Soendaneesch-Hollandsch woordenboek - upload.wikimedia....

worden rondom de Iboe, het symbool der
godin, in de leuït of rflstschuur geplaatst],
TJAPLAK (vgl. tjaploek),ngbT.',tjatjaplak,
g. w.: houd het hem (haar) voor! bestraf
hem (haar)! scheld hem (haar) uit! njatjaplak,
verwaten, bestraffen, uitschelden;
ook: kletsen; ditjatjaplak.
TJAPLOEK k. p., het openen van den
mond, spreken; montong tjaploek! praat
maar niet! houd je bek! montong reja
tjaploek! je moest niet zooveel praats
hebben! njaploek, z. v.a. njantok, den bek-,
den muil of den mond openen, happen,
toehappen, ophappen, verslinden, verzwelgen;
djangdji njaploek, (eig. den mond niet
dichtdoen) praats hebben, bluffen; montong
njaploek, = montong miwir (zie biwir),
je moet niet zoo snappen! houd Je bek!
ditjaploek, opgehapt-, verslonden worden;
tjatjaploek (Z.-B.), k. p. van soengoet, smoel.
(Vgl. tjapek.)
TJARA, I. = sapërti k., sapértos 1., geiyk,
als, op de manier van; ook wel: wat betreft;
ajeuna tjara simkoering ieu ngaboeroengkeun
andika, nu, wat mfl aangaat,
ik laat het aan uw wijsheid over.
II. Een soort koeweh als apëm, maar
vervaardigd uit tipoeng, tjaoe, kalapa en
goela; panjara&n, voll. sapoe panjaradn,
een voorwerp om de pan om te vegen; ook
in 't alg.: veger, stoffer. (Vgl. sapoe.)
III. Een val voor tijgers, apen, vogels,
enz., zflnde een hok met valdeur.
TJARAAH-TJIRIÏH, = tjarahal-tjririhil,
zie fjirihil.
TJARABAKAN, zie tjabak.
TJARAGAH TJIRIGIH, zie tjirigih.
TJARAHAL TJiRIHIL, zie tjirihil.
TJARAK, verkl. met wadah obat, wadah
mimis, kruithoorn, hagelhoom.
TJARAM k., larang 1., g. w.; njaram,
verbieden; ditjaram; njaraman, iemand
iets verbieden; ditjaraman.
TJARAMBANQ, ong. — borontok, zwart
met wit (van kippen), zwartbont.
TJARANQ (vgl. arang), van elkander af
zyn, met tusschenruimte zfln, opengewerkt
(z.a.eengeldbeurs), doorzichtig; ook:
schaars (schaarsch), weinig in getal, zelden;
verder: tusschenruimte, afstand; meungpeun-tjarang,
de hand of handen voor de
oogen houden, maar met de vingers uit
elkaar; overdr.: iets oogluikend toelaten,
oogluiking; voor den schfln-, voor het
uiterltfk doen; pitjarangeun, met tusschenruimte
zullen zyn, zelden zullen doen;
tjatjarangan, met tusschenruimten zyn.
TJARANGKA, een eenvoudige grof gevlochten
mand van bamboe (om b.v. vuil-
TJAPLAK—TJAREUH. 661
nis in te doen); ditjarangkaün, in een
tjarangka gedaan worden.
TJARATAN, 1. van këndi, kleine aarden
waterkruik of waterkaraf; in Band. ook
trekpot.
TJARATJAH, naam van een zeevisch.
TJARATJAL, ngbr.; njaratjalan, overal
verspreid liggen; njaratjalkeun, overal
verspreiden (b. v. voorwerpen over de
tafel); ditjaratjalkeun.
TJARAWAS-TJIRIWIS, zie tjiriwis.
TJARËDIK, zie tjëdik.
TJAREHAM k., waos 1., kies, de kiezen.
(Zie hoentoe en kotok.)
TJA REK (vgl.tjek), = omong, een woord,
een zeggen, dat wat men uitspreekt ; bahe
tjarekf veel praats hebben, babbelachtig;
boga tjarek, een afspraak hebben; tjarekna,
hy (zy) zegt of zeide, zeggende; njarelc,
berispen, verbieden; andjing teu beunang
ditjarek njatoe tai, men kan een hond niet
verbieden drek te eten, sprkw. voor:
djalma goreng teu beunang ditjarek milampah
goreng, het geeft niet een slecht mensen
te verbieden te doen wat slecht is; -
mitjarek } = miomong, iets spreken, bepraten
; dipitjarek ; panjarek, het verbieden,
het bestraffen, bestraffing, berisping, rapplement;
tjatjarekan, beloven, toezeggen;
njarekan k., njaoeran 1., njeuseul 1. p.,
iemand beknorren, de les lezen, bestraffen,
uitschelden; ook: uitvaren, op iemand of
iets schimpen; di{jarekan; njatjarekkeun,
verwaten, iemand verwytingen doen (vgl.
wëleh).
TJARÈM, verkl. met bejak kabeh, d. w. z.
allen omgekomen (z. a. door een brand,
door verdrinken, door den oorlog, enz.);
uitgemoord; verder: op, afgedaan, geëindigd.
TJARËME, naam van een boom met
kleine zure vruchten, welke gekonfijt
worden en ook als toespijs worden gegeten;
tangkal tjarème, de boom.
TJAREMOT, vuil, morsig, besmet (hetzy
op 't gelaat, op het bloote ïyf, of wel in
zedeiyken zin); hanteupisan tjaremot, geheel
zonder vlek, geheel zonder smet, onbesmet.
TJARENTAM, z. v. a. napel (zie tapëQ,
kleven aan, ergens aan zitten.
TJARERAM, verkl. met naon baedipenia y
of sok menta&n, alles willen hebben wat
een ander heeft; tjareraman, den aard
hebben van zoo te zyn.
TJARETJET k., salëmpaj 1., neusdoek,
zakdoek. [Men zegt ook sapoetangan,]
TJAREUH, naam van een klein roofdier,
boschkat of steenmarter; anak tjareuh
disiUungleuman koe hajam, het jong van