Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

De menselijke factor 151
Profiel: geslacht en leeftijd
In veel incidentevaluaties en experimenten wordt gekeken naar de resultaten
in relatie tot het geslacht en de leeftijd van de vluchtende personen. Zo zou het
geslacht van de aanwezigen in een gebouw van invloed zijn op de voorkeur
voor vluchten of brandbestrijding. Veel van de bevindingen zijn gebaseerd
op onderzoeken van Wood en Bryan in de jaren zeventig van de vorige eeuw
[SFPE, 2002].
Tong en Canter (1985) geven een opsomming van de bevindingen van Wood
en Bryan wat betreft de invloed van het geslacht op het gedrag bij brand:
– Vrouwen starten een ontvluchting eerder dan mannen.
– Vrouwen waarschuwen anderen eerder dan mannen.
– In woningen bestrijden mannen eerder de brand.
– Vrouwen verzamelen eerder familieleden.
– Vrouwen bellen eerder de brandweer.
– Mannen gaan eerder terug in de woning (om mensen en spullen te redden).
– In ziekenhuizen bestrijden mannen eerder brand.
– Vrouwen beschermen eerder patiënten en vluchten eerder met patiënten
dan mannen
– Vrouwen volgen eerder aangeleerde en overeengekomen instructies.
De opsomming kan nog worden aangevuld met de bevinding die alleen door
Bryan is gedaan [Frantzich, 1994; SFPE, 2002]:
– Mannen zijn in geval van rook in de vluchtroute eerder geneigd om terug
te keren of om een andere route te kiezen dan vrouwen.
De bevindingen van Wood en Bryan zijn echter niet eenduidig. Zo wordt de
bevinding van Wood dat vrouwen eerder geneigd zijn direct te starten met de
ontvluchting dan mannen door Bryan niet onderschreven. Dit geldt ook voor
de bevinding van Wood dat mannen eerder geneigd zouden zijn de brand te
bestrijden [Tong & Canter, 1985], en dat mannen eerder geneigd zouden zijn
door rook te lopen [Frantzich, 1994]. Mogelijk is het verschil tussen de bevindingen
van Wood en Bryan toe te schrijven aan een cultuurverschil op het
gebied van emancipatie. Ook andere onderzoekers hebben gekeken naar het
mogelijke verschil in het gedrag van mannen en vrouwen.
Bij experimenten in een Zweeds warenhuis [Benthorn & Frantzich, 1996] gaven met
name mannen aan dat zij de brand zouden blussen. Vrouwen daarentegen gaven
er de voorkeur aan de brand te laten voor wat deze was en langs de brandhaard
te vluchten. De testpopulatie bestond uit 64 personen, waarvan 45,3% mannen en
54,7% vrouwen, in leeftijd variërend van 16 tot 75 jaar.