Soendaneesch-Hollandsch woordenboek - upload.wikimedia....

TOELANGTALENG—TOEMALAPOENG.
hanteu toelangan, een tong zonder been
nebben, wordt gezegd van iemand die zijn
tong niet in bedwang houdt. {V&.baheng.)
TOELANQ-TALENQ (vgl. ioelang), allerlei
beenderen; ook: door elkander liggende
beenderen.
TOELAR, ngbr.; noelar, overslaan, over»
erven (zoowel van goede als van kwade
dingen gezegd); katoelar, gekkend (z. a.
een portret); katoelaran,' lijd. vorm: 1. gezegd
van iemand op wien iets is overgeslagen;
geërfd hebben, erfelijk belast; -2.
geluk hebben by iets (gezegd van iemand
wien het m edeloop t). Vgl tepa.
TOELA8.TOELIS, zie toelis.
TOELATEN, = gêten, zorgvuldig, zorgzaam,
nauwlettend; gêten-toelaten, zeer zorgvuldig
of zorgzaam zijnjwoetafewan, steeds
iemand of iets in het oog houden, nauwkeurig
ergens op achtgeven, zorgvuldig
zijn jegens iemand of iets; ditoelatenan.
TOELEN, = pitoeunn, ongemengd, onvermengd,
zuiver, echt,onvervalscht;sacfere/fc
toelen, een echte-, wezenlijke broeder; tjisoesoe
noe toelev, onvervalschte melk.
TOELI (Mal. doof, doofheid), = torek,
maar ngbr.; boeta-toeli, lett. blind en doof;
overdr.: dom, onnoozel; ook: onverschillig,
zich er niet om bekreunen hoe het gaat,
onvoorbedacht iets doen ; teu daekeun boeta-
toeli, hy wil niet onnoozel zijn, hg wil niet in
't onzekere handelen, niet iets doen zonder
van weislagen of voordeel zeker te wezen;
toemoeli, zich onnoozel aanstellen, onnoozel
doen.
TOELIS k., 8ërat ]., wat geschreven is of
staat, het geschrevene, schrift, opschrift,
geschrift; ook g. w. ; mawa toelis, een opschrift
hebben; tuis- toelis, of ook eenv.
toelis (vgl. titis), wat over iemand staat
geschxeven (nl. op de loh mahpoel), wat van
eeuwigheid over iemand is besloten, dat
waartoe iemand voorbeschikt is, ljtsbedeeüng,
noodlot; ook z. v.a. adjal, zie ald;
noelis k., njèrat 1., schrijven, iets schreven;
ditoelis; toelas- toelis, verkl. met noelis teu
poegoeh, kris en kras door elkander schrijven,
zoo maar wat door elkaar op schriit
of lei krassen of krabbelen; toetoelisan, 1.
veikl. met ngadoedoekkeun leungeun, d. i.
zich in het schrijven oefenen, trachten
een vaste hand van schrijven te krijgen;
2. wat geschreven is of staat; ook z.v. a.
tiiistoelis en takdir, wat ten opzichte van
iemand geschreven staat, iemands lot of
noodlot; verder: beschreven stof (b v. van
batik); toetoelisan leungeun, de lijnen in de
hand; ook: wat in iemands hand geschreven
staat (en wat door handkflkerij, waar-
691
zeggerij, aan het licht wordt gebracht)
noelisan, schrijven op, beschreven; ditoelisan;
noeliskeun, iets schrijven, opschrijven,
op schrift stellen, beschrijven ; ditoeliskeun;
toelisan, wat ergens op geschreven is of
staat, opschrift, onderschrift; make toelisan,
een op- of onderschrift hebben \panoelisan,
schrrjflessenaar, schrijftafel.
TOELOEJ k., ladjëng 1., vervolgen, voortgaan,
voortzetten, doorgaan; ook: vervolgens,
daarop; noeloej, voortduren ; toemoeloej,
voortgaan ; sarta (otdjeung) satoeloejna
k., sarëng saladjèngna 1., (bij 't opsommen
van handelingen) en zoo voorts; toetoetoejan,
verder gaan, steeds doorgaan, den
tocht vervolgen; katoetoeloejan, = kototolojoh
enz., heengedreven, voortgevoerd,
te ver gevoerd, te ver gegaan ; ook: blijvend,
altijddurend; teu katoetoeloejan, niet te ver
gedreven of gegaan; ook: geen voortgang
hebben; noeloejan, met iets voortgaan;
ditoeloejan; noeloejkeun, voortzetten, vervolgen,
met iets voortgaan, bestendigen;
ditoeloejkeun.
TOELOENQ k., pitoeloeng en pitandang U
het helpen; ook g. w.; verder: hulp, redding;
noeloeng k., mitoeloeng, toemandang
of mitandang 1., helpen, te hulp komen,
redden; in Z.-B. ook: een vrouw bijstaan
by hare bevalling; ditoeloeng; katoeloeng,
geholpen, gered; silih-toeloeng, elkander
helpen; toetoeloeng, geduiig helpen; ook:
meerdere personen helpen; noeloengan,
iemand te hulp komen, iemand helpen,
redden; ditoeloengan-, katoeloengan, geholpen,
gered, behouden, b. v. bikil katoeloengan
kabeh, al de proviand was behouden ; süih-
toeloengan, elkander te hulp komen; toeloengtoeloengan,
aanh. om hulp roepen; toeloengan
(verleende) hulp, medewerking, bijstand;
gawe toeloengan, werk tot hulp of om te
belp.n; panoeloeng, hulp; verder: helper,
redder; in Z.-JB. ook = paradji, vroedvrouw,
voll. doekoen panoeloeng.
TOELOENG-TOEMPOEK, zie toempoék.
TOELOEP (Jav.), = eoempit, vogelroer.
T0EL0E8, = waka k., tjjjos en sjfos 1.,
doorgaan, plaats vinden (nl. van iets
waartoe voornemen bestond), voortgang
hebben, voortduren, lukken ; hanteu toeloes,
niet doorgaan, niet plaats vinden, geen
voortgang hebben, niet voortduren ; noeloeskeun,
doen doorgaan, voortgang doen hebben
; ditoeloeskeun.
TOEL-TËL, zie til
TOEMA, luis (nl. op dé kleeren); = koetoe,
maar witter van kleur; noema, naar toema's
zoeken
TOEMALAPOENG, zie talapoeng.