Soendaneesch-Hollandsch woordenboek - upload.wikimedia....

XVIII INLEIDING.
mededeelt. Er zijn vier zulke neusklanken, nl. n, nj, m en ng (of
nga). Zij worden bij het stamw. aangebracht op de volgende wijze :
A. Begint een woord met t (tandletter), dan komt daarvoor n (tand-
neueletter) in de plaats. Vb. : tendjo wordt nendjo.
B. Vangt een woord met ij of s aan (gehemelteletter), dan wordt
die vervangen door nj (gehemelte-neusletter). Vb. : tjèloek wordt
nfeloek; sawah wordt njawah.
C. Woorden beginnende met p, w of b (lipletter), krijgen daarvoor
m (lip-neusletter) in plaats, of nemen den klank nga (keel-neusklank)
vóór zich. Vb. : patjoel wordt matjoel', wëdal wordt mëdal; bikeun
wordt mikeun; waroeng wordt ngawaroeng; watja wordt matja of
ngawatja; boeroe wordt moeroe of ngaboeroe.
D. Woorden aanvangende met een der overige letters (keelletters),
krijgen den keel-neusklank ng, en wel aldus :
1. By woorden met een klinker beginnende vereenigt zich de neus-
klank met dien klinker. Vb. : andjang wordt ngandjang; iring wordt
ngiring, enz.
2. Bij woorden met k aanvangende gaat deze letter in ng over.
Vb. : kadek wordt ngadek.
3. Woorden beginnende met h, n, r, d, l t dj, j, nj, m, g of ng nemen
den klank nga vóór zich. Vb. : kormat wordt ngahormat, enz.
E. Eenlettergrepige woorden worden eerst tweelettergrepig gemaakt
door voorvoeging van de toonlooze e (ê) en krijgen dan daarvóór
ng. Vb. : tjap, ïtjap, ngëtjap. [In den lijd. vorm verliezen deze woorden
doorgaans de e weer.]
De werkwoorden, op deze wijze gevormd, zijn bedrijvende werk-
woorden. Van sommige is het stamw. als zoodanig niet in gebruik f |
van andere alleen in de geb. wijs. Ten deele zijn deze werkw. intran- |
sitief, ten deele transitief, ten deele causatief. Intr. is meuting, ver- |
nachten (van peuting, nacht); trans, is ngera, beschamen (van era,
beschaamd); caus. is ngaroeksak, verderven (van roeksak, verdorven).
II. Werkw. met den neuskl. en het achter v. an. Bij
een paar woorden wordt de begin-medeklinker met zijn klinker her-
haald» terwijl dan tusschen deze herhaalde lettergreep en het stamw.
een ng ingeschoven wordt. Vb. : njeungtjeurikan (van tjeurik). — Naar
de beteekenis zijn deze werkw. transitief. Is echter het achterv. ge-
hecht aan een werkw. . lste kl. dat reeds transitief was, dan duidt