Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

De menselijke factor 145
Diverse branden hebben bovendien aangetoond dat mensen doorgaans eerder
geneigd zijn door rook te lopen, of zelfs te springen, dan te wachten op redding
[Proulx, 2003; SFPE, 2002; Gwynne e.a., 2001; Graham & Roberts, 2000;
17].
6.2.3 Vluchten
De derde overlevingsstrategie is de strategie van ontvluchting. In de literatuur
wordt deze strategie doorgaans aangeduid met de term evacuation.
De ontvluchting is een aaneenschakeling van gebeurtenissen waarbij de aanwezigen
in een gebouw een brand opmerken en waarna zij verschillende mentale
processen doormaken en diverse acties uitvoeren voor en/of tijdens de
verplaatsing naar een veilige plaats in of buiten het gebouw [SPFE, 2002].
Het vluchtproces kenmerkt zich door drie bepalende fasen waarin basisactiviteiten
worden uitgevoerd [Frantzich, 1994; Purser & Bensilum, 2001; O’Connor,
2005; en anderen]:
– bewustwording van gevaar door externe stimuli;
– validatie van en reactie op gevaarssignalen;
– verplaatsing naar een veilige omgeving.
De fase van bewustwording beperkt zich tot de periode tussen het moment
van het ontstaan van brand en het moment dat de persoon opmerkt dat er iets
ongebruikelijks heeft plaatsgevonden. De personen die met gevaar in aanraking
komen, worden door externe stimuli op de hoogte gebracht. Deze externe
stimuli kunnen bestaan uit auditieve signalen, bijvoorbeeld een ontruimingssignaal,
en visuele signalen, bijvoorbeeld rook. Maar ook het gedrag van mensen
in de directe omgeving kan een externe stimulus zijn.
De fase van validatie en reactie, ook wel aangeduid als de fase van besluitvorming,
staat gelijk aan de periode tussen het moment dat de persoon opmerkt
dat er iets ongebruikelijks heeft plaatsgevonden en het moment dat een actie
wordt uitgevoerd. Eerst moet het signaal onderkend en geïnterpreteerd worden
als iets ongebruikelijks. De reactie kan vervolgens bestaan uit het verzamelen
van informatie over wat er is gebeurd, brandbestrijding, het helpen van
anderen, het redden van eigendommen, het alarmeren van hulpverleningsdiensten,
het verlaten van het gebouw of zelfs het negeren van het gevaar. Het
proces van validatie en reactie is een continu proces dat bestaat uit diverse
mentale besluiten die resulteren in een actie.
De fase van verplaatsing naar een veilige omgeving is de laatste fase van het
vluchtproces. In sommige gevallen is het niet meer mogelijk om het gebouw