Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

De omgevingsfactor: het gebouw 201
Proulx en Fahy [Gwynne e.a., 2001] hebben onderzoek gedaan naar de ontvluchting
tijdens een brand in het World Trade Centre in New York (1991). Uit dit onderzoek
bleek dat 94% van de aanwezigen in de ene toren en 70% van de aanwezigen in de
andere toren een poging had gedaan om door rook te vluchten. Bijna 50% van de
respondenten gaf aan dat zij tot aan het eindpunt door rook hadden gelopen. Van
de mensen die geprobeerd hadden om door rook te lopen was driekwart van route
veranderd vanwege ademhalingsproblemen, slecht zicht, angst en andere overwegingen.
Dit gedrag is ook waargenomen bij de brand in de Beverly Hills Supper
Club (Southgate, Kentucky, 1977), tijdens de ontvluchting uit een hoog kantoorgebouw
in Ottawa, Canada en in de onderzoeken door Wood (GB, 1972) en Bryan (VS,
1977) [Gwynne e.a., 2001].
De aanname dat mensen die bekend zijn met het gebouw een geschikte
vluchtroute weten, wordt bevestigd in de incidentverslagen van een brand in
het warenhuis Woolworth (Manchester, 1979) en in het uitgaanscentrum Summerland
(Isle of Man, 1973).
Bij de brand in warenhuis Woolworth maakte 41% van het personeel gebruik van
het noodtrappenhuis, terwijl deze uitgang niet door het winkelend publiek werd
gebruikt [Benthorn & Frantzich, 1996].
Na een brand in het uitgaanscentrum Summerland (Isle of Man, 1973) is 51% van de
dodelijke slachtoffers bij de hoofdingang aangetroffen, waarvan 37 gasten en één
personeelslid. De andere 49% van de dodelijke slachtoffers is bij de nooduitgang
aangetroffen, waarvan 23 gasten en 14 personeelsleden [Johnson, 2005]. Deze nooduitgang
werd in normale situaties ook door het personeel gebruikt als uitgang, de
gasten waren daarentegen niet bekend met deze uitgang.
Onduidelijk is hoe het aantal overlevenden van de brand in Summerland (Isle
of Man, 1973) zich verhoudt tot het aantal slachtoffers bij de twee uitgangen.
Hierdoor kan geen uitspraak gedaan worden over de effectiviteit van de routekeuze.
Wel kan geconcludeerd worden dat de bekendheid met het gebouw
hier van invloed is geweest op het gebruik van de nooduitgang.
Bovenstaande conclusie impliceert dat training waarschijnlijk een positieve invloed
heeft op het gebruik van een nooduitgang. Op basis van de hiervoor genoemde incidenten
en vanuit het menselijk gedrag geredeneerd zou het bovendien beter zijn om
nooduitgangen in normale situaties ook als uitgang te gebruiken. Deze redenatie is
overigens niet nieuw. Al in 1949 is op een symposium over brandbeveiliging, onder
auspiciën van de toenmalige Rijksinspectie Brandweerwezen van het ministerie van
Binnenlandse Zaken, discussie ontstaan over het punt om vluchtwegen (en nooduitgangen)
zo te maken dat ze als normale uitgang gebruikt worden [Meenhorst, 1949].