Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

De menselijke factor 155
eigen kennis, ervaringen en invloeden uit de (sociale) omgeving de kans in dat
zij hieraan effectief kunnen ontkomen.
Mobiliteit en conditie
De mobiliteit is afhankelijk van bijvoorbeeld leeftijd en aanwezigheid van
een handicap [Sandberg, 1997]. Kinderen en bejaarden zijn veelal verminderd
mobiel, evenals rolstoelgebruikers. Ook mensen die ziek zijn of een slechte
conditie hebben, kunnen verminderd mobiel zijn. Daarnaast zijn ingeslotenen
in bijvoorbeeld gevangenissen en psychiatrische inrichtingen niet (zelfstandig)
mobiel.
Uit incidentevaluaties blijkt bovendien dat méér mensen niet in staat zijn om
zichzelf te redden dan voorheen werd opgenomene. Uit studies naar de ontvluchting
uit de torens van het World Trade Centre in New York in 1993 en
2001 [Bukowski, 2005; Averill e.a., 2007] is bijvoorbeeld gebleken dat meerdere
mensen, gewoonlijk aangemerkt als ‘gemiddeld mobiel’, problemen hadden
met het afdalen van trappen. Met name wanneer lange afstanden via trappen
afgelegd moeten worden, zoals in hoge gebouwen, blijkt het aantal mensen dat
met beperkingen te maken krijgt hoog te zijn.
Waarnemingsvermogen
Het waarnemingsvermogen is de persoonlijke eigenschap om signalen van
gevaar te kunnen opmerken. De aspecten van het waarnemingsvermogen zijn
gerelateerd aan de brandkenmerken en zijn onder te verdelen in het zichtvermogen,
het hoorvermogen en het reukvermogen. Als een persoon slechtziend,
slechthorend is of een beperking van het reukvermogen heeft, dan heeft de
persoon een laag waarnemingsvermogen. Het waarnemingsvermogen is variabel
en wordt beïnvloed door de mate van opmerkzaamheid van een persoon.
Zo wordt door het gebruik van alcohol, drugs en narcotica het waarnemingsvermogen
tijdelijk beperkt [Bruck, 2001]. Ook hebben mensen die slapen een
laag waarnemingsvermogen [Sandberg, 1997].
Kennis en ervaring: eerdere ervaring met ontvluchting, opleiding en training
Wood en Bryan hebben ook onderzocht of eerdere ervaringen met een ontvluchting
van invloed zijn op het gedrag bij brand. De resultaten uit beide
onderzoeken zijn echter niet eensluidend.
Volgens Wood zijn mensen minder snel geneigd te vluchten wanneer zij eerder
een brand hebben meegemaakt [Tong & Canter, 1985]. Aangenomen wordt dat
mensen die de ervaring hebben dat een brand overleefd kan worden andere opties
dan alleen ontvluchting overwegen. Deze bevinding wordt door Bryan niet onderschreven.