Soendaneesch-Hollandsch woordenboek - upload.wikimedia....

276 KELOEN—KEMONG.
ook: omgeven (z.a.b. v. een koeta)\ dikikis
ngèlir, iets met een dichte-, gesloten
heining omringen,
KËLOEN, I. het opstegen (van rook of
walm); ngëloen, opsttygen, omhooggaan
(van idem); koemëlom, idem, maar aanh.
II. O. w.; ngëloen, alle menschen bty
elkander nemen (b. v. om ze weg te voeren),
laten samenkomen, samenroepen, versameien
(b. y. de doekoeria van een land)
dikëloen, weggevoerd worden, enz.
KËLOH, = këntob, deuk, ingedeukt.
KELONQ, spook, geest; ook wel gezegd
tegen kinderen, als ze ieder oogenblik
zonder reden weg zyn, zoodat men ze
zoeken moet. (Vgl. korod I.)
KELOR, naam van een boom [de wortel,
als pap op het lichaam aangewend, heeft
afleideii d of verdeelend vermogen].
KËL08, het Holl. klos; idem, nl. voorwerp
om garen op te winden.
KËMANG, voll. tangkal këmang, naam
van een manggah-Boort; boewah këmang
(of eenv. këmang), de vrucht van dezen
boom.
KËMAS, ngbr.; ngëmasan, = nëkanan
(P.), zie tëkan; ngëmasan paii, iets met
den dood betalen, omkomen,
KÉMAT, een djampe of tooverformule,
inz. dienende om de genegenheid van een
lid der andere sekse voor zich op te
wekken; ngëmat, zulk een djampe aanwenden;
in 't alg.: belezen; dikëmat,
belezen worden of ztyn; pangëmat, naam
van zoodanige djampe.
KËMBA, verkl. met hanteu këdal en
ngoelotwoet, zich niet uitspreken, gesloten
van gemoed zrjn. (Vgl. kèmoe.)
KËMBANG, bloesem, bloem; ook: plant
die bloemen draagt; baleg-këmbang, de
periode waarin de begeerte naar het andere
geslacht gaat ontwaken (vgl. baleg); këmbang
njangaang dina tarang, een verbLuitdr.
voor tarëtèp, en dit een speling op iëtëp
(P.); këmbang tjarita, = boéboéka, inleiding,
voorafspraak (P.); këmbang-kèmbang, 1.
bloemen ; 2. kunstbloem ; këkëmbangan, coll.
meerv.: allerlei bloemen, gebloemte; këmbangan,
bloemen dragen, in bloei staan,
bloeien; ook: gebloemd; ngëmbang (op den
dag na Lëbaran) bloemen brengen naar
en strooien op het graf of de graven der
aflnen [en te geiyk dat graf of die graven
schoonmaken]; zie ook nadran; poë ngëm
bang, dag der bloemstrooilng [de dag na
Lëbaran]} ngëmbang-ngëmbang, kunstbloemen
maken, bloemen ergens op maken
of in werken; djilid dikëmbang-kémbang,
de band (van het boek) was met bloemen
getooid (gebloemd); ngèmbangkeun, met
de këmbang tjarita of inleiding aanvangen
(P.).
KËMBAR, tweelingen (nl. jongens, vgl.
dompo); bëdü këmbar, geweer met twee
loopen; këmbaran, tweelingpaar.
KËMBAT, = këbat; zie ald.envgl.£m&af.
KËMBËNG, g.w.; ngëmbëng, onder water
zetten; dïkëmbëng\ koemëmbëng, voll. tji*
mata koemëmbëng, tranen in de oogen
hebben; ngëmbëngan, iets (b.v. eensatoah)
onder water zetten, iets bevloeien, irrigeeren
; dikèmbëngan. (Vgl. keueum.)
KËMBOE, een bamboezen mand voor
visschers [cylindervormig, maar naar de
einden toe nauwer wordende].
KËMBOENQ, I. opgezet, uitgezet, gezwollen
(de buik, de handen, enz.), opgezwollen,
met blaren zyn; (van meel)
rflzen, gisten, gerezen.
II. Naam van een zeevisch.
KËMEK, = këtjap, lettergreep, woord,
een zeggen; sakëmek, = sakëtjap, één
lettergreep, één woord, één zeggen.
KEMËNQAN (Jav., van hemeng),l. van
kasoesahan, in moeite verkeeren, in verlegenheid
z^n.
KËMIL, ngbr.; ngëmil, voedsel vóór men
het doorslikt eerst een poos in de wang,
op z^jde in den mond, houden (vooral van
apen gezegd); dikèmil. Vgl. këmoL
KËMIR, tomaat, tomaten. B.
KËMI8 (Ar., chemis, vtff, de vijfde),
Donderdag, voll. poë këmis; ngëmis, uit
bedelen gaan, bedelen.
KËMIT, het wachthouden; anoe këmit,
wachter, waker, wacht; noe karëmit, de
wachters; djoeroe këmit, of toekang këmit,
wachter of wachters van beroep, inz.
nachtwacht; ngëmit, de wacht houden bfl
of over, bewaken; dikëmit; ngëmitan,
iemand of iets bewaken (b.v. een kind
of een graf); dikëmitan; - këmitan, z. v.a.
djagadn, wachtpost, wacht; pakëmüan, de
woning van een wadana of districtshoofd.
(Vgl. djaga en toenggoe.)
KËMOE (vgl. ëmoe), ngbr.; ngèmoe, in den
mond houden; verder: by zich houden,
geheimhouden; dikëmoe; këkëmoe (ook sikëkëmoe)
k., goegoerah 1., gorgelen ; këkëmoe keur
aja noe dahar, gorgelen terwijl een ander
eet [wat pamali heet: matak ditampiling].
KEMOETAN, = kaemoetan, zie emoet.
KËMOL, ngbr.; ngèmol, voedsel lang in
den mond houden omdat het lekker is;
dikëmol. (Vgl. këmil)
KËMONQ, vervallen van gelaat (b.v. door
ouderdom), afgevallen (van gelaat), ingevallen
(van de wangen).