Soendaneesch-Hollandsch woordenboek - upload.wikimedia....

nëpoengan (zie tépoeng), zich tot iemand
begeven om ztfn hulp in te roepen; teu
beunang disarandoean, gezegd van iemand
aan wien men geen hulp kan vragen,
omdat hy ze toch niet wil verleenen.
8ARANDOG, ngbr.; njarandog, = njarandoe
(zie sarandoe) ; pasarandog, elkander
op weg tegenkomen (van lieden die naar
elkaar op weg waren).
SARANQ, I. (vgl. saring), indrinken, inzuigen
(z. a. een droog veld het daarop
komende water); verder: veel noodig hebben
(b. v. een lamp die veel olie verbrandt
of een seëng die spoedig droog
wordt), z. v. a. tereh bejak; njarang, de
haloe of rjjststampers rechtop zetten en
omwinden (dittfoeng) met een of ander
om droog weer te krtfgen; disarang, van
de ryststampers: op de beschreven w^jze
geplaatst worden; kasarang, niet meer
ten huweiyk gevraagd of genomen worden
(inz. van een vrouw of man, bekend staande
als slecht van levensgedrag).
II. (ïjiandj.), = bahas (Band.), vloermatten
van gespleten bamboe, liggende dwars
over de daloeroeng, tot steun voor de
paloepoeh.
SARANGENGE, = 't meer gebr. srangenge.
8ARANGGOENTING, naam van een vogel.
8ARANGKA, scheede (voor een mes, kris,
zwaard, speer, enz.); ook: pfllkoker [doch
daarvoor zegt men liever wadah djamparing];
njarangkadn, de koker of scheede
om een wapen enz. doen; disarangkadn.
(Vgl. saroeng I. en bontos.)
8ARANI (verk. van het Ar. natsarani),
Nazarener, Christen [er ligt in dezen naam
een minachtende beteekenis]; oerang
Sarani, Christen, Christenen; agama Sarani,
de Christelijke godsdienst.
8ARANTA, = 't meer gebr. barabe.
8ARANTANG 8ERENTENG, zie serenteng.
8ARAPAT, voll. dat sarapat, een voorkomen
hebben waaruit alles gemaakt kan
worden.
8ARAPIN, het Holl. seraf of serafijn;
idem; para aarapin, de serafijnen.
8ARAPOENG, = 't betere aoerapoeng.
8ARAT (Ar., sjarth), vereisente, conditie,
beding, voorwaarde, voorschrift; verder:
middel of door middel, het noodzakelijke
voor of tot iets, de elementen of samenstellende
deelen waaruit iets bestaat, de
artikelen welke men ergens voor noodig
heeft, hoofdbestanddeel, grondstof; ook:
tot iets bezigen (als middel), voor (iets,
b. v. koopen); sarat doeroekan, het noodige
voor een brandstapel (d. i. hout en vuur);
sarating djagat, de elementen der wereld
SARANDOG—SAREGEP. 55a
sarat salamêting badan, voorwaarde voor
de welvaart des lichaams; sarat kaoem,
het personeel of de helpers van den panghoeloe
(nl. kalipah, këtib en modin), vandaar
dat sarat ook in 't alg. bet. : (ondergeschikt)
helper of medehelper, gedienstige,,
handlanger (b. v. van een ambtenaar,
van 't Gouvernement, van een leeraar, enz.)
disaratan, door middel van iets gedaan
of verkregen worden.
8ARATAOEN (samentr. van sangsara en
taoen), naam van een soort damp. P.
8ARATEN, ngbr.; njaratenkeun, openmaken
(b. v. van een geslachten vogel)»
spouwen; disaratenkeun. P.
8ARAT-80ROT (samenst. van deze twee
woorden : sarat, het benoodigde geld, sorot
of de elite), al wat aan een feest glans kan
bezetten.
SARAWEDI, zeker slypwerktuig; toekangnjarawedi,
diamantsltfper, juweelzetter.
8ARBA, = 't meer gebr. sarwa.
8ARBAD (Ar., sjarbat), zekere verfrisschende
drank, bereid uit citroenwater
met suiker, sorbet [eig. rozijnen in water
gekookt, met toevoeging van citroensap
en een weinig muskus].
8ARDENTJI8, het Holl. sardyntjes; idem,,
het bekende vischje in blik.
8ARDJOE, ong. = roedjoek, met iets
instemmen, inwilligen; ook: goedkeuring,,
welgevallen.
8ARDJOEK, hetzelfde als sardjoe.
8ARE, I. 1., aasarean s., hees k., koelém
1. p., slapen; sare djeung of sare sarèng y
slapen met of btf; njarekeun, 1. van ngaheëskeun,
in slaap maken, doen slapen;
ook: te slapen noodigen, nachtverblijf
aanbieden of verstrekken; diaarekeun;
pasarean of pangsarean, 1. 1. van pangheësan,
slaapplaats;- 2. s. va.npakoeboeran %
begraafplaats.
II. (Z.B.), = paloepoeh. P.
8AREAT (Ar., sjareaf), 1. wet, gebod,
instelling, voorschrift; aareat noot, inzetting-,
gebod of voorschrift van dën profeet ; *
2. het tegenoverg. van hakekat (tot hetwelk
het staat in verhouding gelijk lahir
staat tot batin), het uitwendig voorkomen»
het uitwendige, de buitenzede van iets
(b. v. een daad of handeling), het nietwezenlijke
der dingen; koemaha sareatbae*
da teu iembong atina mah, zooals (de handeling)
zich uitwendig voordoet, immer»
het hart is niet zichtbaar; njareat, (van
iets op zichzelf onzichtbaars, b. v. een
djfn) zichtbaar worden of zfln, zich manifesteeren.
8ARÉGÉP, zie règtp.