Soendaneesch-Hollandsch woordenboek - upload.wikimedia....

opendoen, weer sluiten, enz.; peureum-hajam,
of peupeureuman-hajam, de oogen half
gesloten houden; kapeungpeureumeun, behept
met een oogontsteking welke de oogleden
doet samenkleven; meureumkeun
(staat tegenover ngabeuntakeun), de oogen
sluiten om iets niet te zien, eens anders
oogen sluiten; ook: de oogen voor iets
sluiten; peureumkeun mata kana djalan
kagorengan, sluit de oogen voor den weg
der ondeugd; dipeureumkeun.
PEUREUP, vuist; sagëdepeureup, zoo groot
als een vuist; meureup, de hand ballen;
leungeun meureup, gebalde hand.
PEUREU8, pyn geUjk men by het uittrekken
van haren gevoelt, zeer, zeer
doen.
PEUREUT, ngbr. ; meureut, vocht ergens
uitdrukken, uitknepen, wringen overdr.:
bedwingen, betoomen (van drift) ; dip&ureut,
uitgedrukt enz. worden.
PEURIH (vgl.përih en njëri), botende pyn
in de oogen (als er iets in zit, van het
staren of door botend vocht), snijdende
pyn (b. v. in de ingewanden, peurih peudjit),
vnjmende pyn, smart, snerpen, snerpend
peupeurih, of peupeuriheun (te verg. met
pilangbara en papalajeuri), anders is het
geval, anders is de zaak als, 't is nu eenmaal
niet anders (met insluiting van het
begrip kadjeun), 't is nu eenmaal zoo,'tis
nu eenmaal uitgemaakt, het ligt er nu
eenmaal toe, er is nu eenmaal niet aan
te veranderen, het zy nu zoo, my biyft
slechts over; ook wel eens te vertalen
met : daarentegen ; peupeurih djaoeh djeung
iboe-rama, geuna-geuna goeloeng djeung
saderek, ge zyt nu eenmaal ver van
uwe ouders (daaraan valt niets te doen),
welnu biyf dan vereenigd met uwe
broeders I
PEUSAR (Z.-B.), naam van een grooten
boom met eetbare vruchten, op'de nangka
geiykend.
PEUSEUH, ngbr. ; dipeuseuh, verkl. met
dihantèm diadjar, met viyt onderwezen
worden of ztfn.
PEU8EUL, ngbr. ; meuseulan, 1. van mëntje-
dipeuseulan,
tan, zie pëntjet ;
PEU8INQ, de miereneter.
PEUTAQ, naam van een boom.
PEUTEUJ, naam van een boomvrucht
geltykende op groote tuinboonen [een onder
de Inlanders zeer geliefde toespijs by de
ryst, maar onder de Europeanen weinig
gewild om den sterken onaangenamen
reuk], de stinkboom ; tangkal peuteuj, de
peuieuj-boom [hy bereikt een aanzienlijke
hoogte]; peupeuteujan, dat gedeelte van
PEUREUP— PI. 471
den bovenarm hetwelk grenst aan de sikoe
of elleboog (beneden den bahoe), hol been»
PtJP» opperarmbeen.
PEUTEUKEUH, = keukeuh, vasthoudend,
onverzettelijk, styf volhouden, vast op
zyn stuk staan, koppig ; Jceukeuh-peuteukeuh,
onverzettelijk, stokstijf volhouden, vasthoudend,
volhardend, stytkoppig.
PEUTI, een groote bruine luis, schapen-
luis, teek; kërid-peuti, z. v. a. gëbrag toornbila
(zie toembila), allen zonder uitzondering
oproepen, allen heenzenden (b. v. naar
een koffietuin of in den oorlog), allen wegvoeren,
krijgsgevangen voeren, enz.; hoeloepeutieun,
groot van lichaam, maar klein
van hoofd.
PEUTINQ k., wëngi 1. (het tegen overg.
van beurang), nacht (vgl. malëm); poëk
peuting, de duisternis van den nacht;
wantji peuting of ti peuting, des nachts,
by nacht \peuting-peuting, diep in den nacht;
beurang-peuting k., sjjang-wëngi 1., dag en
nacht; sapeuting, één nacht, den geheelen
nacht door of over; sapoësapeuting, een
dag en nacht, een etmaal ; sapeupeuting,
gedurende den geheelen nacht ; meuting 11,
sare 1., koelëm 1. p., overnachten, vernachten
(vgl. ngarërëb by rërëb) \meuting djeung,
den nacht doorbrengen met; peutingan,
de nacht aan een gegeven dag voorafgaande;
meutingkeun, iets den nacht doen
overstaan ; dipeutingkeun,
PEUTJANQ, dwerghert, gazel; by de
Bad. ook naam van de sigoeng of bunzing,
voll. peutjang baoe; boengboelang
peutjang, naam van een boom.
PEUTJEUK, rossig; by de Bad.: zwart
[hideung is namehjk by hen boejott); si
peutjeuk, naam voor zwarte honden (P.)
PEUTRI, in Z.-B. = poetri, zie ald.
PI, een voorv. waarover het volgende is op
te merken : 1°. voor stamw. gevoegd, vormt
het daarvan zelfst. naamw. (zie Spraakk.
§ 125) ; - 2°. komt het soms te staan vóór een
door middel van het voorv. ka afgeleid zelfst.
nw., als men daarvan een werkw. vormen
wil ; tot dit laatste doel wordt dan de p
van het voorv. in m veranderd, b. v.kahajang,
wensch, pikahajang ; mïkahajang,
wenschen; ïyd. vorm dipikahajang (zie
Spraakk. §42 Aanm. 3); - 8°. dient het
om, met behulp van het achterv. eun: a.
van actieve, ja ook wel eens van passieve
werkw., nieuwe werkw. te vormen, welke
dan den toekomenden tyd uitdrukken (zie
Spraakk. $ 68 en 64), en b. van zelfst.
naamw. nieuwe zelfst. naamw. te vormen,
met de beteekenis dat iets datgene worden
zal wat het stamw. aanduidt (zie Spraakk.