Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

De menselijke factor 157
Persoonskenmerk Invloed op …
Eerdere ervaring met brand/
ontvluchting
Opleiding/training (in brandbestrijding
en ontvluchting)
Gedrag bij brand, vluchtsituatie
Gedrag bij brand, vluchtsituatie
Tegenstrijdige bevindingen:
eerder controle over de situatie en minder snel geneigd te vluchten;
personeel dat getraind is in het omgaan met brandsituaties, heeft een positief
effect op de reactietijd van alle aanwezigen.
Een persoonskenmerk in tabel 6.1 dat nog niet eerder is besproken is de verminderde
zelfredzaamheid en de hulpbehoevendheid. In bijlage 3 wordt ingegaan op het gedrag
bij brand van mensen met beperkingen. 80
6.4 Persoonsgebonden situatiekenmerken
In deze paragraaf wordt ingegaan op de persoonsgebonden situatiekenmerken. Dit zijn
omstandigheden die voor de individuen in een gebouw onderling kunnen verschillen.
In hoofdstuk 7.2 worden de gebouwgebonden situatiekenmerken besproken. Deze
situa tiekenmerken zijn gerelateerd aan de gebruiksaspecten van een gebouw en zijn
van invloed op alle aanwezigen in het gebouw.
Uit de literatuur komen drie persoonsgebonden situatiekenmerken naar voren:
opmerkzaamheid, fysieke positie en bekendheid met het gebouw.
Opmerkzaamheid
De belangrijkste indicator voor opmerkzaamheid is het feit of mensen slapen
of wakker zijn [Sandberg, 1997]. Mensen die slapen hebben een bijzonder laag
niveau van opmerkzaamheid over wat er in de directe omgeving gebeurt.
Uit een experimenteel onderzoek bleek dat slapende personen nauwelijks waren te
ontwaken door een geurstimulus. En slechts 20% van de testpersonen ontwaakte
tijdens de slaap (in de tweede slaapfase) door de geur van rook. Uit een andere
studie onder 17 jonge volwassenen met een leeftijd van 18 tot 26 jaar (gemiddeld
21,4 jaar) bleek 29% van de mannen en 80% van de vrouwen wakker te worden
80. Mensen met beperkingen zijn in geval van een calamiteit veelal aangewezen op hulp van
omstanders en daarmee niet-zelfredzaam. Om maatregelen te kunnen aanwijzen die de zelfredzaamheid
van mensen in gebouwen bevorderen, vormt het gedrag van mensen met een
permanente beperking niet per definitie de juiste basis. Immers, een gebouwbezetting van
een gebouw bestaat doorgaans uit mensen zonder permanente beperking met soms enkelen
met een permanente beperking. Alleen in gebouwen met een bijzondere gebruiksfunctie,
zoals in zorggebouwen en gevangenissen, zijn relatief veel niet-zelfredzame personen aanwezig.
Bij de literatuurscan is daarom geen speciale zoektocht uitgevoerd naar literatuur
over het vluchtgedrag van mensen met beperkingen.