Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

62 Zelfredzaamheid bij brand
met het gebouw, de beschikbaarheid van uitgangen, de toegankelijkheid van
de route naar de uitgang en de mate van complexiteit van deze route. Ook
wordt groepsvorming gezien als een mogelijke invloedsfactor op de keuze
voor een bepaalde route. Verder is gebleken dat het verminderde zicht en de
irritatie door rook ertoe leiden dat sommige mensen terugkeren of een andere
vluchtroute kiezen. Ook lopen personen in een donkere ruimte niet langs de
kortste route of in een rechte lijn. Verder blijkt uit diverse experimenten dat de
loopsnelheid geleidelijk afneemt als de optische rookdichtheid toeneemt. Op
basis van de testresultaten is gesteld dat de zichtlengte ten minste tien meter
moet zijn voor mensen die bekend zijn met de vluchtroute en ten minste 15-20
meter voor mensen die niet bekend zijn met de vluchtroute.
Bij experimenten in een trappenhuis met een noodverlichting van 57 lux wordt
het zicht als ‘zeer goed’ tot ‘acceptabel’ beschouwd. Uit incidentevaluaties
blijkt echter dat zelfs wanneer de noodverlichting functioneert, vluchtende
personen ervaren dat zij in volledige duisternis vluchten. Dit komt veelal door
de rookontwikkeling. Aangezien de verlichtingsarmaturen doorgaans in het
plafond of boven aan de wanden aangebracht zijn, wordt het licht door de
rooklaag boven in de ruimten weerkaatst. Hierdoor is de verlichtingssterkte
op ooghoogte en daar beneden zeer minimaal of zelfs nihil. Het zou mogelijk
effectiever zijn de noodverlichting op vloer- of tailleniveau aan te brengen.
Deuren die voorzien zijn van een noodontgrendeling gekoppeld aan een alarm
blijken bij een ontvluchting niet gebruikt te worden vanwege een negatieve
associatie. Bij fatale branden was in negen van de tien branden sprake van
een afgesloten, verborgen of geblokkeerde uitgang. Verder is de draairichting
van de deur van groot belang in ruimten met een hoge bezettingsdichtheid.
Deuren die slechts van één zijde te openen zijn, leveren met name problemen
op wanneer rook het trappenhuis binnendringt. Het is bij dergelijke deurconstructies
voor de vluchtende personen namelijk niet mogelijk zelfstandig via
een andere verdieping naar een rookvrij trappenhuis te vluchten.
In gebouwen met meer verdiepingen vormen trappen een belangrijk element
voor de mogelijkheid en snelheid van een ontvluchting. Uit incidentverslagen
van de twaalf meest fatale branden in Nederland is gebleken dat ontvluchting
via trappen niet altijd mogelijk is vanwege rookontwikkeling. Verder blijkt
dat, net als bij de routekeuze in relatie tot (nood)uitgangen, de routekeuze in
relatie tot (nood)trappenhuizen sterk afhankelijk is van de bekendheid van
de aanwezigen met het betreffende trappenhuis. Noodtrappenhuizen die
zijn voorzien van een noodontgrendeling gekoppeld aan een alarm worden
veelal niet gebruikt vanwege een negatieve associatie. Uit recente studies naar
de ontvluchting uit hoge kantoorgebouwen (waaronder de evaluatie van de
WTC-ramp van 9/11) komt naar voren dat wanneer een gebouw volledig bezet