Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

58 Zelfredzaamheid bij brand
mensen hebben een bijzonder laag niveau van opmerkzaamheid over wat er
in de directe omgeving gebeurt. Verder nemen mensen doorgaans de route
waarmee zij bekend zijn.
De belangrijkste sociale kenmerken in relatie tot ontvluchting zijn het groepsgedrag
en de sociale banden, de taakcommitment, de rol en verantwoordelijkheid
van de aanwezigen, en de aanwezigheid en training van een bedrijfshulpverleningsorganisatie.
Mensen gedragen zich tijdens een ontvluchting over
het algemeen altruïstisch. Ook kijken mensen doorgaans eerst naar de acties
van anderen en reageren zij vervolgens zoals de mensen in hun directe omgeving
reageren. In onbekende situaties vallen aanwezigen veelal terug op het
gebouwpersoneel dat (mogelijk) wel bekend is met het gebouw. Uit incidentevaluaties
komt verder naar voren dat mensen instructies van mensen met
autoriteit volgen als deze instructies overeenkomen met de eigen beoordeling
van de situatie. Verder zijn voorbeelden bekend van branden waarbij mensen
zich binnen het visuele bereik van de brandhaard bevonden en toch doorgingen
met de activiteiten waarmee zij bezig waren.
Verschillende experimenten en incidentevaluaties tonen aan dat het gedrag
van goed getraind personeel van positieve invloed is op het gedrag van de
overige aanwezigen in een gebouw. Met behulp van ontvluchtingstrategieën
en procedures kan informatie aan aanwezigen worden gegeven over de noodsituatie.
Deze aanvullende informatie blijkt in hoge mate relevant te zijn voor
het vluchtgedrag van de aanwezigen in een gebouw. Uit de analyse van de
meest fatale branden in Nederland blijkt dat in veel gevallen geen of een slecht
functionerende bedrijfshulpverleningsorganisatie aanwezig was. Uit de gegevens
van de reactietijden in de kantoorgebouwen en de winkels blijkt dat bij
het optreden van een goed opgeleide en getrainde bedrijfshulpverleningsorganisatie
de reactietijd tienmaal sneller is.
2.5 De omgevingsfactor: het gebouw
In hoofdstuk 7 wordt ingegaan op de omgevingsfactor. Uit een studie naar
de meest fatale branden in de Verenigde Staten en Nederland komt naar
voren dat de slachtoffers bij deze branden voornamelijk te wijten waren aan
factoren als een lage opmerkzaamheid (slapend), overbezetting, materiaalgebruik,
ontwerp van vluchtroutes 33 en aan gebruiksaspecten, zoals afgesloten
nooduitgangen. Bij de meest fatale branden in zowel de Verenigde Staten als
33. Zoals trappenhuizen die niet brandwerend zijn afgescheiden en nooduitgangen die verborgen
zijn, naar binnen draaien en/of een beperkte doorstroomcapaciteit hebben.