7b4iaLoJ3

____________________Milli Kitabxana_____________________
Kərəməli yerini rahatladı, bir az bundan əvvəl canına hopmuş qor xunu
unutdu:
- Kabı dayı, Şura hökuməti yeni qurulanda olan aclıq ili yadınıza gəlirmi
Yadınızdadımı kəndimizdə neçə adam acından şişib tuluğa döndü. Damların
altında para əppəkdən ötrü uşaqlar sabah açılana qədər mələşirdilər. Bax onda
mən də balalarımnan birlikdə damın altında ac qalmışdım, Uşaqlar yerlərinə qor
dolmuş kimi yorğanın altında çapalayır, gözlərinə yuxu getmirdi.
Eşitməyibsənmi ilan vuran yatar, ac yatmaz. Səndən də üzüm qara, uşaqların
anası da yorğana bürünüb hıçqırırdı. Elə mən özüm də. Gözümü damın his
basmış pərdilərinə zilləyib elə hey fikirləşirdim. Evdə satılası bir şeyim yox idi
ki, bazara çıxardım. Nə qonumda bir şey var idi, nə də qonşuda. Hamı mənim
günümdə idi. Səhəri diri gözlü açdım. Dan qızaranda evdən çıxdım, gün xeyli
qalxana qədər fikrimdə aranı dağa koçürdüm, dağı arana:
Gümanım gələn yerləri, adamları bir-bir yadıma saldım. Hətta yaxın
adamlardan bir-ikisinin qapısını döydüm də. Amma əliboş geri qayıtdım.
Uşaqların içəridən səsi gəlirdi. Anaları onları ovundurmağa çalışırdısa da, qarnı
ac tifillərin hıçqırığı kəsmirdi. Bir istədim xəncəri çıxarıb özümü doğramdoğram
eləyim. Hər gün diri gözlü ölməkdənsə, bir dəfəlik ölmək yaxşı idi. Bax,
Kabı dayı, bilmirəm, Allahın işi idi, yoxsa nə idi, birdən-birə Halay bəy yadıma
düşdü. Tez ayağa durdum, balaca heybəni çiynimə aşırdım, Allaha pənah deyib,
bəyin qapısına yollandım. Dedim, Allah onun ürəyinə insaf salar, hes olmasa,
bir-iki xamralı çörəyi verər. Lap qarğıdalı olsun, arpa çörəyi olsun, gətirim,
uşaqlar göyşüyüb səslərini kəssinlər. Yadınızda olar, Halay bəyin evi: dörd tərəfi
hasarlı, darvazalı, ikimərtəbəli imarət idi. Mən qorxa-qorxa darvazaya yaxınlaşıb
tərəddüd içində dayandım. Xeyli nə edəcəyimi bilmədim. Arada bir qəsdəndim
geri qayıdım, amma uşaqların sifəti gözümün qabağına gələndə ürəkiənib qapını
döydüm. Nökər darvazanı aralayıb üzümə baxdı:
- Nə istəyirsən
- Bəyə sozüm var.
Nökər səsini bəyin eşidəcəyindon qorxurmuş kimi az qala pıçıldadı:
- Görmürsənmi, bəyin qonağı var.
Doğrudan da ikinci mərtəbənin eyvanında stol açmışdılar. Sarı mis samovar
da bir tərəfdə poqquldayırdı.
Halay bəyin yanında oxuyan maşın var idi. Nəso oxuyurdular. Mənim
gözümə nə oxuyan maşın görünürdü, nə da mahnı eşidirdim. Ürə-
266