Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

124 Zelfredzaamheid bij brand
op zeer kalme wijze gemeld dat er brand was in het warenhuis. In de daaropvolgende
minuten viel het licht uit in het warenhuis en raakten de eerste mensen
bedwelmd door de rook. In het donker zochten de klanten naar de nooduitgangen,
waarvan een groot aantal afgesloten bleek te zijn. Andere deuren gingen wel open,
maar bleken geen echte nooduitgangen te zijn. De slachtoffers stuitten op een raam
dat erachter school, of op een muur.
Om 13.38 uur arriveerde de eerste brandweerwagen. Inmiddels lagen de paden al
bezaaid met lichamen. Om 14.00 uur stortte het eerste van de drie gebouwen in.
Om 16.00 uur stortte het tweede gebouw in. Alleen het centrale gebouw bleef overeind.
Op het moment dat de brandweer arriveerde, hingen mensen aan koorden
en klommen zij uit vensters. Sommigen waren al uit het raam gesprongen en hadden
de val niet overleefd. Een brandweerman had gezien dat mensen naar buiten
vluchtten en daarna weer het brandende gebouw binnen liepen. Later zijn mensen
aangetroffen die tegen een muur zaten. Bij de brand zijn 323 mensen omgekomen
en zijn ongeveer 150 mensen gewond geraakt [Van der Meeren & Moelants, 2007].
Bryan en Wood [Tong & Canter, 1985] concluderen dat de aanwezigheid en
dichtheid van rook direct gerelateerd zijn aan de mate van gevaarsperceptie,
waardoor mensen eerder geneigd zijn te vluchten. Rookontwikkeling in de
vluchtroute leidt volgens beide onderzoekers bovendien tot een verminderde
mobiliteit van personen die hiervan gebruikmaken [Tong & Canter, 1985].
Mensen die aan verbrandingsgassen en rook blootgesteld worden, kunnen te
maken krijgen met de volgende effecten [ISO, 2004]:
– Dood
Deze kan plaatsvinden tijdens de blootstelling, maar ook na de blootstelling
kunnen mensen alsnog als gevolg van de brand overlijden.
– Uitschakeling van reactievermogen/bewusteloosheid
Dit is het meest ernstige effect dat verbrandingsgassen en rook op mensen
hebben. Wanneer mensen uitgeschakeld worden, zal sprake zijn van een
langere blootstelling aan de schadelijke stoffen. Dit kan uiteindelijk tot de
dood leiden. Er zijn twee vormen van uitschakeling:
– irritatie van ogen, neus en het oppervlakkige ademhalingssysteem. Dit
is een acuut effect bij blootstelling en is niet afhankelijk van de periode
van blootstelling;
– aantasting van de hersenen door zuurstofgebrek (hypoxia). Mensen
kunnen hierdoor minder goed een situatie beoordelen, ze reageren trager
en de coördinatie van bewegingen vermindert. Uiteindelijk zullen
mensen hierdoor het bewustzijn verliezen.
– Vertraagde loopsnelheid of aangepast gedrag zoals de keuze voor een langere vluchtroute