7b4iaLoJ3

____________________Milli Kitabxana_____________________
rə salmağa çalışırlar. Çalışırlar ki, bu hadisə Azərbaycanda baş versin və
sonradan dünyaya səs salsınlar ki, bu millət mədəniyyətdən uzaqdır və orda
quldurlar hökmranlıq edir". Amma yeni yaranan dövlətə ordu və silah lazım idi.
Xudadat bəy general-qubernator seçiləndən sonra bu haqda tez-tez düşünürdü.
Oktyabr inqilabından sonra Rus imperiyası dağıldı. Müstəmləkələr
istiqlaliyyət əldə etdilər, öz dövlətlərini yaratdılar. O cümlədən Azərbaycanda da
Demokratik Azərbaycan Cümhuriyyəti yaradıldı. İndi əsas məqsəd bu dövləti
əldə saxlamaq idi. Bunun üçün əsas şərtlərdən biri Azərbaycanın ordusunu
yaratmaqdır. Qəribə bir vəziyyət əmalə gəlmişdi. Çar Rusiyası müsəlmanlardan
əsgər aparmırdı. Azərbaycanlılardan ibarət hərbi təlim keçmiş nizam-intizamlı
ordu yox idi. Ancaq rus ordusunda xidmət etmiş çox görkəmli, qabiliyyətli
generallarımız, komandirlərimiz mövcud idi. Xudadat bəy dərk edirdi ki, mütləq
hərbi səfərbərlik elan etmək və yaxşı ordu yaratmaq lazımdır. Ordunu ordu
halına salmaq üçün onu silahlandırmaq lazım idi. İndi belə fürsət ələ düşmüşdü:
cəbhədən geri qayıdan qoşunları tərk-silah etmək, həm də davasız-şavasız.
Zəngi basdı. Növbətçi zabit içəri girdi. Xudadat bəy ona göstəriş verdi:
- Əmrahı tez mənim yanıma göndər.
Bir neçə dəqiqədən sonra Əmrah iş otağında fikirli-fikirli gəzişən Xudadat
bəyin önündə dayandı.
- Aslan bəy Səfikürdskini, Rüstəmbəyli Şəfi bəy ilə Adıgözəl İmamverdi bəyi
bura çağır. Sonra uşaqlardan göndər qaçaqların yanına. Qaçaq Qənbər, Xallı
Heydər, Topal Həsənli Cabbar, Tatoğlu Hasanı tapıb mənim adımdan xəbər
versinlər ki, öz adamlarını yığıb təcili Şəmkir vağzalına yola düşsünlər. Ətraf
kəndlərdəki adamları da yığsınlar. Dəmiryolunun alt və üst tərəfini kəssinlər və
bizi gözləsinlər.
Çapıq Əmrah dərhal həyətə düşdü və bir dəstə atlı ilə qaçaqların dalınca
getdi. Bundan sonra Xudadat bəy məsələni açdı:
- Ağalar, rus eşelonları Türkiyə cəbhəsindən gəlirlər, onları tərksilah etmək
lazımdır. Şəfi bəy ilə İmamverdi bəy, siz təcili gedin Yevlağa, adamlarımıza
xəbər verin, qoyun hazır dayansınlar. Əgər eşelonlar Gəncəni keçə bilsələr,
Bakıya doğru getməyə qoymasınlar. Mümkün qədər bu işləri sakitliklə, qansız
eləmek lazımdır. Di sizə yaxşı yol. Biz isə, Aslan bəy, səninlə birlikdə Şəmkirə
yola düşməliyik.
315