Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

De menselijke factor 159
zich minder bedreigd voelen door de brand. Verder heeft Wood geconstateerd
dat mensen wanneer zij bekend zijn met de omgeving, zoals in woningen,
eerder geneigd zijn door rook te lopen dan wanneer zij niet bekend zijn met de
lay-out van het gebouw [Frantzich, 1994]
De invloed van situatiekenmerken
In tabel 6.2 zijn de situatiekenmerken en de invloed op het gedrag bij brand
samengevat.
Tabel 6.2 Situatiekenmerken die van invloed zijn op het gedrag bij brand
Situatiekenmerk Invloed op …
Opmerkzaamheid (wakend of slapend, alcohol
consumptie, gebruik van medicijnen of drugs)
vermogen tot ontdekken van brand, reactietijd, gedrag
bij brand, vluchtsituatie
Gevaarsperceptie vluchtgedrag. Wanneer een brand als extreem gevaarlijk
wordt gezien, zijn de aanwezigen eerder geneigd
te vluchten
Fysieke positie (liggen, zitten, staan of lopen) besluitvorming tot en snelheid van verlaten van een
ruimte
Bekendheid met gebouw gevaarsperceptie, besluitvorming bij rook, wayfinding,
BHV-afhankelijkheid, routekeuze
6.5 Sociale kenmerken: interactie tussen mensen
In deze paragraaf wordt ingegaan op de sociale kenmerken uit de interactie tussen
mensen onderling.
Het gedrag van mensen wordt grotendeels bepaald door de navolging van
(sociale) normen en regels. In de psychologie wordt dit gedrag verklaard in de
Compliance Theory [Sillem, 2005]. Ook in noodsituaties zullen mensen blijven
vasthouden aan de sociale normen en regels. 81 Allereerst zijn de autoriteit en
de geloofwaardigheid van de ‘regelgever’ van belang. Een aanwijzing wordt
sneller opgevolgd als deze gegeven wordt door iemand met veel autoriteit (of
door iemand die eruit ziet alsof hij/zij veel autoriteit heeft) of door iemand die
geloofwaardig overkomt. Ook vriendschap of familiebanden kunnen hierbij
een rol spelen. Een andere factor betreft de kennis van de regels. Weten mensen
bijvoorbeeld dat zij het gebouw zo snel mogelijk dienen te verlaten als
het alarm afgaat? Als mensen zich betrokken voelen bij regelgeving, zullen zij
eerder gevolg geven aan aanwijzingen die in overeenstemming zijn met die
regels. Daarnaast zullen mensen hun gedrag laten beïnvloeden door sociale
validatie. Wat doen andere mensen? Wat denken mensen dat anderen zullen
81. Zie tekstkader ‘friendly fire syndrome en rolverwachtingen’ in hoofdstuk 6.1.