Zelfredzaamheid bij brand.pdf - VU-DARE Home - Vrije Universiteit ...

210 Zelfredzaamheid bij brand
Uit experimenten in een Zweeds warenhuis [Benthorn & Frantzich, 1996] is gebleken
dat mensen bij het horen van een ontruimingssignaal het warenhuis via de
normale uitgang verlieten en niet via de nooduitgang. Tenzij de afstand tot de normale
uitgang twee keer langer was dan de afstand tot de nooduitgang en bovendien
de deur in geopende stand stond. In het laatste geval kozen bijna alle testpersonen
voor de nooduitgang.
Deuren die voorzien zijn van een noodontgrendeling gekoppeld aan een
alarm blijken bij een ontvluchting niet gebruikt te worden vanwege een negatieve
associatie.
Bij een brand in een verzorgingstehuis werden 85 patiënten (95% van de patiënten
op die verdieping) door het personeel via één trappenhuis gered, terwijl nog drie
andere trappenhuizen beschikbaar waren. Het trappenhuis dat door het personeel
voor de ontvluchting werd gebruikt was het trappenhuis dat ook in normale situaties
gebruikt werd. De andere drie trappenhuizen waren voorzien van een noodontgrendeling
gekoppeld aan een alarm, opdat de trappenhuizen alleen in noodsituaties
gebruikt zouden worden. Deze drie noodtrappenhuizen hadden daarmee
een negatieve associatie en werden zelfs in de noodsituatie niet gebruikt. De totale
ontvluchting duurde daardoor langer dan de architect op basis van het ontwerp
had berekend [Benthorn & Frantzich, 1996].
Tubbs (2004) heeft onderzoek gedaan naar de bepalende factoren voor fataliteit
van de tien meest fatale branden in de Verenigde Staten. In negen van de tien
branden was sprake van een afgesloten, verborgen of geblokkeerde uitgang,
waardoor mensen in een fuik terechtkwamen [Tubbs, 2004]. Verder blijkt de
draairichting van de deur van groot belang te zijn in ruimten met een hoge
bezettingsdichtheid.
Bij de brand in Gothenburg (Zweden, 1998) begon de brand in een van de twee trappenhuizen
die naar een danszaal op de eerste verdieping leidden. Er was sprake
van een zeer hoge bezettingsdichtheid, ruim 2,5 maal hoger dan was toegestaan.
Bovendien was een van de twee uitgangen geblokkeerd door rook. Bij deze brand
zijn 63 tieners overleden (waarvan vier personen later in het ziekenhuis) en 213 tieners
gewond geraakt [Welling e.a., 2005; Comeau & Duval, 2000]. Ook bij de brand
in de Cocoanut Grove Dance Hall (Boston, 1942) waren (nood)uitgangen geblokkeerd.
De draaideur raakte geblokkeerd door mensen die in tegengestelde richting
de draaideur in beweging probeerden te krijgen, een andere deur draaide naar
binnen en twee andere uitgangen waren op slot. Bij de brand in het casino van
het Dupont Plaza Hotel (San Juan, Puerto Rico, 1986) zijn 55 lichamen teruggevonden
achter de naar binnen draaiende deur [Graham & Roberts, 2000]. In totaal zijn
97 mensen overleden, waarvan 19 personeelsleden, en zijn 146 mensen gewond
geraakt [Klem, 1987].