Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

120 Zelfredzaamheid bij brand
de zelfontbrandingstemperatuur van het brandbare materiaal is bereikt, is
geen ontstekingsbron nodig, maar zal het materiaal ‘spontaan’ gaan branden.
Elk type materiaal heeft een soortelijke (zelf)ontbrandingstemperatuur. De
hoogte van deze temperatuur geeft een indicatie van de hoeveelheid energie
die toegevoegd moet worden om het materiaal te ontbranden. Een katalysator
stimuleert de verbrandingsreactie tussen de brandstof en de zuurstof, waardoor
het brandbare materiaal bij een lagere temperatuur dan de (zelf)ontbrandingstemperatuur
kan ontbranden. Een katalysator verbrandt zelf niet, waardoor
de eenmaal ontstane brand – bij een juiste mengverhouding – in stand
kan worden gehouden.
In een ruimte waar vlammen aanwezig zijn, is de stralingsintensiteit van de
brand het grootst. De temperatuur vlak onder het plafond van een afgesloten
ruimte kan in de eerste minuten na het ontstaan van vlammen stijgen tot
1000-1200˚C. Door deze hittestraling gaan ook andere materialen in de ruimte
uitgassen (pyrolyse). Verder komen verbrandingsproducten vrij, zoals koolmonoxide
(CO) en roet (onverbrande koolstofdeeltjes), zichtbaar als rook. De
(warme) rook verplaatst zich naar boven en bij een voortdurende rookontwikkeling
zal de rooklaag onder het plafond in volume toenemen en kan deze
een afgesloten ruimte, zoals een kantoorruimte, binnen enkele minuten volledig
vullen met rook. Wanneer de temperatuur in de rooklaag boven in de
ruimte voldoende hoog is, en indien er voldoende zuurstof aanwezig is, kunnen
de roetdeeltjes ontsteken. Op het moment van een flashover zullen bijna
alle brandbare materialen in de ruimte bij de brand betrokken zijn en is er
sprake van een volledig ontwikkelde brand. Verder neemt de temperatuur in
de ruimte zeer snel toe, waardoor de eventueel nog in de ruimte aanwezige
levende personen de brand niet zullen overleven. 65 Wanneer het grootste deel
van de zuurstof in de ruimte door de brand is opgenomen, stopt het verbrandingsproces
en daalt de temperatuur in de ruimte. Het vlammenfront wordt
kleiner en de brand gaat over in de smeulfase. De ontwikkeling van een brand
is in figuur 5.1 gevisualiseerd.
In figuur 5.1 zijn twee brandkrommen te zien: de doorgetrokken lijn toont
het natuurlijk brandverloop zonder interventies. De onderbroken lijn geeft de
brandontwikkeling waarbij vroegtijdige blussing plaatsvindt, bijvoorbeeld
door een sprinklerinstallatie. Verder zijn drie brandstadia onderscheiden: de
ontwikkelingsperiode, de brandperiode en de doofperiode. Deze drie brandstadia
zijn, evenals het onderscheid tussen een niet volledig ontwikkelde brand
en een volledig ontwikkelde brand, alleen van toepassing op het natuurlijke
brandverloop.
65. Dood bij brand wordt doorgaans veroorzaakt door inhalatie van rook en giftige gassen
[Gann, 2004b], waardoor de in de ruimte aanwezige personen veelal al voor het moment van
flashover zijn gestikt.