Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

Samenvatting 61
Er zijn vijf categorieën omgevingsvariabelen die de wayfinding beïnvloeden:
– visueel bereik;
– mate van architectonische differentiatie; 37
– gebruik van bewegwijzering en locatieaanduiding;
– indeling van de plattegrond;
– bekendheid met het gebouw.
Fysieke kenmerken: lay-out 38 en installaties 39
De gebouwkenmerken hebben ook invloed op de mate waarin de aanwezigen
zich bewust worden van een brand. Uit onderzoeken blijkt dat mensen die
in een groot gebouw aanwezig zijn doorgaans een brandalarmsignaal negeren,
ongeacht welk type signalering het betreft. Uit Amerikaanse statistieken blijkt
dat in 45% van de ongewenste (loze) meldingen sprake is van een technische
storing (slecht onderhoud). Alarmering met een gesproken bericht, ofwel via
een communicatiesysteem ofwel via personeel, wordt door aanwezigen in een
gebouw het meest serieus genomen. Wanneer het ontruimingsalarm echter na
activering weer wordt uitgezet, zullen de vluchtende personen stoppen met de
ontvluchting.
Uit incidentevaluaties blijkt dat mensen veelal aanduidingen voor nooduitgangen
negeren, ook al lijken deze zeer duidelijk te zijn. Bij brand leidt de huidige
locatie van de vluchtrouteaanduidingen, te weten vlak onder het plafond, tot
het onzichtbaar worden van de aanduidingen. Immers, rook verzamelt zich
boven in een ruimte. De kleur van de vluchtrouteaanduidingen is geen bepalende
factor voor de zichtbaarheid in rook. In rookvrije situaties is geconstateerd
dat de opvallendheid van een vluchtrouteaanduiding ten opzichte van
de ‘ruis’ in de omgeving van belang is. Uit diverse onderzoeken kan opgemaakt
worden dat geluidssignalen bij uitgangen mogelijk de ontvluchting in
een donkere ruimte versnellen. Andere innovatieve methoden voor vluchtrouteaanduiding
in gebouwen zijn bijvoorbeeld fotoluminescente pictogrammen
in vloeren, stroboscopische lichtbakens bij vluchtdeuren en led-lichtslangen in
vloeren en wanden met een dynamisch verlichtingspatroon (lopende lichten).
In de literatuur is echter geen informatie aangetroffen over de effectiviteit van
dergelijke methoden bij de ontvluchting in gebouwen.
De objectieve loopafstand tot aan een uitgang blijkt niet de meest bepalende
factor te zijn voor de routekeuze. De keuze voor een bepaalde uitgang, en daarmee
de routekeuze, wordt vooral beïnvloed door de bekendheid van de persoon
37. Hiermee wordt gedoeld op de aanwezigheid van unieke gebouwkenmerken die bij de oriëntatie
gebruikt kunnen worden.
38. Zie hoofdstuk 7.3.
39. Zie hoofdstuk 7.4.