Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

Zelfredzaamheid bij brand in breder perspectief 93
Grootschalige onderzoeken naar vluchtgedrag
In de periode 1969-1974 is in Canada veelvuldig onderzoek gedaan naar ontruimingsoefeningen
in grote kantoorgebouwen. Daarnaast kreeg in de jaren
zeventig het menselijk gedrag bij brand meer aandacht, wat resulteerde in verschillende
onderzoeks- en onderwijsactiviteiten.
In 1972 heeft Wood een grootschalig onderzoek uitgevoerd in Groot-Brittannië.
Dit onderzoek betrof een survey naar het gedrag van 2193 personen die
bij in totaal 952 woningbranden betrokken zijn geweest. Deze personen zijn
door brandweerpersoneel geïnterviewd op basis van een standaardvragenlijst.
Bryan heeft vervolgens in 1977 in de Verenigde Staten eenzelfde soort
onderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek is de methodologie van het Britse
onderzoek van Wood toegepast. Het Amerikaanse onderzoek betrof 584 personen
die bij in totaal 335 branden betrokken waren geweest. De helft van
deze branden betrof woningbranden, de andere helft betrof branden in andere
gebouwen, zoals winkels, kantoren en dergelijke. Uit de twee onderzoeken
van Wood en Bryan is (opnieuw) gebleken dat familieleden de neiging hebben
om terug een brandend gebouw in te gaan. Verder is uit beide studies gebleken
dat mensen tijdens een ontvluchting de neiging hebben om door rook te
lopen en dat bij woningbranden de neiging bestaat om zelf eerst de brand te
bestrijden. Hoewel de studies in landen met een verschillende culturele context
zijn uitgevoerd, zijn de resultaten in essentie identiek [Bryan, 2002; Tong
& Canter, 1985]. In deze publicatie wordt op meerdere plaatsen ingegaan op de
resultaten uit de twee studies.
Verminderd mobiele personen
Het onderzoek naar de ontvluchting door verminderd mobiele personen is in
de jaren zeventig gestart [Bryan, 2002]. De interesse naar de ontvluchting door
deze specifieke groep werd gewekt door een onderzoek naar de ontvluchting
uit een hoog gebouw. Daarna zijn diverse onderzoeken uitgevoerd naar het
gebruik van veilige opvangruimten en liften, zowel op basis van incidentanalyses
als op basis van ontvluchtingsexperimenten. Met name in Groot-Brittannië,
Noord-Ierland en Canada is onderzoek gedaan naar de ontvluchting door
personen met beperkingen [Rubadiri e.a., 1997; Boyce e.a., 1999a-d; Sime, 2001;
Robertson & Dunne, 1998; Robertson, 2001, Proulx, 2002]. De Britse onderzoekers
Boyce, Shields en Silcock hebben onder andere de verplaatsingssnelheid
van gehandicapten onderzocht in relatie tot brand [Fahy & Proulx, 2001; Boyce
e.a., 1999a-d].
Routekeuze en effect van rook tijdens het vluchten
Sinds het midden van de jaren tachtig is in de Verenigde Staten nauwelijks
toonaangevend onderzoek uitgevoerd naar het menselijk gedrag bij brand
[Bryan, 2002]. Sinds die tijd vinden de belangrijkste onderzoeken naar het