Soendaneesch-Hollandsch woordenboek - upload.wikimedia....

144
DJOERIT (Kw.), poëtisch voor përang,
krijg, oorlog; ook z. v. a. parëboet-bëloet,
zie bëloet; pakoening djoerit, (poëtisch)
legerbevelhebber; pradjoerit of përdjoerit,
in 't alg.: krrjgsman, krijgslieden; in
*tbjjz.: titel van de Inlandsche militairen,
die dienen tot bewaring van rust en orde,
en onder het onmiddeliyk bevel staan
van het civiel bestuur [de Europ. militairen
heeten sërdadoe); kapradjoeritan,
krvjgsgewaad, wapenrusting, uniform.
DJOEROE, I. = toekang II. (doch niet
van eigenlijke ambachtslieden gebezigd),
iemand die een ambt of betrekking van
lagen iang bekleedt, aangeduid door het
woord dat volgt; djoeroe koentji, sleuteldrager,
hofmeester; djoeroe foeKs, schrrjver.
II. (Uitspringende) hoek, de hoek of
hoeken ergens van (b. v. van een mat,
een huis, een heining, enz.); ook: vierde
bouw grond (vgl. djere); sadjoeroi, een
vierde douw grond; feu sadjoeroe-djoeroeëun,
geen vierde (ervan); di djoeroe, in den hoek.
(Vgl. podjok.)
III. Ngadjoeroe, (van dieren) jongen werpen,
jongen; (van vrouwen) k., ngowo 1.,
baren, bevallen, ter wereld brengen; njêri
ngadjoeroe, barensnood; hoedang ngadjoeroe,
herstellen uit het kraambed; ngadjoeroe
sarta lalaki, een zoon baren; ngadjoeroekeun,
bevallen van, baren, ter wereld brengen;
diijoeroekeun.
DJOEROE-DÉMOENG, naam van een
tëmbang>vr$8. (Zie Spraakk., Aanh.)
DJOEROEDJANA, een slecht mensen,
booswicht, schelm, roover, dief, schurk.
DJ0ER0EDJ0E8, het geluid dat veroorzaakt
wordt als men gloeiend flzer io
water houdt of er mee brandt, sissen;
ditjap-djoeroedjoes, gebrandmerkt worden.
DJOEROELOENG, ngbr.; ngadjoeroeloeng,
(van ontlasting) in den votm van een drol
uitkomen. P.
DJOEROENG, g. w.; ngadjoeroeng, 1. iemand
zjjn verzoek toestaan (b. v. om te vertrekken,
een sidëkah te houden, enz.),
laten trekken; ngadjoeroeng lakoe, idem; -
2. (nl. ngadjoeroeng) s., nitah k., miwarang
DJOERIT—DJOGDJOÖ.
1., zenden; didjoeroeng; djoemoeroeng, zjjn
bewilliging tot iets geven; ook = laksana,
tot stand komen, in vervulling komen;
pandjoeroeng, bewilliging, toestemming
tot vertrek; ngadjoeroengan, iemand laten
gaan, bewilligen in zyn vertrek; didjoeroengan;
- djoeroengan s., titahan \.,piwarangan
1., afgezondene, bode, overbrenger
van een boodschap van een mindere aan
een meerdere; ngadjoeroengkeun q., nitahan
k., miwarangkeun 1., iemand zenden of
afzenden (tot een meerdere); didjoeroengkeun.
DJOEROENGKOENQ, boven de omgeving
uitsteken, zonder dat men onderscheiden
kan wat het eigenlrjk is. P.
DJOE8, I. nab. van 't sissen van gloeiend
yzer, dat gebluscht wordt. P. (Vgl. djas,
djis en djoeroedjoes.)
II. = 't meer gebr. djoed.
DJOE8TI8I, het Holl. justitie; idem.
DJOET, het tegenoverg. van tjat, werkw.
tusschenw. voor: afgaan, afdalen, omlaaggaan;
djoet ka loewar, uit (het huis) gaan,
(den opstap of de stoep af); djoet toeroen,
afdalen (b.v. van een paard) ;sadjoetna,~
sanggeusna, nadat, sedert, sinds.
DJOETJOENG, = njoengtjoeng, met een
punt, in een punt uitloopen, puntig (b. v.
van een 'gnnt-gëloeng boven op het hoofd);
van een jongen palmboom: puntig groeien;
didjoetjoengkeun, in een punt (of scherp)
doen uitloopen. (Vgl. djotjong.)
DJOEWAL, g. w.; ngadjoewal k., ngabantjang
1., verkoopen; didjoewal; kadjoewal,
verkocht; inz,: mede verkocht of brj ongeluk
verkocht; djoewaleun, iets dat men verkoopen
wil of zal; ook:tekoop;fcewr&arts
djoewaleun, iets om te verkoopen; ngadjoewalan,
verkoopen (nl. meerdere artikelen);
didjoewalan, 1. verkocht worden of
zrjn (van meerdere artikelen); - 2. gezegd
van iemand aan wien iets verkocht wordt
of is; pangdjoewal, het verkoopen; ook:
verkoopprijs. (Vgl. beuli.)
DJOEWAR, naam van een boom die veel
langs de wegen wordt geplant, voll. ki (of
tangkal) djoewar; in Kad. naam van den
rjzerhoutboom en daar ook ki fcewsigeheeten
(vgl. koesambi).
II. Kadjoewaran, of ookpadjoewaran L, =
pakoelëman, slaapplaats.
DJOEWËT, uit zjjn humeur zijn, knorrig,
verstoord, mismoedig, neerslachtig; verder:
naargeestig, verbasterd; ook: neerdrukkend;
djoewët pikir, mismoedig, enz.; soelit-djoewët,
gemeiyk, wrevelig, knorrig; ook: zwaarmoedig;
djoewëtan, gedurig djoewët zijn,
knorrig-, gemelijk of ook wel zwaartillend
van aard, melancholiek. (Vgl. roedët)
DJOEWITA (Kw., z. v. a. poetri, prinses),
voll. poleng djoewita, een soort geruit goed
voor sarongs, waarbij beureum (rood) vermengd
is met kajas (rosé).
DJOG, werkw. tusschenw. voor: komen,
aankomen, belanden (nader uitgedrukt
door andjog, datang, enz.); djog datang
aankomen.
DJOGDJOG, naam van zeker vogeltje;
djogdjog neurevj boewah lowa, de djogdjog