Soendaneesch-Hollandsch woordenboek - upload.wikimedia....

450 PAREMAN—PARI.
keun, iets regelen, ordenen; diparelekeun.
(Vgl. patiüs.)
PAREMAN, het Holl. vrjjman; rustend-,
oud-, emeritaat; wadana pareman, rustend
toadanoy oud.districtshoofd ; marman, ztyn
ambt neerleggen, ztfn emeritaat nemen,
Tan zjjn ambt rusten (vgl. maren) ; mareman
di sajang hajam, een verbl. uitdr. voor
sffeur (kippenluis) en speling op baXjjeur,
zich afwenden (P.).
PARËMA8, = aermas, verguldsel; diparëmas,
= diaermas, verguld worden.
PARENDE, g. w.; marende, een kind in
slaap maken door er zich bfl neder te leggen
en het te zoogen, te bewaaien, enz.;
diparende. (Vgl. pengkong.)
PARÉNQ, gebeuren, voorvallen, iemand
overkomen, eens gebeurde het; verder:
iemand gegeven worden, by geval, b\j geluk,
toevallig, juist treffen; pinarëng, idem;
keur parëng, juist gebeuren, toevallig treffen;
lamoen parëng, als het mag gebeuren,
als het (m\j) gegeven wordt; hanteu parëng,
2. v. a. hanteu pinanggih, niet dat erlangen
of bereiken wat men ergens mede beoogde;
parêngna, wat iemand by geval overkomt,
wat over iemand besloten is, iemands lot
of deel, ttfdsomstandigheid ; dimana parêngna,
als het (hem) gelegen komt; kaparëng,
te beurt vallen, gebeuren, juist; kaparëng
taja rëdjëki, juist had men geen leeftocht;
soegan kaparëng manggih, misschien
zal mtJ te beurt vallen te vinden; marengan,
ong. = mënëran en noedjoe, juist
treffen, neerkomen op, toevallig treffen
(zie echter ook barëng); kaparëngan, gebeuren,
te beurt vallen; lamoen kaparëngan,
als het eens gebeurt \marëngkeun, iets
zóó leiden of besturen (door God) dat het
geschiedt, doen geschieden, beschikken;
ook: toelaten, goedvinden; diparëngkeun
koe Allah, door God beschikt (ot toegelaten)
worden; diparëngkeun hanteu djadi, (God)
beschikte dat het niet gebeurde.
PARENQKEL, ofwel marengkel, krinkelen,
gekrinkeld; ook: krom trekken, krampachtig
optrekken (van een been of beide
beenen); marengkelkeun, optrekken, omhoogtrekken
(van een been of de beenen);
diparengkelkeun.
PARÉNGPËNG, maar meestal marëngpëng,
hard loopen.
PARENQPENQ, I. — parëngpëng; marëngpëng,
= marëngpëng, zie parëngpëng.
II. Voll. soeren parengpeng, naam van een
soeren-boom die deugdzaam timmerhout
oplevert.
PARENTAH, 1. k.,ttm6aJanl., bevel, gebod,
laatj ook g. w., — Utah, beveel 1 gelast I
2. onderdorpshoofd of mandor; parentaheun,
— titaheun, iemand om te zenden; saparentah,
het geheele gebod; ook: naar of
overeenkomstig het gebod; marentah, 1.
= nitah k., nimbalan 1., bevelen, gebieden;
2. gebieden over, regeeren, heersenen; dtparentah,
bevolen worden, onder bevel
staan; kaparentah, bevolen, een bevel ontvangen
hebben ; ook : onder 't gebied staan
paparentah, rechts en links bevelen geven,
gekommandeer; pamarentah, overheid, beneerscher;
marentahan, iemand bevelen;
diparentahan; marentahkeun, iets aan
iemand bevelen; diparentahkeun; paparentahan,
ambtenaren (niet algem. in gebruik).
PAREPEH (vgl. paripih en repeh), middel
tot afwering of verzoening, zondebok;
marepehan, een bloedig offer brengen tot
zuivering of uitdryving van booze geesten
of schadelijke invloeden, inz. het begraven
van een menschenhoofd in den grond ter bevrediging
der geesten, op de plek waar men
wil graven of bouwen ; ook : na het koopen
van een nieuwe seëng een kip slachten,
het bloed tot reiniging in de seëng doen
en het vleesch eten tot njalamëtkeun; in
't algemeen: zuivering-, wijding-, bevrediging
der geesten door bloed; diparepehan,
gezegd van het voorwerp waaraan
zoodanig offer gebracht wordt; pamarepehan,
zoodanig offer. (Zie ook tjoelik.)
PAREPEN, verb. van parapen, zie ald.P.
PARERED, een kleine padati of kar zonder
saoeng of overdekking.
PARERET (Buit.), = rereng, zie ald.
PARE8, ngbr.; maresan (niet algemeen),
= mësek (zie pësek), een kokosnoot ontdoen
van de buitenste bekleeding; diparesan.
PARET (vgl. parat), r\j (b. v. knoopen van
een buis); maret, ong. = mapaj, de rjj langs
gaan (b. v. knoopen of strikken vastmakend),
langs de rij gaan z. a. b.v.dedood
langs de ryen der menschen), allen op weg
aandoen, allen op de beurt treffen; ook:
losliggende bamboe's (inz. sarang) aan
een andere bamboe welke dwars Ugt (pamaret)
vastbinden; diparet; pamaret, de
bamboe dienende (zie boven) om er losliggende
bamboe's aan vast te binden.
PAREUM, uitgaan (van een licht of van
vuur), uitgegaan, uitgebluscht, uitgedoofd,
uitgewischt, uitgedaan, uit j