7b4iaLoJ3

____________________Milli Kitabxana_____________________
çıxıb sürü ilə Kürə, su içməyə gələrdilər. Nədənsə onların ayağı kəsilmişdi.
Ömər koxa çoxdandı onları görmürdü. Gecələr də oturub ətrafı dinşəmişdi. Nə
maral buğası heykirirdi, nə də düyələr mələşirdi. Arama çaqqal-tülkü
vaqqıltisından qulaq tutulurdu. Meşədəki cələdən azıb-tazıb gələn bu murdarlar
az qalırdı kəndin içinə dolsunlar. Kişinin xəyalından çox şeylər gəlib keçdi.
Qarayazıdakı binələr, yaylağa qalxan üstü düyəli kənd arabaları, mal-qoyun
sürüsü, ilxılar, at çapan, tüfəng atan neçə igidi yadına saldı. Qarayazıda binədə
olan kənd camaatı yaylağa qalxmazdan əvvəl Gəmi qaya ilə üzbəüz meşədə
dayanardılar. Burada gəmi işləyərdi. Ömər koxa yadına saldı ki, həmin gəmi iri,
nəhəng qovaq ağacından düzəldilmişdi. Düzəldilmişdi deyəndə, ağacı havaxtsa,
kimsə kəsmiş, onun içini təknə kimi ovmuş, burun tərəfini nazülmiş, arxa tərəfini
isə enli eləmişdi. Bu gəmi böyük və tutumlu idi. Onun içinə iki-üç araba sürür,
qoyun-quzu dolduruırdular. Gəmini on-on beş adam dartıb çay yuxarı aparır,
orada girmədə gəmiçi uzun çəplə gəmini arxadan itələyirdi. Gəmi nə qədər ağır
olsa da, şütüyüb suyun ortasına gəlirdi. Ömər koxa o günləri yada saldı. Özü
gəmiyə oturub atın yalından yapışdığını və atını gəminin böyrü ilə qarşı sahilə
çıxardığını xatırladı. Köksünü ötürdü. İllər Kürün suları kimi çoxdan axıb
getmişdi, lap çoxdan.
O tayda Kürün qolu torpağı yarıb özünə yol açmışdı. İri, qollu-budaqlı, uca
bir qovaq ağacı təklənmişdi. Sular onun ətrafında burulur, ayaq tərəfdən qovağı
yalayırdı. Ömər koxanın gözü bunu aldı. Sular ilan kimi qıvrılır, ağacın ətrafında
burulur və ağacın kökü işləmiş torpağı yuyurdu. Qovaq bu həmlələrdən
vahimələnmiş kimi titrəsə də, əyilmirdi. EIə bil boz-bulanıq sular bundan
qəzəblənib ağacın kökünü qurd kimi eşirdi. Ağac titrədi, silkələndi və birdən
yerindən oynamış dağ kimi nərilti ilə suya sərildi. Ömər koxa diksindi, at da
ayağı ilə yeri eşib kişnədi. Sular qovağı bürüb-büküb qabağına aldı, fırladafırlada
ortaya, Kürün dərin yerinə gətirdi. Ömər koxa atın başını qanırdı və
gəldiyi yolla geri qayıtdı. Heç yerə dönmədi, heç yerə qanrılmadı. Bir-baş
evlərinə gəldi. Atı tövləyə bağladı, yəhərini aldı.
Axşam sərini düşmüşdü. Cavanlar xırmanı dövrələmişdilar. Zurnaçılar indi
də oyun havası çalırdılar. Oynayanlar qoşalaşmışdılar. Ömər koxa ayaq saxladı.
Bir xeyli qol qaldırıb süzən kəlağayılı qızlara, çərkəzi paltarlı oğlanlara baxdı.
Tez-tez şabaş verirdiler. Dəfçinin alnına pul yapışdırıb qulağına nəsə deyirdilər.
Dəfçi isə cuşa gəlib çomağı
285