het
droge, het land (in ruimer zin dan darat),
vasteland; overdr. voor: rust oftusschenruimte
(b. v. tusschen elkander opvolgende
schoten of ry tuigen); teu tembong
daratan, den grond niet kunnen zien (vanwege
de duisternis); euweuh daratanana,
zonder rust, zonder ophouden (van schieten,
hot aankomen van boodschappen, enz.).
DAR-DOER, zie doer.
DAREHDAH, verkl. met manis boedi,
minzaam.
DAREHDEH, hetzelfde als darehdah.
DAREK8I (verb. van het Holl. „Directie",
welk woord men soms op een spoorwegwagen
geschilderd ziet), spoorwegrytuig.
DARENGDENG, naam van een grassoort
[waterplant, welks pit tot lampepit dient;
vgl. djoedjoeloek, waarmede zy veel overeenkomst
heeft].
DAREUDA, weenende spreken of vragen,
voll. dareuda lemekna, njaoer bari dareuda,
dareuda naros, enz.; doemareuda, idem,
aanhoudend.
DARIGAMA, = het betere dirgama.
DARIH, voll. tjidarih, styfsel van halfgare
ryst (vgl. kandji); didarih, in styfselwater
gedompeld worden (van geverfd
garen, om het steviger te doen worden
voor het weven).
DARMA (O.-S.; Skr. dharma, deugd,
plicht), leer, inz. plichtenleer; verder, maar
dan gew. ngan darma, enkel, alleen maar,
slechts, niet meer dan; ngan darma ngareuneuhkeun,
alleen maar het kind onder
het hart gedragen hebben.
DAROEBEU8I, zeker bedwelmend vergift;
didaroebeusi, onder den invloed van daroe>
beusi gebracht worden of zyn.
DAROEGIAN,. onbestendig, veranderiyk;
volg. een andere verklaring = garetekan
(zie getek), lichtgeraakt, kittelachtig.
DAROEKDÉK, zie doekdëk.
DAROEROENG, zie daloeroeng.
DARONGDONG, = dërëngdëng; zieald.P.
DASAR, bodem, grond, bedding (vaneen
rivier, van de zee, enz.); overdr. dat wat
iemand of iets van zichzelven,van nature